4558207081

44

albo jednoczesnym naciskiem kilku jęzorów lodowych, albo powtarzaniem się faz glacitektonicznych.

Przedstawione porównanie poglądów wykazuje, że te same zaburzenia struktury przez jednych badaczy są interpretowane jako zjawiska lodu martwego, natomiast u innych autorów oznaczają zjawiska lodu aktywnego. Z tego wynika, że zagadnienie tworzenia się deformacji w osadach podczas glacjacji i deglacjacji wymaga jeszcze szczegółowych badań.

O glacitektonice pagórków kutnowskich pisze M. D. Domosławska--Baraniecka [11]. Kryterium rozpoznania glacitektoniki jest nachylenie — 45—60° na NW — warstw piasku i gliny w Slawęcinie. Ten kierunek nachylenia warstw według autorki jest przeciwny do pierwotnego sedymentacyjnego kierunku na SE. Nachylenie osadów nastąpiło w rezultacie nacisku transgredującego lodu na jego przedpole i podłoże. Nacisk ten powodował wygniatanie osadów. Proces deformujący sięaał do głębokości 20—30 m. W innej odkrywce, w Jaro-chówku, położonej o 2 km na północ od południowej krawędzi strefy pagórków nie wykryto śladów glacitektoniki. Autorka stwierdza, że w tej części morena powstała podczas akumulacji w warunkach martwego lodu. Na podstawie obserwacji dwóch odkrywek: w Sławęcinie i Jarochówku M. D. Domosławska-Baraniecka [11] wyróżnia w morenie kutnowskiej dwie części: zewnętrzną — pochodzenia glacitekto-nicznego i wewnętrzną — akumulacyjną.

Podczas badania struktury pagórków moreny kutnowskiej stanowiska obserwacji zostały zagęszczone. Obserwacje objęły zewnętrzną

1    wewnętrzną część tej moreny (ryc. 2).

W Kutnie, po zachodniej stronie Ochni, w budowie pagórka można obserwować różny układ warstw. W południowej części pagórka w warstwach nie ma zaburzeń. Wartość upadu warstw jest różna — od

2    do 32°. Kąt ich nachylenia nie przekracza więc kąta spoczynku warstw o drobnej frakcji. Najczęstszy kierunek nachylenia warstw jest 250°W. Nachylenie warstw nie przekraczające wartości kąta spoczynku piasku, z którego ten osad jest zbudowany wskazuje, że obecne jego położenie jest pierwotne i od czasu akumulacji nie uległo zmianie.

W części północnej pagórka budowa wewnętrzna komplikuje się: warstwy piasku są wygięte (fot. 1). Deformacja ta jest bezpośrednio przykryta niesegregowanym osadem składającym się z materiału o grubym uziarnieniu.

Łączenie opisywanego wygięcia warstw (fot. 1) z transgresją lodowca nie ma podstaw. Przyjęta przez M. D. Domosławską-Baraniecką [11] koncepcja transgresji kutnowskiej oparta jest na obserwacji tylko jednej odkrywki w Sławęcinie. Poza tą miejscowością autorka nie podaje