4742459716

•    „Czynniki Decydujące (Determinant variables) to te, które wywierają bardzo silny wpływ na system i stąd mogą zachowywać się jako czynniki napędzające i hamujące, ale są one bardzo trudne do skontrolowania. Wiedza na ich temat jest niezwykle istotna w procesie obserwowania tendencji długoterminowych w badaniach nad przyszłością.

•    „Cele” i „Rezultaty” (Targets, Results). Ewolucja tych czynników będzie zależeć od tego jak rozwijać się będą pozostałe zmienne w systemie. Niektóre z nich mogą być użyte jako zmienne kontrolne w kwestionariuszu delfickim.

•    „Zmienne Regulujące” i „Narzędzia Pomocnicze” (Regulating variables, Secon-dary variables) mogą okazać się pomocne do osiągnięcia celów strategicznych, jednakże ich wpływ na całość systemu nie jest decydujący.

•    „Zmienne Autonomiczne” (Autonomous variables) to te, które wykazują najmniejszy wpływ na zmiany zachodzące w systemie jako całości.

Analiza wzajemnych oddziaływań została przeprowadzona dla każdej z grup tematycznych. Opracowanie scenariuszy i map drogowych stanowi końcowy etap procedury foresightu.

Metodyka budowy scenariuszy rozwoju technologii w projektach tego typu jest dostosowana do specyfiki projektu.

W okresie kilkudziesięciu lat opracowano wiele różnych technik tworzenia scenariuszy, podlegających ciągłym modyfikacjom, dokonywanym przez zespoły stosujące je w praktyce, czego efektem jest swojego rodzaju chaos metodyczny, znajdujący odzwierciedlenie w literaturze, zawierającej różne, często sprzeczne definicje, charakterystyki, zasady i założenia metodyczne budowania scenariuszy (Martelli 2001). W czasie realizacji projektu kilkukrotnie dyskutowano nad przyjętą metodyką, ostatecznie założono, że w ramach tworzenia scenariuszy zostały opracowane różne wizje rozwoju technologicznego oraz kilka wariantów' zachowania się czynników kluczowych otoczenia. Po wykonaniu krzyżowej analizy wpływów zostało opracowanych, w każdej grupie tematycznej, kilka scenariuszy rozwoju technologicznego. Scenariusze te stanowiły następnie podstawę do opracow ania zbiorczych scenariuszy rozwoju technologicznego kompleksu paliwowo-energetycznego.

Mapy drogowe mogą przybierać różne formy. W ogólnym ujęciu są to wykresy przedstawiające rozwój technologii w czasie, z uwzględnieniem rozwoju produktów i usług, strategii biznesowej i możliwości rynkowych. Metoda stanowi zwykle narzędzie normatywne, jak drzewo odniesień i analiza strukturalna, tzn. że pożądany przyszły stan rzeczy (lub możliwe stany) jest wstępnie założony i jest realizowany przez ekspertów z danej dziedziny technologii. Mapy drogowe umożliwiają szerokie spojrzenie na przyszłość wybranego obszaru zainteresowania, na podstawie wiedzy i przy użyciu wyobraźni najbardziej obiecujących kreatorów' zmian w danym obszarze. Stanowią sposób przekazywania wizji realizacji scenariusza, pozyskiwania środków branży przemysłowej i sektora rządowego, stymulują badanie i monitoring postępu, tworzą wykaz możliw ości rozw oju danego obszaru.

Tworzenie mapy drogowej polega na gromadzeniu, syntezie i weryfikacji informacji oraz przedstawianiu tendencji w postaci graficznej, powiązanej z odpowiednimi dokumentami.

14