3813099395

26 WŁODZIMIERZ WOJCIECHOWSKI

Ryc. 29. Jańska Góra. Strop calizny skalnej pod zachodnim stokiem leja 1. Widok od wschodu. Fot. R. Sierka

The surface of thc bcd-rock beneath the western slopc of the fun-nel-shapcd pit (shaft) 1. Vicw from the East

szybu 1 stwierdzono usypisko odłamów serpentynitu, które ponad wszelką wątpliwość otaczało ten obiekt od wschodu, północy i zachodu (ryc.28). Na tego typu zwałowisko nie natrafiono natomiast po południowej stronie omawianego obiektu.

Rozebranie hałdy zachodniej wraz z jej rozsypiskicm oraz wyeksplorowanie zalegających pod nią nawarstwień pozwoliło stwierdzić, iż w partii tej zalega silnie w stropie zwietrzała, wykazująca wyraźny upad w kierunku wschodnim calizna skalna, na której powierzchni brak zupełnie negatywów po wyłamanych blokach lub innych śladów działalności człowieka (ryc.29). Nawet w części zalegającej pod zachodnim fragmentem dna leja (na głęb. 1,70 m) stwierdzono gładką caliznę (o gęstej siatce spękań wietrzeniowych), która dopiero po przejściu w strefę centralną leja wykazuje ślady eksploatacji. Cała więc calizna zalegająca pod zachodnim skłonem leja wyłączona była z eksploatacji.

Nieco odmienną styuację stwierdzamy po wyeksplorowaniu nawarstwień zalegających pod hałdą wschodnią. I tutaj poczynając od wschodniej krawędzi pojawia się na głębokości 0,42 m bardzo silnie zwietrzała, krusząca się calizna skalna, nie wykazująca śladów eksploatacji, które jednak w tej części wykopu pojawiają się pod strefą przydenną i denną leja, stanowiąc wschodnie obrzeże ujawnionej w centralnej partii wykopu tzw. studzienki (ryc.25). Tak więc eksploatacją objęta była tylko strefa centralna i południowa leja 1 (ryc.30).

Reasumując krótko poczynione obserwacje (ryc.31) stwierdzamy, co następuje:

1.    Wyraźne wyrobisko poeksploatacyjne stwierdzono w obrębie leja 2. Dowodzą tego negatywy po wydobytych regularnych blokach serpentynitu. Wyrobisko wypełnione było gruzem zwietrzelinowym w bezładnym układzie przemieszanym z gliniastą próchnicą (ryc. 14).

2.    Do wyrobiska szybu 2 przylega od północy strefa skały serpentynitowej o gładkiej naturalnej powierzchni bez śladów eksploatacji (ryc. 17). Strefa ta, dzieląca oba leje, ma szerokość od 1,20 do 2,50 m.

3.    Dalej w kierunku północnym strefa o stropie naturalnym przechodzi uskokiem wyrębiskowym w caliznę opadającą schodkowato ku północy w kierunku najgłębszej partii leja 1, przy czym na stropie zachowane są liczne negatywy po wyeksploatowanym surowcu (ryc.20). Najgłębiej położona strefa ze śladami eksploatacji zalega pod najgłębszą partią leja 1 (ryc.21).

4.    Dalej ku północy calizna skalna znika uskokiem tektonicznym w głąb, a ponad nią wystąpił północny fragment hałdy, którą odsłonięto w bezpośrednim otoczeniu leja 1 także od strony zachodniej i wschodniej.

5.    Pod hałdą wschodnią i zachodnią wystąpiła silnie zwietrzała calizna skalna bez śladów eksploatacji.

Ryc.30. Jańska Góra. Plan warstwicowy północnej części pola górniczego po zakończeniu eksploracji. Od południa strefa eksploatacyjna i jej naturalne otoczenie w szybie 2; próg o naturalnej powierzchni oddzielający wyrobisko szybu 2 od szybu 1; strefa eksploatacyjna szybu 1 oraz jej naturalne otoczenie w postaci calizny skalnej (odgałęzienia wschodnie i zachodnie) i zwietrzelinowych utworów

na pierwotnym złożu w rejonie zapadliska.

/ — drobny rumosz zwietrzelinowy w glinie lessowej zanieczyszczonej próchnicą, 2 — drobny i średniej wielkości rumosz zwicirzelinowy w glinie lessowej na pierwotnym złożu, 3 — drobny, ..kaszowaty” żwir serpentynitowy, 4 — bardzo drobny rumosz zwietrzelinowy na pierwotnym złożu wypełniający zapadlisko skalne, przechodzący w bloki małe (5) i średniej wielkości (ó), 7 — calizna ze śladami poeksploatacyjnymi, 8 — calizna o naturalnym stropie, 9 — zasięg stref eksploatacyjnych.