29 (476)

Wikingowie

Budowle

Warto zwrócić uwagę na to, jaki obraz ukazuje się oczom archeologów w miarę odkrywania kolejnych fragmentów osady na stanowisku przy Coppergate. Odkryto tu wiele fundamentów („podmurówek’) i podłóg drewnianych budowli. Gdy w różnych okresach budowle były niszczone lub porzucane, poziom ziemi wyrównywano, aby ustawić konstrukcję nowych budowli.

Przez cały czas miejsce to narażone było na zniszczenie zwałami błota spływającego do pobliskiej rzeki. Z tego powodu fundamenty ścian i podłoga znajdowały się około trzydziestu centymetrów pod powierzchnią ziemi, przykryte i zakonserwowane przez błoto. Późniejsze budynki wznoszono na tym podłożu. Od czasu do czasu wykopywano doły' na śmieci i dreny kanalizacyjne. Zachowały się one w naturalny sposób, ponieważ były wykopane w podłogach lub w pobliżu domów, a następnie po prostu przykiyte konstrukcjami z późniejszych okresów. Przedmioty, które znalazły się pod ścianami domów i w ten sposób wbijały się głębiej w grunt, również przetrwały. Dzięki tym przedmiotom, a także odpadkom z warsztatów, resztkom jedzenia i innym pozostałościom różnych czynności życiowych możemy wyobrazić sobie, jak zorganizowane było życie wikingów. Jednym z najciekawszych odluyć by ło odnalezienie średniowiecznej latryny; jej przebadanie pozwoliło na ustalenie wńelu faktów dotyczących diety i stanu zdrowia wikingów.

Znaleziska przy Coppergate zachowały się w bardzo dobrymi stanie. Ponieważ stanowisko to znajduje się na drodze spływu błotnego, wszystkie odkryje warstwy pokryte były grubą warstwy mułu. W przypadku stanowiska położonego na terenie bardziej suchym, w odkrytych warstwach bydoby mniej mułu, a późniejsze osadnictwo z pewnością przeorałoby starsze warstwy. W części bardziej wilgotnej, gdzie grubość warstw w' sumie sięga kilku metrów, pozostałości budowli były mniej narażone na zniszczenie przez kolejne przebudowy. Ponadto w miejscach tych woda wypierała z gleby powietrze, chroniąc przed gniciem materiały organiczne, takie jak drewno czy tkaniny. Odnalezienie drewnianego słupa z 950 roku jest niezwykłym przeżyciem!

Najwcześniejsze z odkrytych budynków', do których archeologowie dotarli najpóźniej, poniewsż znajdowały' się najgłębiej, zbudowano około 910 roku. Miały one najczęściej konstrukcję plecionkową: ściany po-

Wikingowie

M Okrągłe zapinki z Coppergate (X wiek). Zapinka w prawym dolnym rogu jest srebrna, dwie pozostałe są ze stopu ołowiu. Są to typowe zapinki do płaszcza z czasów wikingów.

wstało zc splecionych z sobą gałęzi przykryto strzechą lub dachem z torfu. Większość z tych rzeczy można sobie jedynie wyobrazić, ponieważ z domostw zachowały się jedynie podłogi i fundamenty ścian.

Archeologowie używają szpachelek, aby zdejmować kolejne warstewki osadów. W warstwach tych przechowały się informacje, które bardzo łatwo można stracić. Można określić, jak daleko poza ścianę wystawał dach, ponieważ woda, ściekając z dachu, wyżłobiła w ziemi rowki. Otwory wejściowe zachowały się zazwyczaj w gorszym stanie mz podłoga. Archeologowie używają niwelatora do zmierzenia względnej wysokości warstw, które zdejmują, i dzięki tej metodzie zniszczone powierzchnie łatwo jest zidentyfikować. Pośrodku każdego domu zachowało się palenisko, zabezpieczone otaczającymi je cegłami, wykonanymi z wymieszanych kilku rodzajów gliny i węgla drzewnego.

Przy Coppergate zidentyfikowano na podstawie typów budynków dwie fazy zabudowy. Ponieważ budowle należały do różnych właścicieli warsztatów, nowy typ konstrukcji był wprowadzany w różnych okre-

59