Często zdarza się, że z wymaganiami porównuje się średnią wartość mierzonej wielkości wyjściowej, uzyskaną w pewnym okresie czasu. Jednakże, w takich okolicznościach, nawet gdy porównywana wartość średnia mieści się w granicach specyfikacji - a więc spełnia wymagania, może zdarzyć się sytuacja, w której część uzyskanych wyników znajdzie się poza polem tolerancji. Dopiero przeanalizowanie całego Głosu Procesu, a nie tylko wybranej jego wartości, pozwoli w pełni poznać proces, aby można było dążyć do jego doskonalenia, tak aby Głos Procesu odpowiadał na Głos Klienta. Analizując Głos Procesu, trzeba wziąć pod uwagę jego zmienność, która, jak wspomniano wcześniej, może wynikać z wielu przyczyn. Przyczyny te, w ogólnym ujęciu, można zwykle przypisać do jednej z pięciu głównych kategorii, do których zalicza się czynniki związane z: metodą postępowania, wykorzystywaną maszyną i oprzyrządowaniem, stosowanym materiałem, człowiekiem oddziałującym na proces, oraz otoczeniem procesu, a także błędem wnoszonym przez system pomiarowy (Rysunek 1.2).
Rys. 1.2. Źródła zmienności procesu Źródło: na podstawie Scherkcnbach. 1991, s.32
Dopiero pełna interpretacja Głosu Procesu, uwzględniająca jego zmienność, pozwala dokonać właściwej oceny spełnienia wymagań, ponieważ tylko w taki sposób możliwa jest, na podstawie porównania Głosu Procesu z Głosem Klienta, nie tylko ocena jednej wybranej z procesu wartości (reprezentującej często tylko jeden wyrób lub średnią wartość osiąganą w danym procesie), ale całego procesu w jego aktualnym stanie (Rysunek 1.3.a).
W sytuacji, gdy zbyt duża zmienność procesu powoduje, że część uzyskiwanych wartości nie mieści się w granicach specyfikacji (Rys. 1.3.a), konieczne jest podjęcie działań, mających na celu sprawienie, aby proces spełniał wymagania klienta. Takim działaniem może być wprowadzenie 100% inspekcji i selekcji wyrobów nie spełniających wymagań, lub - gdy jest to możliwe i uzasadnione - próba zmiany tolerancji. Jednak w tego typu sytuacji wskazane są przede wszystkim działania skierowane na doskonalenie procesu. Z reguły w pierwszej kolejności podejmuje się próby wprowadzenia takich zmian w procesie, które umożliwią przesunięcie procesu w kierunku środka pola tolerancji.
6