5323883549

Poli(metakrylan metylu) (PMMA)

Jest produktem polimeryzacji metakrylanu metylu, czyli estru metylowego kwasu metakrylowego,

CH3 CH3 I I

nCH2 = C— CH2 - C —

| i

COOCH3COOCH3 n

Polimeryzację tego monomeru można prowadzić metodą blokową, suspensyjną, emulsyjną lub wroztworze. Pierwszą z nich wytwarza się prawie połowę płyt produkowanych z PMMA. natomiast przezpolimeryzację suspensyjną są otrzymywane granulki do przetwórstwa metodami wtrysku i wytłaczania.Poli(metakrylan metylu) należy do nielicznych polimerów, które ulegają wcześniej depolimeryzacji niż rozkładowi termicznemu. Umożliwia to ponowne otrzymywanie monomeru z tego tworzywa przez ogrzewanie w temperaturze ok. 360 °C. Proces ten należy przeprowadzać bardzo ostrożnie, ponieważ temperatura zapłonu metakrylanu metylu jest niewiele wyższa od temperatury depolimeryzacji PMMA. Omawiane tworzywo jest znane z bardzo dobrej przepuszczalności światła widzialnego, wynoszącej 90 — 92 %. Przepuszczalność promieni nadfioletowych wynosi ok. 70 % w porównaniu z ok. 5% dla zwykłego szkła. Z tego powodu PMMA jest nazywany również szkłem organicznym. W porównaniu ze

zwykłym szkłem krzemianowym poli(metakylan metylu) jest znacznie lżejszy odporniejszy na stłuczenia oraz odznacza się większą plastycznością. Wykazuje on jednak mniejszą sztywność i odporność na zarysowania powierzchni. Polimetakrylan metylu) jest tworzywem nisko syntetyczny, odpornym na działanie niskiej temperatury i praktycznie niechłonący wody. W porównaniu z innymi tworzywami termoplastycznymi jego

właściwości są ogólnie dobre z wyjątkiem małego wydłużenia przy zerwaniu oraz małej udarności, szczególnie z karbem. Korzystną cechą PMMA jest prawie stała wartość udarności, zarówno z karbem jak i bez karbu, w zakresie temperatury od - 40 do + 80°C. Bardzo dobre właściwości optyczne poli (metakrylanu metylu) ulegają Łatwo pogorszeniu z powodu małej odporności na ścieranie (łatwość zarysowania) oraz uszkodzeń powierzchni pod wpływem czynników mechanicznych. W celu zwiększenia odporności na zarysowanie podaje się metakrylan metylu

kopolimeryzacji z innymi monomerami lub pokrywa powierzchnię tworzywa związkami fluorowęglowymi. Polimetakrylan metylu) jest odporny na działanie rozcieńczonych kwasów i stężonych alkaliów w temperaturze pokojowej oraz olejów mineralnych, roślinnych i zwierzęcych. Wskazuje natomiast brak odporności na estry, etery, ketony, węglowodory aromatyczne, chlorowane alkohole i stężone kwasy organiczne. PMMA rozpuszcza się m.in. w acetonie, toluenie, dichloroetanie, chloroformie i octanie etylu. Formowanie wyrobów z poli(metakrylenu metylu) może być prowadzone metodami wtrysku, kształtowania próżniowego i wytłaczania oraz przez polimeryzację blokową. Ze względu na właściwości i przeznaczenie granulaty PMMA dzieli się na trzy grupy: miękkie, półtwarde i twarde. Za podstawę tęgo podziału przyjmowana jest zawartość zmiękczacza w granulacie. Najlepszymi właściwościami mechanicznymi i cieplnymi odznaczają się granulaty twarde, których

przetwórstwo stwarza jednak nąjwięcej trudności. Najniższą wytrzymałość mechaniczną i cieplną mają granulaty miekkie ale ich przetwórstwo jest jednocześnie najtańsze. Granulaty półtwarde charakteryzują się właściwościami pośrednimi i są stosowane do wytwarzania wyrobów dla przemysłu samochodowego, optycznego i chemicznego. Z granulatów miękkich wytwarza się przede wszystkim artykuły galanteryjne, natomiast z twardych wyroby specjalne.

Przetwórstwo polimetakrylanu metylu) metodą wytłaczania jest stosowane praktycznie tylko do formowania płyt. Metoda ta stwarza wiele trudności technologicznych i dlatego płyty wytłaczane są wytwarzane przeważnie przez producentów granulatu. Inną metodą formowania wyrobów z PMMA jest polimeryzacja blokowa monomeru bezpośrednio w formie. Czas polimeryzacji jest bardzo długi, gdyż w celu zapobieżenia powstawaniu naprężeń wewnętrznych proces prowadzi się w stosunkowo niskiej temperaturze, wynoszącej 30-50°C. Pojedyncze wyroby ze szkła organicznego mogą być wytwarzane metodami obróbki wiórowej przez cięcie, toczenie, struganie, frezowanie, szlifowanie lub polerowanie. Na tak wytworzonych wyrobach powstają ślady obróbki w postaci zarysowan i zadrapań, co prowadzi do zmniejszenia przezroczystości i obniżenia estetyki gotowych wyrobów. W celu przywrócenia wymaganej przezroczystości należy wypolerować uszkodzone powierzchnie. O zastosowaniu polimetakrylanu metylu) decydują jego najważniejsze właściwości, jakimi są;przezroczystość, odporność na czynniki atmosferyczne, łatwość obróbki mechanicznej i możliwość wielokrotnego polerowania. Płyty i arkusze PMMA