W trakcie wykonywania ćwiczenia będą uwzględniane punkty a, b, c, e. Rozpuszczalniki stosowane jako fazy ruchomew układach RP wg ich iły elucyjnej to woda (najsłabszy) < MeOH< ACN < EtOH < THF < iPrOH < chlorek metylenu (najsilniejszy). W praktyce najczęściej stosuje się 4 - ry rozpuszczalniki w różnych układach tj. wodę, metanol, acetonitryl i tetrahydrofuran, a parametry retencji mogą być regulowane składem fazy ruchomej.
Podstawowa zależność to wzrost zawartości rozpuszczalnika bardziej polarnego w fazie ruchomej obniża wartość współczynnika retencji (k).
Bywają takie problemy rozdzielcze, które można rozwiązać poprzez zamianę rozpuszczalnika w fazie ruchomej; można np. zamienić metanol na tetrehydrofuran. Przy założeniu stałej siły elucyjnej fazy ruchomej korzysta się z prostej zależności:
gdzie:
St - całkowita siła elucyjna fazy ruchomej,
Sj - siła elucyjna rozpuszczalnika
9i - udział molowy rozpuszczalnika w fazie ruchomej.
Przykład: mamy skład fazy ruchomej MeOH : H20 w stosunku objętościowym 7:3. Wówczas całkowitą siłę elucyjną fazy ruchomej liczymy wg powyższej zależności otrzymując:
Gdy zastąpimy metanol tetrahydrofuranem przy założeniu takiej samej siły elucyjnej fazy ruchomej to obliczenie jest następujące:
1,82 = 4,5 xX + 0xX ok. 40
czyli nowy skład fazy ruchomej będzie następujący THF : H20 4: 6 (v/v).
Innym sposobem doboru warunków rozdzielania jest zmiana pH fazy ruchomej. W przypadku rozdzielania związków o charakterze słabych kwasów, fazę ruchomą zakwaszamy, zaś w przypadku rozdzielania słabych zasad fazę ruchomą alkalizujemy. Efektem takich zabiegów jest wzrost współczynnika retencji co w konsekwencji prowadzi do rozdzielenia związków, które zbyt szybko opuszczają kolumnę chromatograficzna. Zmiana pH powoduje cofnięcie dysocjacji.
W układach RP mogą być stosowane również inne typy faz stacjonarnych np. RP - 8, rzadziej RP - 2, jak również żel modyfikowany grupa cyjanową lub fenylową. W każdym przypadku kolejność elucji jest następująca: pierwsze eluują substancje polarne (hydrofilowe)a w dalszej kolejności substancje niepolarne (hydrofobowe). W przypadku rozdzielania węglowodorów czas elucji jest zależny od długości łańcucha fazy związanej z żelem krzemionkowym.