Zebrane materiały tworzą cenne tworzywo lub swego rodzaju budulec, który musi być jednak opracowany, to znaczy przystosowany do tematu pracy i podporządkowany jej celowi. Różne są sposoby obróbki zgromadzonego materiału. Warto zauważyć, ze pisanie pracy jest o wiele łatwiejsze jeżeli zgromadzony materiał znajduje się w zasięgu ręki. Spośród wielu metod obróbki i wykorzystania zgromadzonych materiałów pierwotnych i wtórnych wymienia się takie jak:
- porządkowanie,
- selekcja i eliminacja,
- klasyfikacja i segregacja,
- grupowanie.
Porządkowanie występuje jako czynność następująca bezpośrednio po zebraniu materiałów. Wiele z nich wymaga dopracowania szczegółów, niektóre naprowadzają na dalszy ślad naukowego dowodzenia, a jeszcze inne potrzebują niezbędnych uzupełnień. Porządkowanie zebranych materiałów racjonalizuje dalszy proces pisania pracy promocyjnej.
Selekcja i eliminacja materiałów powinny być bardzo zbliżone. Selekcja nie może być zbyt rygorystyczna, ale przeprowadzona zbyt łagodnie zaprowadza chaos i stwarza niepotrzebny balast. Nigdy jeszcze nie udało się zebrać materiału do jakiejkolwiek pracy promocyjnej, który nie wymagałby selekcji i eliminacji.
Klasyfikacja i segregacja. Klasyfikacja jest podziałem jakiegoś zbioru przedmiotu lub zjawisk na podzbiory według przyjętej z góry zasady. Segregacja zaś to wyodrębnienie jakiegoś zbioru przedmiotów z punktu widzenia niejednorodności. W klasyfikacji materiałów po pierwsze dzielimy zjawisko na klasy, działy i poddziały, według określonej zasady. Po drugie dzielimy w logiczny sposób zakres danego pojęcia. I po trzecie oceniamy zjawisko w skali porównawczej.
Klasyfikacja i segregacja mają charakter porządkujący i opierają się na określonych kryteriach. Mogą zatem być aktem twórczym wprowadzającym nowy pogląd na prezentowany problem. Bardzo często klasyfikacja i segregacją inspirują do dodatkowych badań i formułowania innowacyjnych związków.
Grupowanie jest procesem, w którym zjawisko lub podmiot podlega rozbiorowi, aby stworzyć nową konstrukcję i w ten sposób analiza problemu kończy się jego syntezą. Istota tego procesu polega na wyodrębnieniu takiej charakterystyki, która byłaby reprezentantem całości naszego dowodzenia.