11
Warszawa 1990, s. 7.
Powtarzanie wiadomości i umiejętności nie może być mechaniczne i nie może być organizowane w takiej samej kolejności w jakiej było podawane po raz pierwszy. Dawniej utrwalano materiał przede wszystkim drogą mechanicznego i często bezmyślnego „kucia’'. Obecnie należy starać się utrwalać materiał poprzez rozbudzenie u szkolonych zainteresowania zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami oraz świadomy ich udział w procesie nauczania a także systematyczne powtarzanie. Powtarzając, trwale wiążemy w świadomości szkolonych materiał opanowany dawniej z tym, który przekazujemy w danej chwili (patrz rys. 1).
Rys. 1 Krzywa zapominania a częstotliwość powtórzeń.*
Z krzywej zapominania wynika, że liczba powtórzeń, największa bezpośrednio po zapoznaniu się żołnierzy z nowym materiałem (a,b,c), a więc w okresie największego ubytku wiadomości, powinna stopniowo maleć (d,e,f), lecz nie zniknąć całkowicie (g .. .n).
Ćwiczenia mają na celu utrwalenie określonego materiału, usystematyzowanie wiadomości oraz pokazanie szkolonym ich praktycznej użyteczności. Należy dobierać takie ćwiczenia, które sprzyjają nieprzerwanemu pogłębianiu wiadomości, kształtowaniu umiejętności i nawyków oraz rozwojowi samodzielnego myślenia i działania. W miarę opanowania przez żołnierzy określonego zakresu wiadomości i nawyków celowe jest stawianie im zadań wymagających samodzielnego ich rozwiązania.
W procesie samodzielnej pracy nad materiałem teoretycznym lub czynnościami praktycznymi rów nież następuje jego przyswajanie i trwałe zapamiętanie.