4855313006

Systemy zarządzania środowiskowego - rozwój i funkcjonowanie w Polsce

> wiele organizacji nie przestrzega obowiązku zgłoszenia się w odpowiednim terminie do jednostki certyfikującej w celu przeprowadzenia audytu kontrolnego („audyt nadzoru”), potwierdzającego poprawne funkcjonowanie systemu i zgodność z wymaganiami (27,6 % organizacji, które wdrożyły system przed 2003 r., nie ma przeprowadzonego audytu nadzoru),

> organizacje deklarują, że nieuzyskanie zamierzonych efektów środowiskowych związane jest przede wszystkim z brakiem środków finansowych, ale jednocześnie tylko 29,8 % z nich wystąpiło o środki finansowe do instytucji zewnętrznych (większość je otrzymała - były to głównie dotacje)

Podsumowując badania, autorzy raportu stwierdzają, że systemy zarządzania środowiskowego wdrożone w polskich organizacjach są mało efektywne i wymagają podjęcia pilnych działań korygujących. Bardzo niepokojący jest brak troski o utrzymanie certyfikatu (brak audytów nadzoru), jak również niska aktywność organizacji, jeżeli chodzi o pozyskiwanie środków finansowych. Przykład tych organizacji, które zdecydowały się na poszukiwanie finansowania zewnętrznego wskazuje przecież na wysoką skuteczność takich działań¹².

6. PROBLEMY Z WDRAŻANIEM SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO

Przyczyny problemów. Wobec wykazanej przez wspomniane badania niewielkiej skuteczności i niskiej efektywności systemów zarządzania środowiskowego wdrażanych w polskich przedsiębiorstwach, należałoby zastanowić się z czego ona wynika. Czy przyczyny leżą w niezrozumieniu koncepcji systemu zarządzania wyrażonej w normie ISO 14001, czy raczej wynikają ze zbyt powierzchownego lub instrumentalnego traktowania systemu? W literaturze wśród analizowanych studiów przypadków można znaleźć przykłady organizacji różnego typu (polskich i zagranicznych), w których wdrożenie systemu zarządzania przyniosło planowane korzyści, a system funkcjonuje dobrze i jest efektywny. Badania prowadzone na szerszą skalę wskazują jednak, że w wielu wypadkach tak nie jest - systemy są mało efektywne.

System zarządzania środowiskowego jest pewnego rodzaju narzędziem do radzenia sobie z różnymi kwestiami środowiskowymi. Nie jest to narzędzie łatwe w stosowaniu. W ciągu kolejnych lat, jakie upłynęły od opublikowania normy

¹² ISO 14001 - badanie i cena polskich organizacji w zakresie efektywności zarządzania środowiskowego. M. Szydłowski (red.). Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa, 2004 (dostępny w serwisie internetowym Eko-net pod adresem http://www.eko-net.pl.