Zdefiniowanie pojęcia konto1 nie jest proste i jednoznaczne. Jednak nie zmienia to faktu o jego szczególnej roli w systemie rachunkowości. Ponieważ konto jest wykorzystywane zarówno w teorii rachunkowości, jak i w praktyce gospodarczej istnieje zjawisko tzw. dualizmu pojęcia konta2 (zob. tabela 3).
Tabela 3. Dualizm pojęcia konto
Ujęcie teoretyczne |
Ujęcie praktyczne |
Określa rodzaj infonnacji |
Określa sposób uzyskania informacji |
Stanowi ogniwo konstnikcji metodologicznej |
Stanowi element struktuiy systemu praktycznie funkcjonującego |
Rachunek zmian (rachunek debetowy i rachunek kredytowy) określonej kategorii majątkowej |
Techniczne urządzenie księgowe (strona Dt i Ct konta) o określonych cechach |
Oderwane od technik i technologii funkcjonow ania |
Ściśle określone funkcjonowanie oraz techniki ewidencji |
Związek z klasyfikacją kategorii majątkowych i zdarzeń gospodarczych |
Związek ze zmianami składników majątkowych w rzeczywistości gospodarczej |
Forma konta teowego. zapis podwójny (syntetyka). zapis pow tarzany (analityka) |
Technologie komputerowe sprowadzają konto do roli symbolicznej. Zdarzenia gospodarcze są rejestrowane zapisem pojedynczym, porządkowane w różnorodne zbiory (agregowanie). Konto przyjmuje postać tabulogramów, tablic, zapisów macierzowych, wykresów, grafów, zestawień. |
Źródło: opracowanie własne na podstawie Gmytrasiewicz M.: Konto - teoria i praktyka. ZTRN SKwP nr 15, Warszawa 1989, s. 16-18
„(...) Niezmienną, ponadczasową cechą konta w praktyce jest utrwalanie (zapamiętywanie) wartości odpowiednio sklasyfikowanych zdarzeń gospodarczych dotyczących poszczególnych kategorii majątkowych podmiotu gospodarującego"3. Teoretyczne rozumienie konta powinno być pozbawione jakichkolwiek zabiegów proceduralnych i zasad technicznych. Należałoby szczególnie zwrócić uwagę na związek konta z klasyfikacją kategorii majątkowych i zdarzeń gospodarczych. Za pośrednictwem konta można przedstawić zmiany w stanie danej kategorii majątkowej. Konto oprócz klasyfikowania pozwala na prezentowanie i agregowanie informacji o zdarzeniach gospodarczych i składnikach majątkowych jednostki gospodarczej.
Kolejną częścią rachunkowości retrospektywnej jest rachunek kosztów, który stanowi wyodrębniony podsystem systemu informacyjnego rachunkowości, którego przedmiotem są koszty ponoszone w związku z zachodzącymi w przedsiębiorstwie procesami gospodarczymi (zaopatrzenie.
Konto jest to podstawowy instrument księgowości, służący do klasyfikacji i rachunkowej ewidencji majątku, funduszów oraz procesów gospodarczych danej jednostki. Konto jest to w księgowości urządzenie służące do ewidencji zdarzeń gospodarczych w ujęciu wartościowym. Z punktu widzenia przetwarzania danych ustalenie dodatnich i ujemnych okresowych obrotów oraz ich różnic w drodze agregowania sum poszczególnych zapisów jest istotą konta (zob. Brzezin IV.: Ogólna teoria rachunkowości. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 1998, s. 94-96).
0 Bąk M.: Konto jako fragmentaryczny bilans. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 885, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2001.
Gmytrasiewicz M.: Konto - teoria i praktyka. ZTRN SKwP nr 15, Warszawa 1989, s. 19.