711
Geologia gospodarcza
Dokument określa:
- kilka problemów węzłowych, które powinny być w pierwszej kolejności finansowane z budżetu;
- kilka zadań promocyjnych dla koncesji na poszukiwania i dla lepszego rozpoznania złóż;
- potrzebę weryfikacji bazy zasobowej.
Dla każdej grupy surowcowej przedstawiono syntezę istniejącego stanu, diagnozę zmian perspektywicznych i wyszczególniono zadania badawcze finansowane przez resort lub sugerowane dla innych podmiotów, określono priorytety polityki koncesyjnej i inne działania na rzecz bezpieczeństwa surowcowego państwa. Pomimo wyraźnie zdefiniowanych zadań wiele z nich nie zostało podjętych na skutek znacznie mniejszych środków budżetowych niż zakładano.
Budżet państwa finansował podstawowe badania geologiczne do etapu określenia zasobów w kategoriach D( lub C2, a dawniej również rozpoznanie złóż. Obecnie poszukiwania szczegółowe i rozpoznanie złóż mogą być powierzone, na zasadach koncesji i ewentualnie przetargu, zainteresowanym podmiotom gospodarczym, w tym zagranicznym. Podmioty, które poniosły koszty powyższych prac i spełniają warunki do uzyskania koncesji na wydobywanie kopalin, mają zagwarantowane prawo pierwszeństwa do eksploatacji złoża. Po okresie znacznego zainteresowania poszukiwaniami węglowodorów przez koncerny międzynarodowe, dziś jest ono znikome, a przetargi na poszukiwania złóż innych kopalin, np. złota nic wzbudziły większego zainteresowania. Można więc mówić o regresie poszukiwań kopalin podstawowych w Polsce. Wyjątkiem jest zainteresowanie poszerzeniem bazy surowcowej kopalin skalnych. Jednocześnie istnieje potrzeba określenia potencjalnej wartości poszczególnych złóż i urealnienia w ten sposób stanu zasobów krajowych.
Prognoza i poszukiwania geologiczne
Realizacja badań podstawowych w celu poznania budowy geologicznej kraju i jego zasobów jest zadaniem Państwowego Instytutu Geologicznego. Formułuje on prognozy i plany poszukiwawcze. Wykonywane od początku lat 70., metodycznie przepracowane pod kierunkiem Bolewskiego & Gruszczyka (1986), i przewidziane do ponowienia co 10 lat studium zasobów perspektywicznych (ostatnie: Bąk & Przeniosło 1993) jest podstawą do racjonalizacji badań naukowych we wszystkich sektorach związanych z gospodarką surowcami mineralnymi.