Resocjalizacja skakanych — zarys problematy ki 133
Kuratorska służba sądowa w Polsce osadzona została w strukturze sądów powszechnych i funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych. Zgodnie z jej treścią kuratorską służbę sądową na obszarze właściwości sądu okręgowego stanowią zawodowi kuratorzy sądowi. Kuratorzy skupieni sąw zespołach kuratorskiej służby sądowej, które funkcjonujązgodnie z art. 39 ustaw)’w każdym sądzie rejonowym34.
Zakres zadań, jakie wykonują kuratorzy sądowi jest bardzo zróżnicowany. Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r., są to zadania o charakterze wychowawczo-resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym33.
Dotyczy to zarówno kuratorów rodzinnych, jak również dla dorosłych. Do podstawowych zadań kuratorów rodzinnych należy prowadzenie nadzorów nad nieletnimi. Natomiast kuratorzy dla dorosłych dozorują sprawców czynów przestępczych, w stosunku do których zastosowano jeden z trzech środków probacyjnych, tj.: warunkowe umorzenie postępowania, warunkowe zawieszenie wykonania kary oraz warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia części kary pozbawienia wolności. Właśnie ten obszar funkcjonowania kuratorów określany jest pod nazwą „probacja”, która polega na zindywidualizowanym oddziaływaniu resocjalizacyjnym na podopiecznego w warunkach wolnościowych36.
Zdaniem L. Tyszkiewicz, poddanie skazanego okresowi próby nie przesądza jeszcze o poddaniu go oddziaływaniom probacyjnym. Potrzebny jest do tego dozór sprawowany nad skazanym37. W obszarze wolności dozorowanej, jak już wspomniano, podstawową rolę pełni kurator sądowy. Do jego zadań należy: kontrolowanie zachowania się sprawcy, udzielanie mu pomocy i oddziaływanie wychowawcze. Oznacza to systematyczny nadzór kuratora nad skazanym w okresie próby, a także kierowanie okresem próby, co stanowić ma gwarancję efektywności probacji38. Jak podkreśla K. Jadach, podstawowym celem sprawowanych nadzorów i dozorów jest uzyskanie pozytywnych zmian w osobowości podopiecznego poprzez wsparcie, pomoc, a także pozytywną motywację do działania. Kurator, realizując swoje zadania, nie wyręcza swojego podopiecznego, lecz aktywizuje go w dążeniu do określonego celu jakim jest społeczna asymilacja39. Zdaniem Autora, określenie celów indywidualnych oddziaływań resocjalizacyjnych powinno być poprzedzone wnikliwą diagnozą sytuacji jednostki, etiologii zachowań patologicznych, problemów i ograniczeń, które mogą stanowić o braku skuteczności zaplanowanych przez kuratora celów re-” K. Jadach, Praca kuratora sądowego w sprawach rodzinnych, nieletnich i karnych, Wyd. UAM, Poznań 2011, s. 12-16.
55 Ibidem, s. 21-22.
36 Ibidem, s. 22.
57 L. Tyszkiewicz, Dwie próby ograniczenia impasu w polityce kaniej, „Państwo i Prawo” 2007, nr 7, s. 6 i n. 18 T. Szymanowski, Kuratorzy sadowi i zadania pry nich wykonywane po dokonanej reformie. Archiwum Kryminologu 2003-2004, t. XXVII, s. 95.
” K. Jadach, Praca kuratora sądowego.... op. dl., s. 22.