4855313007

Ewa Lisowska-Mieszkowska

ISO 14001, pojawiło się wiele podręczników, wskazówek i wytycznych ułatwiających wdrożenie systemu - zarówno uniwersalnych, jak i przeznaczonych dla konkretnych branż. Wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego napotyka mimo to nadal na wiele trudności. Jak twierdzi R. Pochyluk część z nich ma w Polsce podłoże historyczne i wynika z zaszłości związanych z poprzednim systemem gospodarczym oraz z ogólnie słabej kondycji finansowej firm. Dotyczy to przede wszystkim przedsiębiorstw o długiej tradycji, które w przeszłości funkcjonowały w realiach gospodarki centralnie planowanej. Do problemów takich Pochyluk zalicza:

>    brak faktycznego zaangażowania w optymalizowanie działań na rzecz środowiska, wynikający w dużym stopniu z braku zrozumienia koncepcji systemu zarządzania środowiskiem,

>    brak akceptacji dla filozofii „czystszej produkcji”, zwłaszcza wśród kierownictwa najwyższego szczebla,

>    instrumentalne traktowanie systemu zarządzania środowiskowego ukierunkowane jedynie na uzyskanie certyfikatu,

>    wykorzystywanie certyfikatu do nieuczciwego przedstawiania stanu oddziaływania przedsiębiorstwa na środowisko, podczas gdy w rzeczywistości potwierdza on jedynie stosowanie określonych praktyk i procedur zarządzania, które powinny prowadzić do ograniczania negatywnego wpływu¹³.

Najczęściej popełniane błędy. W ocenie audytorów pracujących w jednostce certyfikującej (BVQI) zespoły zajmujące się wdrażaniem systemów zarządzania środowiskowego w polskich organizacjach popełniają następujące charakterystyczne błędy:

>    często obserwuje się przewagę formy nad treścią,

>    brakuje zrozumienia zasady, która mówi, że aspekty znaczące muszą być co najmniej nadzorowane,

>    brakuje pełnej świadomości zobowiązań prawnych, zwłaszcza w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz w odniesieniu do wymagań zawartych w aktach prawnych nie zaliczanych wprost do prawa środowiskowego,

>    częste jest pomijanie istotnych dla środowiska obszarów, takich jak przeszłe i przyszłe aspekty środowiskowe działania podwykonawców,

>    rozkład obowiązków jest nieprawidłowy (przeciążanie przedstawiciela dyrekcji lub specjalisty do spraw środowiska),

>    brak zwyczaju otwartego komunikowania trudności, niechęć do ujawniania słabych punktów i puste rejestry komunikacyjne,

^l3R. Pochyluk. Niedomagania SZŚ w polskich przedsiębiorstwach. Problemy Ocen Środowiskowych, nr 2,2000.

20