10
Wincenty Myszor
dla ich sprawiedliwości zostaje uratowani (19). W tym miejscu Ireneusz rozbudowuje bardziej w^tek biblijny zajmując się pokoleniami synów Noego. Pokolenie Chama nosi przekleństwo na sobie i popełnia nieprawości, zostanie w końcu zniszczone (20). Sem i Jafet otrzymuje, każdy w swoim zakresie, Boże błogosławieństwo. Pokolenie Sema będzie pielęgnować kult Boga prawdziwego, Jafet otrzymuje obietnicę dołączenia do tego kultu w czasach ostatecznych. Pierwszy wskazuje na naród wybrany, drugi na pogan, którzy kiedyś wejd§ do Kościoła (21). Bóg zawiera z ludzkością pierwsze przymierze (22), a gdy ludzie jeszcze raz buntuje się przeciw Bogu, dzieli pokolenia ludzi i rozprasza na cał^ ziemię (23). Dziedzicem błogosławieństwa Sema jest Abraham, człowiek poszukujący Boga i wyznający w niego wiarę, gdy go znalazł. Dziedzictwo Sema przechodzi na synów Abrahama , Izaaka i Jakuba i następnie dwanaście pokoleń Izraela (24). Za pośrednictwem Mojżesza Bóg zbawia naród wybrany, Izraela, z niewoli egipskiej, a w ofierze baranka zapowiada ofiarę Chrystusa (25). Bóg zawiera drugie przymierze nadając ludowi prawo (26). W oczekiwaniu na wejście do ziemi obiecanej dokonuje selekcji w ludzie wybranym, tym którzy uwierzyli pozwala wejść do ziemi obiecanej pod wodz$ Jezusa, syna Nuna (27). Mojżesz przed zajęciem ziemi ogłasza po raz drugi prawo Boże (28). Tu przechodzi Ireneusz w kilku zdaniach do postaci Dawida i Salomona wspominając, że zbudowali świ^tyni^ na wzór „namiotu na pustyni” jako widzialny obraz niewidzialnych rzeczywistości w niebie (29). Tu kończy opowieść oparty na planie biblijnym wspominając jedynie proroków, którzy zapowiadali zbawcę z rodu Abrahama i Dawida (30). Ireneusz z historii biblijnej dokonał wyboru tylko niektórych wątków. Czasami trudno znaleźć uzasadnienie dla niektórych dygresji. Ireneusz na przykład szczegółowo rozważa złe wieści o ziemi obiecanej podawane przez większość wysłanych wywiadowców (27). Może chodzi tu o aluzję do sytuacji Kościoła w II wieku, gdy wśród wielu głoszących
0 Kościele - ziemi obiecanej, tylko niewielu podaje informacje prawdziwe
1 zachęcające do wejście? Pomija niemal zupełnie w^tek Dawida i niewoli babilońskiej, która pojawia się w innych przykładach katechezy17. A. Rousseau wyjaśnia te trudności konstrukcyjne dzieła przez hipotezę idei czterech przymierzy18. Jego zdaniem Ireneusz oparł wykład w tej części na w§tku trzech przymierzy, zawartych przez Boga z ludźmi w czasach Noego, przez Abrahama i przez Mojżesza. Czwartym przymierzem miało
17 Por. przykład katechezy biblijnej u AUGUSTYNA, De catechisandis rudibus 14n; założenia: 24-29 i 52-54.
18 Por. ROUSSEAU 61 n oraz Appendice V: Les ąuatre alliances 385-388.