5792344087

18

by pozwalała na wydajną i intensywną pracę na każdym polu działalności ludzkiej, czyli jeśli cele wychowania fizycznego pojętego jako środek do zapewnienia pewnego przeciętnego poziomu, które byśmy nazwali „minimum cielesnego wyrobienia” - są dla państwa niezmiernie ważne, to z drugiej strony walory sportu, jako czynnika wychowania psychiki, wyrobienia charakteru, wreszcie jako niezastąpionego bodźca, zmuszającego do bezustannego postępu - nie mogą być niedocenione. Ideałem tedy kultury fizycznej, chcącej kształtować pełnowartościowych obywateli, będzie połączenie sportu z racjonalnym wychowaniem fizycznym, tak, by obok wszechstronnego wyrobienia cielesnego uzyskiwało się i wychowanie charakteru w duchu sportowym”⁷⁴.

Po przewrocie majowym sanacyjni teoretycy, rozwijając dyrektywy Piłsudskiego, wypracowali nowe podstawy ideowe „państwowej koncepcji kultury fizycznej”. Najpełniej zostały one wyrażone i uzasadnione w pisarstwie W. Junoszy-Dąbrowskiego, wypromowanego na sanacyjnego ideologa kultury fizycznej, który w 1938 r. pisał: „Kultura fizyczna ma na celu ułatwić ogólny postęp ludzkości, pomnażając zdrowie i powiększając sprawność fizyczną poszczególnych jednostek, a także (...) za pomocą ćwiczeń cielesnych oddziaływać na stronę duchową, obok zdrowia fizycznego i siły fizycznej wyrabiając zdrowie moralne i siłę charakteru. Celem kultury fizycznej, pojętej jako czynnik postępu, jest ułatwienie jednostce osiągnięcia pełni życia, czyli rozwinięcia i użycia wszystkich swoich władz, a biorąc z punktu widzenia interesu zbiorowego, najważniejszego, stwarzanie typu pełnowartościowego obywatela, takiego, któryby według lapidarnego określenia marszałka Józefa Piłsudskiego wypowiedzianego na inauguracyjnym posiedzeniu Rady Naukowej Wychowania Fizycznego, potrafił użyć swego ciała dła celów postawionych wyżej'”¹⁵. Cele postawione wyżej były interpretowane jednoznacznie jako cele o znaczeniu państwowym, które wyznaczały sanacyjne elity. Do zadań kultury fizycznej należało więc przygotowanie ludności do obrony i pracy społecznej dla kraju oraz wspomaganie rozwoju sił wytwórczych, których konsekwencją miał być dobrobyt gospodarczy. Środkami tak pojmowanej kultury fizycznej były wychowanie fizyczne, przysposobienie wojskowe i sport⁷⁶. Do końca Drugiej Rzeczypospolitej kulturę fizyczną tworzył nie tylko sanacyjny system ideowy, ale również

⁷³    A. Heinrich. Kulturalna rola sportu. ..Stadion ’ 1928. nr 42, s. 4: L. Bartelski. Kultura duchowa a kultura fizyczna, „Sport Szkolny” 1937/38, nr 7.

⁷⁴    W. Junosza, Rola odznak sportowych. „Stadion” 1932, nrlO, s. 3.

⁷⁵    W. Junosz-Dąbrowski. Rola kultury fizycznej. „Sport Polski" 1938. nr 33, s. 3 i nr 34, s. 3.

⁷⁶    Ibidem; Wyczerpująco na ten temat zob.: W. Junosza-Dąbrowski, Podstawy ideowe kultury fizycznej. Warszawa 1935.