324 Aneta Krzewińska, Ilona Przybyłowska
wykorzystywania bez podania źródeł fragmentów cudzych prac w pracy własnej (26,4%),przedstawiania „lewych”zwolnień lekarskich (17,6%), fałszowania empirycznych materiałów badawczych lub wyników badań (12,0%), dopisania swojego nazwiska do pracy przygotowywanej przez inną(e) osobęjy) (12,0%).
Odpowiedzi na pytania o osobiste doświadczenia studentów (a więc na pytania z powyższej tabeli i dodatkowe pytanie o plany kupienia pracy dyplomowej) byty agregowane na poziomie poszczególnych osób. Dla każdego respondenta obliczono wskaźnik liczbowy. Za przyznanie się do danego zachowania student otrzymywał 1 punkt, po czym punkty te były sumowane, a więc wskaźnik mógł się zawierać w przedziale od 0 do 16 punktów. 10,1% respondentów nie przyznało się do „popełnienia” żadnego z wyżej wymienionych zachowań patologicznych. 41,8% to osoby, które przyznały się do „popełnienia” jednego z takich zachowań, 40,4% do co najwyżej 3 zachowań, a 7,7% ma ich w swoim osobistym doświadczeniu od 4 do 13.
Sprawdzałyśmy też, czy te osobiste doświadczenia w zakresie zachowań patologicznych związanych ze studiowaniem ujęte w postaci zagregowanej zmiennej są różnicowane przez takie zmienne, jak: typ studiów, uczestnictwo w wykładach, styl zdawania egzaminów, średnia ocen z egzaminów w poprzednim roku akademickim i samoocena wyników w nauce na tle innych osób z roku. Nie stwierdziłyśmy żadnych znaczących statystycznie zależności1.
Podejrzewałyśmy, że zachowania, o których tu mówimy, a przynajmniej niektóre z nich, wystąpiły już na wcześniejszych etapach nauki. Według „zeznań” naszych respondentów 93,0% ściągało już w szkole podstawowej, gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej, 36,0% w tych fazach nauki wykorzystywało bez podania źródeł fragmenty cudzych prac, 29,5% przedstawiało nauczycielom „lewe” zwolnienia lekarskie, a 16,8% dopisywało swoje nazwiska do pracy przygotowanej przez inną(e) osobę(y).
❖ * *
Publicyści, nauczyciele akademicy i nieliczni badacze zwracają uwagę na zjawisko pisania i kupowania prac zaliczeniowych i dyplo-
Do badania zależności pomiędzy zmiennymi użyłyśmy testu Chi-.