3754969731

16

właściwy sposób kształtowania pojęć naturalnych takich jak „choroba” czy „ptak”, matrycowych takie jak „funkcja” czy „atom”, konkretnych jak „mieszkanie” czy „samochód” oraz abstrakcyjnych np. „sprawiedliwość, liczba”²⁰.

4.    Poznawanie prawidłowości i systematyzowanie wiedzy.

Porządkowanie i systematyzowanie wiedzy polega na tym, że nauczyciel, aby utrwalić przekazywaną wiedzę stosuje zasadę przekazywania treści od prostych do złożonych. W ten sposób, przy zastosowaniu odpowiednich skojarzeń można ukształtować całą siatkę pojęć, świadczącą o osiągnięciu przez nauczyciela założonego celu dydaktycznego. Takie zorganizowanie czynności pozwala na utrwalanie wiedzy przez ucznia, kształtowanie jego sprawności intelektualnej, co stanowi podstawę do prowadzenia dalszych oddziaływań dydaktycznych. Aby zapobiec naturalnemu procesowi zapominania dydaktyka współczesna głosi potrzebę takiego systemowego oddziaływania dydaktycznego, jakie od samego początku gwarantuje trwałe przyswajanie wiadomości²¹. Szczególny wpływ na trwałość przekazywanych treści mają metody i środki dydaktyczne, świadomość konieczności stosowania ogniw procesu kształcenia oraz zrozumiałość przekazywanego materiału powiązana ściśle z zapamiętaniem go przez ucznia.

5.    Przechodzenie od teorii do praktyki.

Niezbędnym warunkiem i celem prawidłowego procesu kształcenia jest wytworzenie u ucznia zdolności do wykorzystania przekazywanej mu wiedzy teoretycznej w praktyce życia codziennego, czyli opanowanie przez niego umiejętności i nawyków. Podejmując się nauczania należy mieć świadomość, że wiedza o działaniu nie jest równoznaczna z umiejętnością wdrażania tego działania w rzeczywistość. O wykształceniu określonej umiejętności można powiedzieć

²⁰    J. Kozielecki: Myślenie i rozwiązywanie problemów (W) Psychologia ogólna. Percepcja, myślenie, decyzję, pod red. T. Tomaszewskiego, Warszawa 1995, s. 104.

²¹    W.P. Zaczyński: Dydaktyka (W:) Encyklopedia pedagogiczna pod red. W. Pomykało. Warszawa 1993, s. 412