4380217107

16 Kierunki rozwoju architektury krajobrazu w Stanach Zjednoczonych

Porównując osiągnięcia amerykańskie w dziedzinie ochrony przyrody i projektowania krajobrazu z polskimi realiami, zauważamy, że w Polsce, pomimo pionierskich prac z zakresu projektowania terenów zielonych oraz architektury ogrodowej, istnieje głęboki rozdźwięk między publikacjami naukowymi i opracowaniami teoretycznymi (planistycznymi) a wyglądem miast polskich. Kierunek architektura krajobrazu istnieje na polskich uniwersytetach od dziesięciu lat, a licencja zawodowa dla tej profesji nie została jeszcze stworzona¹⁵. Zawężono też pole działania architektów krajobrazu do niewielkiego zakresu prac konserwatorskich istniejących już zespołów. Nowe obiekty (parki, zagospodarowania nadbrzeży rzek czy cmentarze) co prawda powstają, ale w ilości nienadążającej za społeczną potrzebą. Brakuje podstawowych regulacji w dziedzinie uprawnień zawodowych i prawnej ochrony zawodu. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka: niska społeczna świadomość zawodu, poczucie zagrożenia ze strony architektów czy inżynierów budownictwa oraz relatywnie niski popyt na usługi.

Książka powstała z myślą o przekazaniu amerykańskich doświadczeń młodzieży, do wykorzystania w przyszłych realizacjach. Doświadczenia te mogą okazać się cenne dla przyszłych projektantów, działających już w nowych warunkach ustrojowych. Jest wiele podręczników z dziedziny planowania przestrzennego wprowadzających studentów w tajniki skal urbanistycznych, w których tak naprawdę architekci i architekci krajobrazu bardzo rzadko mają okazję pracować. Autorka starała się w opracowaniu pokazać również te nieduże projekty i realizacje, będące raczej detalami urbanistycznymi w skali miasta, gdyż takich rozwiązań najbardziej brakuje w polskiej rzeczywistości. Boom budowlany ostatnich dwudziestu lat spowodował powstanie wielu obiektów bez towarzyszącej im obudowy tzw. małej architektury. Wytworzyła się luka, która — miejmy nadzieję — będzie wypełniona przez liczne grono adeptów architektury krajobrazu opuszczające mury uczelni. Pamiętajmy zatem słowa Michaela Van Valkenburgha¹⁶: „Kiedy kochasz sztukę budowlaną oraz projektowanie zieleni tak bardzo jak my, potrzebujesz mniejszych, szybkich realizacji projektów obok tych naprawdę dużych, po to chociażby, aby utrzymać kreatywność i napływ nowych pomysłów na wysokich obrotach”.

¹⁵    Problemy prawne zawodu architekta krajobrazu szczegółowo omawia A. Drabiński, Prawne aspekty zawodu architekta krajobrazu, materiały Międzynarodowego Kongresu Polskich Architektów Kr ajobrazu, Kraków 20—22 września 2007, s.197—199. Aktualny stan profesji architekta krajobrazu w Polsce porusza także M. Gajda, Praca architektów krajobrazu w Polsce, materiały Międzynarodowego Kongresu Polskich Ar chitektów Kr ajobrazu, Kraków 20—22 września 2007, s. 17. Przytoczone tam informacje pokazują, jak niewielki procent architektów krajobrazu przypada na ogół mieszkańców Polski. W porównaniu z krajami Europy jesteśmy na ostatnim miejscu.

¹⁶    Michael Van Valkenburgh — architekt krajobrazu działający w Stanach Zjednoczonych (zob. rozdział 6 niniejszej książki).