5910201957

produkcja) w ramach podstawowej działalności operacyjnej. Instrumentarium rachunkowości retrospektywnej powiązane z rachunkiem kosztów na etapie pomiaru i prezentacji prezentuje tabela 4.

Tabela 4. Instrumentarium rachunku kosztów na etapie pomiaru i prezentacji

Fazy rachunku kosztów	Instrumentarium
Pomiar kosztów i udokunientow anie	Określenie wartości poniesiony ch kosztów (wycena)
Klasyfikacja kosztów	Rodzaje kosztów (np. bezpośrednie i pośrednie)
Ew idencja kosztów (wg wariantów)	Prezentacja kosztów na kontach w układzie rodzajowy lub podmiotowym lub przedmiotowym i ich rozliczanie Rozliczenia międzyokresowe kosztów
Kalkulacja i rozliczanie kosztów	Rodzaje kalkulacji (np. podziałowa), ustalenie kosztu jednostkowego
Sprawozdawczość doty cząca kosztów	Sprawozdania i raporty dotyczące kosztów

Źródło: opracowanie własne

Rachunek kosztów na etapie pomiaru i prezentacji dotyczy w szczególności: pomiaru kosztów, udokumentowania, ewidencji (w ramach przyjętego przez przedsiębiorstwo przekroju ewidencji), kalkulacji kosztów produktów' polegającej na ustaleniu kosztu wytworzenia jednostki wyrobu lub jednostkowego kosztu świadczenia usługi, sprawozdawczości kosztowej. Do podstawowych zadań rachunku kosztów zalicza się m.in.: ustalenie kosztów dla potrzeb polityki cenowej oraz obserwację przebiegu procesów produkcyjnych i uzyskiwanych efektów¹². Zadania te mają na celu skonfrontowanie działań przedsiębiorstwa z warunkami panującymi na rynku.

Zasady funkcjonowania rachunku kosztów dotyczą określenia, w szczególności: wariantu ewidencji kosztów, zasad stosowania rozliczeń międzyokresowych kosztów (czynnych i biernych), zasady wyceny produktów gotowych i produkcji nie zakończonej oraz ustalania ich kosztów jednostkowych.

Koszty' niestanowiące kosztów podstawowej działalności operacyjnej objętej rachunkiem kosztów, są mierzone i prezentowane na kontach wynikowych (ewidencja księgowa) oraz w rachunku zysków i strat i rachunku przepływów pieniężnych (w pozostałych rodzajach działalności).

Podstawowym źródłem informacji, stanowiącym podstawę analizy i podejmowania decyzji są sprawozdania finansowe, których forma i zakres są uregulowane prawem bilansowym. Celem sporządzania sprawozdań finansowych jest dostarczenie informacji o sytuacji finansowej i zmianach położenia finansowego przedsiębiorstwa. W szczególności sprawozdania finansowe dotycząⁿ: zysku (kryterium rentowności i efektywności działalności), płynności finansowej (kryterium płynności), majątku własnego (kryterium bezpieczeństwa i niezależności).

Sprawozdawczość finansowa jest to uporządkowany, przetworzony i usystematyzowany zbiór danych liczbowych o dokonaniach jednostki w danym czasie, wyrażonych w mierniku pieniężnym.

¹²    Sawicki K. (red.): Rachunek kosztów. Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1996, s. 33-34.

¹³    Gos W.: Sprawozdawczość finansowa od 2000 roku. „ Yademecum przedsiębiorcy i podatnika", 1999, nr 11, s. 41.