4855313015

Systemy zarządzania środowiskowego - rozwój i funkcjonowanie w Polsce

na znaczenie doboru technologii i surowców, pojawiły się ruchy „czystszej produkcji”, a to czy organizacja zanieczyszcza środowisko czy nie zaczęło mieć wpływ na jej wizerunek społeczny i zainteresowanie potencjalnych inwestorów. W latach osiemdziesiątych stało się popularne przeprowadzanie audytów i przeglądów środowiskowych, wzorowane na stosowanych już wcześniej audytach finansowych. Z założenia były to jednak działania jednorazowe, pozwalające tylko ocenić bieżącą sytuację. Pojawił się więc pomysł zastosowania podejścia systemowego, sprawdzonego już wcześniej w zarządzaniu jakością, do zarządzania wpływem przedsiębiorstwa na środowisko i co za tym idzie, opracowania sformalizowanych systemów zarządzania środowiskiem. Nie bez znaczenia był tu zapewne sukces norm serii IOS 9000 i możliwość uzyskiwania certyfikatów wystawianych przez niezależne instytucje zewnętrzne.

W początkach lat dziewięćdziesiątych opracowano pierwszą normę krajową określającą, jakie wymogi system zarządzania środowiskowego powinien spełniać. Była to brytyjska norma BS 7750 Zarządzanie środowiskowe, wydana przez Brytyjski Instytut Normalizacji w 1992 r. i poprawiona w dwa lata później. Jej opublikowanie po raz pierwszy umożliwiło oficjalną certyfikację systemu. Chociaż była to brytyjska norma krajowa, wykorzystywana była przez firmy z wielu innych krajów, aż do momentu pojawienia się standardów o charakterze międzynarodowym: rozporządzenia EM AS i norm serii ISO 14000, które zresztą opracowane zostały z wykorzystaniem rozwiązań wypracowanych w normie brytyjskiej.

Pierwszym standardem o charakterze i zasięgu międzynarodowym dotyczącym tworzenia systemu zarządzania środowiskowego było opublikowane w 1993 r. Rozporządzenie Rady nr 1836/93 dopuszczające dobrowolny udział organizacji z sektora przemysłowego w systemie ekozarządzania i audytu Wspólnoty Europejskiej (EMAS), znowelizowane następnie przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 marca 2001 nr 761/2001 dopuszczające dobrowolny udział organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie¹. Rozporządzenie to wprowadziło możliwość zarejestrowania organizacji, która wdrożyła spełniający określone wymagania system zarządzania środowiskowego w systemie wspólnotowym, co wiąże się z umieszczeniem nazwy organizacji na liście publikowanej corocznie w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich i stanowi oficjalne potwierdzenie wdrożenia systemu.

Równolegle z rozwojem wewnętrznego systemu rejestracji Unii Europejskiej pojawiła się możliwość certyfikacji w ramach systemu o zasięgu globalnym. We wrześniu 1996 r. Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna (ISO) opublikowała normę ISO 14001 „Systemy zarządzania środowiskowego - specyfikacja

9

1

Opublikowane w OJ L 114 z dnia 24 kwietnia 2001 r., str. 1.