330 M. Grądzka-Dahlke, G. Tokajuk, M. Wilc/ko. M. Pawińska, W. Stokowska
Rys. 4. Przełomy próbek kompozytów z różnymi rodzajami /brojenia: a) rowing szklany, b) tkanina szklana, c) wielowarstwowy splot szklany, d) włókna organiczne, e) włókna metalowe Fig. 4. The fractures of compositc samples reinforeed with diflerent fillers: a) flbrcglass bundlc. b) glass cloth. c) inultilaycr flbcrglass. d) poly-merie fibrę, c) metallic fibrę
Przedstawione badania miały charakter pilotażowy, pozwoliły jednak zaobserwować pewne zależności. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość wyboru optymalnego połączenia materiału osnowy i zbrojenia kompozytów stosowanych do stabilizacji zębów w zależności od konkretnego zastosowania klinicznego na podstawie oceny ich w łaściwości mechanicznych. Analiza wyników pozwala stwierdzić, że właściwości wytrzymałościowe kompozytu zależą w głównej mierze od materiału osnowy.
Podczas leczenia chorób przyzębia, gdzie zachodzi konieczność zapewnienia sztywnego unieruchomienia zębów, należy' zastosować kompozyt, charakteryzujący się wysokimi wartościami modułu spręży stości E. Najbardziej korzystnym rozwiązaniem będą kompozy ty z osnow ą LCR (dla w iększości badany eh połączeń w artość modułu sprężystości wyniosła powyżej 2000 MPa przy zbrojeniu włóknami metalowymi Retainer E = = 3215 MPa).
Natomiast w przy padkach pourazowych dla zachowania pewnej ruchomości zębów bardziej korzystnym rozwiązaniem byłaby szyna wykazująca większą podatność. Spośród badanych materiałów największą podatnością charakteryzują się kompozyty oparte na Flow-It. Dodatkowo materiał ten zapewnia stabilne właściwości szyny. W przypadku połączenia Flow-It ze wszy stkimi rodzajami zbrojeń uzyskano wartości naprężenia niszczącego w przedziale a= 80+100 MPa.
Wyniki uzy skane dla trzeciej grupy kompozy tów z osnową Dyract-Ap nie potwierdzają celowości ich zastosowania do stabilizacji zębów. Materiały nie wyróżniają się pod względem właściwości mechanicznych, wykazują natomiast znaczny rozrzut wyników. Szczególnie niekorzystna jest niska wartość naprężenia niszczącego (a < 40 MPa), która może być przyczyną nieoczekiwanego uszkodzenia szyny.
Praca finansowana przez Komitet Badań Naukowych (grant nr 01/PBZ-KBN-082/T08/2002) oraz przez Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Białymstoku (praca nr 4-09 765).
[1] Burns D.R., Beck D.A., Nelson S.K., A rerów of sclcctcd dcntal literaturę on contcmporary provisional fixcd prost-hodontics treatment: Report of the Committee on Research in Fixcd Prosthodontics of the Acadcmy of Fixed Prostho-dontics. J. Prosth. Dent. 2003, 50,474-498.
[2] Moszner N., Salz U., New developments of polimerie den-tal composites. Próg. Polym. Sci. 2001, 26, 535-576.
[3] Rizkalla A.S., Jones D.W., Mcchanical properties of com-mercial high strength ceramie core matcrials. Dental Materials 2004, 20, 207-212.
[4] Abc Y„ Lambrechts P.. Inoue S.. Braem M.J.A., Takeuchi
M. , Vanherle G., Van Meerbeek B., Dynamie elastie mo-dulus of ..packablc" composites. Dental Materials 2001. 17, 520-525.
[5] Arcis R.W., Lópcz-Macipe A., Toledano M., Osorio E., Rodriguez-Clementc R., Murtra J„ Fanovich M.A., Pascual C.D., Mcchanical properties of visible light-curcd resins reinforeed with hydroxiapatitc for dcntal restoration, Dcntal Matcrials 2002. 18, 49-57.
[6] Combę E.C.. Shaglouf A.-M.S.. Watts D.C.. Wilson
N. H.F.. Mcchanical properties of dircet core build-up rna-terials. Dental Materials 1999,15, 158-165.
[7] Jacobsen P.H.. Darr A.H.. Static and dynamie moduli of composite restorative materials, J. Orał. Rehab. 1997, 24, 265-273.
[8] Manhart J.. Kunzclmann K.-H„ Chcn H.Y., Hickel R., Mcchanical properties and wear bchavior of light-curcd packablc composite resins, Dcntal Matcrials 2000. 16, 33-40.
[9] Sabbagh .. Vrcvcn J., Lcloup G.. Dynamie and static moduli of elesticy of resin-bascd materials, Dental Materials 2002, 18,64-71.
[10] Xu H.H.K., Schumachcr G.E.. Eichmillcr F.C.. Peterson R.C., Antonucci J.M., Mueller H.J.. Continous-fiber pre-form reinforcement of dcntal resin composite reslorations, Dental Materials 2003, 19, 523-530.
[11] ISO-4049, Resin-based filling materials (1988).
Recenzent Jan Chłopek