Obraz (616)

3. Budowa zdania

Warto zwrócić uwagę na to, że kolejność łączenia w grupy poszczególnych składników może być inna, np.:

Teraz moja młodsza siostra Joasia uczy młodzież w pierwszej kłasie liceum.

uczy

a i tak całość zredukuje się do formy czasownika: uczy.

3.5.1.2. Analiza zależnościowa

W tej metodzie strukturyzacji wypowiedzenia abstrahuje się od porządku linearnego składników, a więc również od ustalania ewentualnej kolejności opisu grup. Wybiera się od razu składnik nadrzędny zdania — formę finitywną czasownika, a wszystkie pozostałe składniki układa hierarchicznie jako bezpośrednio lub pośrednio mu podrzędne, czyli od niego zależne.

Oto przykładowa analiza zależnościowa wypowiedzenia:

Teraz moja młodsza siostra Joasia uczy młodzież w pierwszej klasie liceum.

Bezpośrednio podrzędne do składnika uczy są cztery składniki — określenia: teraz, siostra, młodzież, w klasie.

Dwa z nich: siostra i w klasie mają jeszcze swoje podrzędniki. Określeniami składnika siostra są składniki: moja, młodsza, Joasia, a określeniami składnika w klasie — składniki pierwszej i liceum.

A oto wykres zależności składników omawianego zdania:

uczy

teraz siostra młodzież

w klasie

moja młodsza Joasia pierwszej liceum

484