badania innych kwestii, rozważając je zwraca się tu jednak szczególną uwagę na to, w jaki sposób sam problem oraz rozwiązania są wyrażane językowo. Preferowane są tu zwłaszcza metody i zapis w języku formalny (np. logicznym). Jeden z reprezentantów tej koncepcji, Ludwig Wittgenstein, powiedział: O czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć.
LITERATURA: Antoni Stępień, Wstęp do filozofii lub Elementy filozofii; Wł. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. I-III, odpowiednie rozdziały.
Główne działy filozofii: ontologia (teoria bytu); epistemologia (teoria poznania), etyka, estetyka, aksjologia, logika antropologia filozoficzna, historia filozofii, filozofia społeczna, filozofia historii.
1. Jakie rodzaj e bytu występują w świecie?
2. Jakie związki determinacje zachodzą w świecie?
Jakie rodzaje bytu występują w świecie?
W odpowiedzi na pierwsze pytanie wyróżnia się zwykle trzy modelowe stanowiska: ontologiczny monizm, ontologiczny dualizm oraz ontologiczny pluralizm.
Monizm ontologiczny (istnieje tylko jeden rodzaj bytu): wszystko, co istnieje jest bytowo jednorodne.
Przykłady takiego stanowiska:
Monizm Parmenidesa: jest tylko jeden, niezmienny i wieczny byt (byt jest, niebytu nie ma). Jeżeli zmysły pokazują zmianę i wielość, to zmysły łudzą. Poglądów Parmenidesa bronił Zenon z Elei (np. paradoks strzały, paradoks Achillesa i żółwia).
Dowody wprost i dowody nie wprost.
Materializm Karola Marksa: istnieje tylko materia, świadomość nie jest bytem niematerialnym, lecz jest zbiorem fizycznych procesów zachodzących w mózgu.
Idealizm subiektywny G. Berkleya: idealizm subiektywny: samodzielnie istnieje tylko świadomość (byt duchowy), ciała i materia to tylko zbiory wrażeń, które istnieją zależnie od świadomości. W wypadku materii istnieć to znaczy być postrzeganym. Esse est percipi.
Idealizm obiektywny G. W. F. Hegla: wszystko, co istnieje, jest przejawem rozwijającej się myśli. Ten idealizm ma charakter dynamiczny i dialektyczny. Duch subiektywny obiektywny i absolutny.