3813099376

18 WŁODZIMIERZ WOJCIECHOWSKI

Ryc.12. Jańska Góra. Lejc nr 1 i 2 w pierwszym etapie eksploracji.

Widok od północy. Fot. R. Sicrka

Funnel-shaped pits nos. 1 and 2 during thc First stage of explo-

ration. Northern view

dowodzi, iż szyb eksploatacyjny oznaczony przez nas jako lej 2 zlokalizowany był na południowym skłonie silnie wyniesionego wypiętrzenia skalnego. Kontynuację owego południowego skłonu uchwycono na mb. 13, w postaci silnie na południe pochylonej i wchodzącej upadem w południowy profil wykopu płyty skalnej o powierzchni naturalnej, która od północy tworzy wyrębiskowy uskok stanowiący południową krawędź wyrobiska 2 (patrz profil po osi A-B, ryc.13). Głębokość całkowita szybu 2 wynosiła więc 1,94 m, natomiast długość wyrębiska w partii spągowej łącznie z zaczątkowo eksploatowaną półką 2,20 m. Ponad głębokim wyrobiskiem zalegało na powierzchni maksymalne zagłębienie (dno) leja 2, ponad wyeksploatowaną zaczątkowo półką graniczącą z wyrobiskiem głównym (głębokim) od północy — północny skłon leja 2, a ponad nie eksploatowaną calizną o stromym południowym upadzie, stanowiącą południową granicę wyrębiska — południowy skłon leja 2 (ryc.13).

Przechodząc na mb. 10, 9 i 8 stwierdzamy, że na mb. 10 (tj. piątym od południowej krawędzi wykopu) poeksploatacyjna półka leżąca w obrębie szybu 2 przechodzi ostrym, jak gdyby wyrębiskowo poszarpanym wysokim progiem w caliznę skalną, naturalnie spękaną w regularne bloki pokryte drobną siatką spękań powierzchniowych, ale nie noszącą śladów eksploatacji, tj. bez negatywów po wydobytych blokach (ryc.16). Formacja ta wypiętrza się, zalegając zaledwie 0,80 m pod pierwotną powierzchnię terenu (najwyżej w badanej strefie położony punkt litego górotworu) i na szerokość od około 1,20 do około 2,50 m, obejmując w kierunku północnym mb. 10, 9 i południowo-wschodnią część mb. 8. Rzecz charakterystyczna, że ponad calizną tą na powierzchni przebiega północna partia otaczającego lej 2 wału zbudowanego z drobnego rumoszu zwietrzelinowego i gliny (ryc.13), a więc z tworzywa identycznego jak to, które wypełniało wyrobisko szybu 2. Poczynając od omówionego tu nie eksploatowanego wypiętrzenia skalnego — na którego zboczach, jak się okaże, posadowione są obydwa szyby — calizna zaczyna wykazywać skłon w kierunku zachodnim, tj. odmiennie aniżeli w obrębie szybu 2.

Poczynając od północnej partii mb. 8 stwierdzamy w dalszym ciągu litą caliznę skalną z tym wszakże, że jej strop zalega nieco niżej aniżeli nie eksploatowanej calizny z mb. 10, 9 i 8. Obniżenie to ma charakter ostrego uskoku (różnica poziomów wynosi 0,15 m), a na powierzchni calizny pojawiają się nieliczne, ale bardzo wyraźne negatywy po wydobytych, bardzo regularnych (prostokątnych) blokach serpentynitu (ryc.17). Zważywszy na fakt, że na mb. 8 na powierzchni przypada łagodna zrazu, przykrawędziowa południowa partia skłonu leja 1 możemy stwierdzić, iż omawianą eksploatowaną już partię calizny skalnej wiązać musimy z dużym, najdalej na północ wysuniętym szybem 1. Tworzywo przyrodnicze, zalegające ponad omawianą tu strefą calizny, stanowi żółtawa glina z domieszką próchnicy i minimalną zawartością rumoszu zwietrzelinowego w bezładnym układzie. Kontynuację eksploatowanego poziomu odnajdujemy na mb. 7 i 6, na których calizna z bardzo licznymi już negatywami obniża się schodkowato (stopniowo coraz głębiej sięgająca eksploatacja) ku północy (ryc.18), przy czym kąt owego schodkowatego upadu calizny z negatywami jest wyraźnie zgodny z kątem nachylenia południowego stoku leja 1. Caliznę pokrywa wyklinowująca się ku północy warstwa brudnożółtawej glinki lessowej, nad którą zalega brunatna próchnica o miąższości narastającej w kierunku dna leja 1 i stanowiąca południową partię jego wypełniska. W próchnicy tej występuje minimalna ilość bezładnie zalegających drobnych bloków zwietrzelinowych (rumoszu).

Na mb. 5 calizna skalna ukazuje w dalszym ciągu strop noszący negatywy po wyeksploatowanych blokach, ale są one mniejsze, aczkolwiek sporadycznie pojawiają się także negatywy po blokach dużych, najczęściej w kształcie regularnych sześcianów (ryc. 19-21). Ponad tą formacją skalną zalega na powierzchni południowa część dna leja 1, wypełnisko zaś ponad nią spoczywające to próchnica przemieszana z gliną lessowego pochodzenia, a wyżej warstwa czystej próchnicy leśno-dar-niowej będąca najmłodszą formacją zasypiskową leja. W obydwu warstwach wypełniska brak w zasadzie (tylko pojedyncze okruchy) rumoszu zwietrzelinowego.

W północnej partii mb. 5 calizna przechodzi wyraźnym progiem w najgłębszą w szybie 1 partię wybierzyska, przypadającą na mb. 4 i południową partię mb. 3 (ryc.22). To maksymalne zagłębienie, zalegające na poziomie — l,79m w stosunku do krawędzi leja (warstwicy „0”), ma kształt owalnej, płytkiej „studzienki” zorientowanej