4855313011

Ewa Lisowska-Mieszkowska

1. WPROWADZENIE

Systemy zarządzania środowiskowego w swojej sformalizowanej formie funkcjonują na świecie już od kilkunastu lat. W początkach lat dziewięćdziesiątych XX wieku Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna (International Standari-sation Organization, ISO) opublikowała normę ISO 14001, a Unia Europejska Rozporządzenie Rady z dnia 29 czerwca 1993 r. nr 1836/93 dopuszczające dobrowolny udział organizacji z sektora przemysłowego w systemie eko-zarządza-nia i audytu Wspólnoty Europejskiej¹ (tzw. rozporządzenie EMAS), które miały umożliwiać organizacjom formalne wykazanie się właściwym stosunkiem do środowiska. Od tego też momentu możemy mówić o rozwoju sformalizowanych systemów zarządzania środowiskowego, który przejawia się między innymi wzrostem ich popularności i rosnącą liczbą certyfikacji na całym świecie. W Polsce certyfikaty ISO 14001 ma już ponad 1300 organizacji. Są to przede wszystkim przedsiębiorstwa produkcyjne lub usługowe, ale nie tylko. Wśród organizacji, które zdobyły certyfikat, są również szpitale, urzędy, elektrociepłownie i miejskie zakłady oczyszczania. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w maju 2005 r. możliwe jest także rejestrowanie polskich organizacji we wspólnotowym Systemie Ekozarządzania i Audytu (EMAS). Obecnie jest w nim zarejestrowanych 7 polskich organizacji.

System zarządzania środowiskowego zgodny z wymaganiami normy ISO 14001 jest potencjalnie bardzo dobrym narzędziem, ułatwiającym organizacji, która go wdrożyła kontrolowanie wpływu wywieranego na środowisko oraz pozwalającym wykazać dbałość o środowisko i poprawny stosunek do jego ochrony. Jednak opracowanie dobrze działającego systemu, dostosowanego do potrzeb i warunków danej organizacji, nie jest proste - wymaga z jednej strony właściwego zrozumienia samej koncepcji systemu, a z drugiej dobrej znajomości specyfiki organizacji.

2. KONCEPCJA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO

Idea zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu na środowisko została zapoczątkowana na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Do tego momentu przedsiębiorstwa zajmowały się raczej naprawianiem szkód wyrządzanych w środowisku, a obszary szczególnie cenne obejmowane były po prostu ochroną ograniczającą na ich terenie działalność przedsiębiorstw.

Opublikowane w OJ L 168 z dnia 10 lipca 1993 r., str. 1-18.