4558207094

50 S. Jewtuchowicz

wówczas bryły te tworzą pozorny wysad (fot. 11). Podczas odpreparo-wania takiego pozornego wysadu, po zdjęciu ze ściany odkrywki warstwy materiału grubości 0,5 m okazało się, że są to bryły rozdzielone gliną. Rozdzielenie to świadczy nie o procesie wyciskania, lecz o zsuwie (fot. 12).

Oprócz opisywanych zaburzeń warstw mogą występować szczeliny grawitacyjne wypełnione gliną, które tworzyły się podczas ablacji. Analiza zaburzeń struktury osadów w Daszynie wykazała, że znajdująca się tu glina i głazowisko powstały w okresie deglacjacji wskutek akumulacji powierzchniowej. Występujące w ich strukturze deformacje z naciskiem aktywnego lodu nie mają nic wspólnego. Są to deformacje wywołane zsuwami i płynięciem gruntu wskutek topnienia martwego lodu przykrytego materiałem skalnym. Wytapianie tego lodu powodowało wygięcia warstw, duże przechylenia i osiadanie.

Przedstawioną interpretację zaburzeń warstw potwierdza wewnętrzna budowa osadów najbliższych okolic Daszyny. Około 1 km na północ od tej miejscowości — w Walewie — występują ślady zsuwów zaznaczone przez bryły piasku (fot. 13). Często bryły są przykryte przez warstwowany piasek, który następnie ulegał deformacji. Fakty te świadczą o powtarzaniu się procesów związanych z topnieniem martwego lodu.

Niezaburzona fluwioglacjalna struktura moreny kutnowskiej występuje między Daszyną a Sławęcinem. Na tym odcinku strefa osadów wodnolodowcowych zwęża się. Znajduje się tu najwyższe wzniesienie moreny — wzgórze w Drzykozach — 163 m n.p.m. Pagórek ten jest zbudowany przeważnie z drobnego piasku i żwiru. W zachodniej jego części powierzchnia jest pokryta warstwą dobrze zaokrąglonych otoczaków i głazów.

Inne podobne przykłady struktury moreny kutnowskiej pochodzą z odkrywek znajdujących się na linii Chórki — Sławęcin (ryc. 2). W Chórkach występują osady podobne do gliny w Daszynie. W Boru-cicach piasek i żwir leżą bezpośrednio na glinie. Powierzchnia jej jest nierówna, toteż miąższość piasku jest także różna. Najmniejsza znaleziona grubość osadów fluwioglacjalnych wynosi 3 m.

W odległości 1 km przed południową krawędzią strefy moreny kutnowskiej w Szłapach znajduje się owalny pagórek zbudowany z osadów piaszczysto-żwirowych. Struktura jego nie jest wszędzie jednakowa. Obok dobrze przemytego piasku i żwiru występują warstwy o słabym sortowaniu. W żwirze znajdują się bryły gliny i mułku. Azymuty upadu warstw piasku i żwiru są różne i trudno jest ustalić ogólny kierunek ich nachylenia. W środkowej części pagórka warstwowany piasek jest przykryty grubą serią piaszczystego mułku, w którym występują bezładnie rozmieszczone bryły żwiru. Budowa ta przypomina utworzoną