Konferencja naukowa „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w warunkach globalnych" Toruń, WNEiZ UMK, 19-20 kwietnia 2007
prof. SGH, dr hab. Krystyna Poznańska
Katedra Zarządzania Innowacjami Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
TWÓRCZA DESTRUKCJA W WARUNKACH GLOBALIZACJI A INNOWACJE PRZEDSIĘBIORSTW
„Twórcza destrukcja” określana przez J. Schumpetera jako konkurencja innowacyjna skłania producentów do wprowadzania na rynek nowych produktów, nowych technologii, oraz innych kombinacji czynników produkcji, czemu towarzyszy z jednej strony powstawanie i rozwój nowych gałęzi a z drugiej strony niszczenie już istniejących produktów, przedsiębiorstw i starych gałęzi produkcji. W rezultacie funkcjonowanie rynku uzależnione jest od konkurencji innowacyjnej. Tak rozumiana „twórcza destrukcja” przejawia się w wielu aspektach życia gospodarczego, politycznego, społecznego i innych. Przejawy te różnią się co do zakresu, skali, jak też skutków, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Założenia schumpeterowskiej „twórczej destrukcji” są również adekwatne w warunkach globalizacji.
Globalizacja prowadzi do powstania korporacji transnarodowych, które ze względu na swój potencjał ekonomiczno-finansowy strategie globalne, prowadząc do ujednolicenia produktów, technik, technologii. Z drugiej zaś strony wykorzystują możliwość osiągania przewagi konkurencyjnej przez dzięki wprowadzaniu innowacji. Korporacje te posiadając olbrzymi własny potencjał finansowy mogą prowadzić na szeroką skalę pracę badawczo-rozwojowe, nieporównywalną ze skalą w małych i średnich przedsiębiorstwach. Niejednokrotnie korporacje te strategie globalne, przenoszą lub budują swoje fabryki, biura projektowe, centra badawczo-rozwojowe w innych krajach, wytwarzają nowe produkty (usługi), jednocześnie niszcząc lokalnych producentów i ich wytwory, a niekiedy całe sektory. Nawiązując do teorii schumpeterowskiej korporacje te opierają swoją działalność na innowacjach, które wykorzystywane są one w znacznie szerszej skali niż jednego kraju.
Skutki „twórczej destrukcji” są szczególnie dotkliwie dla krajów goszczących korporacje transnarodowe. W referacie przedstawiono niekorzystną pozycję polskich przedsiębiorstw. Określono również działania, które mogą prowadzić do poprawy pozycji konkurencyjnej tych przedsiębiorstw, między innymi formy współpracy w dziedzinie innowacji. Współpraca taka może przebierać takie formy, jak np. alianse strategiczne, sieci przedsiębiorstw, sieci z klientami czy dostawcami, itp. Szczególne miejsce wśród form współpracy odgrywają obecnie sieci innowacyjne. Wskazano na zalety i celowość włączania się w sieci innowacyjne przez polskie przedsiębiorstwa.
-13-