D. Rapacz1, M. Donejko2, H. Janowski3, S. Piątkowski4, A. Surażyński4 1 Studenckie Kolo Naukowe przy Zakładzie Farmakognozji, Samodzielna Pracownia Medycyny Estetycznej, Studenckie Kolo Naukowe Farmacji Społecznej przy Zakładzie Chemii Leków, * Zakład Chemii Leków Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Kolagen to dominujące białko w organizmie zwierzęcym, które stanowi główny element macierzy zewnątrzkomórkowej. Białko to wpływa na utrzymywanie struktury' (elastyczności i wytrzymałości) wielu narządów, w tym: skóry, kości, chrząstek i ścięgien. Kolagen bierze również udział w interakcjach między komórkami poprzez receptory' powierzchniowe. Z tego względu wszelkie zmiany w procesie biosyntezy lub degradacji kolagenu mają wpływ na zaburzenie funkcji metabolicznych organizmu [1],
Jednym z procesów zaburzających metabolizm kolagenu i wpływających na funkcje metaboliczne tkanek jest stres oksydacyjny. Stresem oksydacyjnym nazywamy brak równowagi pomiędzy syntezą wolnych rodników tlenowych, a zdolnością organizmu do ich neutralizacji. Nadmierna produkcja rodników tlenowych w komórce może prowadzić do różnego rodzaju zaburzeń morfologicznych i czynnościowych, gdyż reaktywne formy tlenu uszkadzają struktury komórkowe: białka, lipidy i kwasy nukleinowe.
Istotnym składnikiem macierzy zewnątrzkomórkowej jest kwas hialuronowy. Hialuronian tworzy na powierzchni komórki otoczkę, która decyduje o adhezji komórkowej, migracji i kształcie komórek. Pomimo bardzo prostej budowy kwas hialuronowy wykazuje wiele biologicznych funkcji -jest jednym z czynników wpływających na rozwój embrionalny, procesy zapalne, gojenie ran, angiogenezę i nowotworzenie. Dane literaturowe oraz badania kliniczne dowodzą, że jedną z metod leczenia zaburzeń metabolizmu kolagenu jest użycie preparatów kwasu hialuronowego [2],
Celem niniejszej pracy była ocena działania kwasu hialuronowego na zaburzenia biosyntezy kolagenu wywołane przez wodoronadtlenek t-butylu (tBHP). Traktowanie komórek tBHP jest powszechnie akceptowfanym modelem badawczym stresu oksydacyjnego.
Stwierdzono, że w hodowlach fibroblastów inkubowanych z tBHP dochodzi do znaczącego obniżenia poziomu biosyntezy kolagenu. Zmianom tym towarzyszą zaburzenia aktywności prolidazy oraz upośledzenie ekspresji receptora IGF-IR i pi integrynowego. Zastosowanie kwasu hialuronowego w komórkach poddanych stresowi spowodowało ochronne działanie na zaburzenia wywalane przez tBHP
[1] 115. Palka J.A., Phang J.M. J Celi Biochem 1997; 67: 166-175
[2] M.G. Neuman, R.M. Nanau i wsp. J Pharm Pharmaceut Sci 2011; 14(3): 425 - 437.
M.D. jest stypendystką w ramach projektu „Studiuję, badam, komercjalizuję - program wsparcia doktorantów UMB
14