4806165439

12 Kamil Minkner

tymi optykami, ale budowę wspólnej metateorii polityczności. Twierdzę, że to właśnie problem polityczności stał się jednym z tych zagadnień teoretycznych, które doprowadziły do zatarcia się tradycyjnych granic pomiędzy filozofią i teorią polityki, w obrębie których zakładano, że filozofia polityczna ma charakter spekulatywny i normatywny, a teoria polityki (przynajmniej w głównym nurcie) to ściśle naukowe generalizacje z badań empirycznych¹⁹. Tymczasem, w odniesieniu do polityczności, mamy raczej do czynienia z filozoficznym w treści i stylu teoretyzowaniem interpretacyjnym, które opiera się na głębokim opisie z uwzględnieniem określonego kontekstu sytuacyjnego, a nie na rygoryzmie logicznym. Dowodów dostarczają w tym względzie zarówno politolodzy, jak i filozofowie polityki.

Zdaniem Lecha Rubisza, twórcza konfrontacja między tradycją filozoficzną i naukową w politologii jest częścią budowania krytycznej samoświadomości tej drugiej nauki. Można z tego wywnioskować, że filozoficzne spojrzenie nie tylko nie pozbawia nauk politycznych waloru naukowości, ale jest argumentem na jej korzyść. Zdaniem Rubisza, pełna neutralność i obiektywność jest w politologii niemożliwa, ale filozoficzna w swej istocie (samo)świadomość rozmaitych stanowisk ontologicznych i aksjologicznych oraz zadeklarowanie własnego poglądu w tym względzie pozwala na zobiektywizowane i intersubiektywne uzgadnianie prawdy²⁰.

Problem polityczności, jak mało które zagadnienie teoriopolityczne dowodzi słuszności spostrzeżeń Rubisza. Kwestia ta rozpatrywana jest bowiem w ramach teorii polityki przez pryzmat jej preliminariów, co zdaniem M. Karwata oznacza skupienie się „autorów na kwestiach wyjściowych: co jest i dlaczego jest polityczne, w jakich okolicznościach następuje upolitycznienie, jakie są jego możliwe formy; co konstytuuje politykę jako mechanizm całościowy, jakie są jej płaszczyzny, poziomy, dziedziny i zakresy”. Takie postawienie problemu z założenia niemal wiąże refleksję filozoficzną z teoretyczną, stanowiąc fundament tzw. integralnych ogólnych teorii polityki. Teorie tego typu „czynią swoim przedmiotem istotę, swoistość, prawidłowości, mechanizmy i uwarunkowania polityki jako takiej, ujętej uniwersalistycznie i niepodzielnie”²¹. We współczesnej polskiej

¹⁹    A. Jabłoński, Pluralizm teoretyczny w nauce o polityce, [w:] Czym jest teoria w politologii?, red. Z. Blok, Warszawa 2011, s. 73.

²⁰    L. Rubisz, Neutralność jako kryterium naukowości politologii, [w:] Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce, red. B. Krauz-Mozer, R Ścigaj, Kraków 2013, s. 163-184.

²¹    Oba cytaty pochodzą z: M. Karwat, Rodzaje teorii w nauce o polityce, [w:] Czym jest teoria w politologii?, op.cit., s. 79 i 82.