6628926983

charakter kształtek - np. przez wytłaczanie da się kształtować zaledwie kilka tworzyw, a bardzo dużych, masywnych wyprasek nie można otrzymać z tworzyw termoutwardzalnych, itd. W tabl. 1 podano najbardziej charakterystyczne przypadki takiej eliminacji. Ponieważ jednak tabela ma charakter jedynie przykładowy i orientacyjny nie należy więc podanych w niej informacji traktować jako rozstrzygających.

Wypraski z jasnych tłoczyw melaminowych - osprzęt elektrotechniczny, artykuły gospodarstwa domowego - mogą być bardzo podobne do analogicznych wyrobów wykonanych metodą wtrysku z barwionego polistyrenu.

Wyroby wtryskowe z polistyrenu wysokoudarowego, zwłaszcza drobne kształtki mogą być podobne do analogicznych wyrobów z barwionych poliamidów.

Wszelkiego rodzaju okładziny izolacyjne i uchwyty wykonywane z poliamidów o barwie ciemnej mogą być podobne do analogicznych elementów z bakelitu lub ebonitu. Ponadto warto jeszcze nadmienić, że niektóre tworzywa można jednoznacznie zidentyfikować przy pomocy bardzo prostej obserwacji organoleptycznej. Na przykład: celuloid potarty ręką lub o ubranie wydziela charakterystyczny, dla niego tylko właściwy, zapach kamfory, wyroby z polistyrenu rzucone na płytę stołu dają charakterystyczny brzęczący odgłos (metaliczno-szklany), podczas gdy inne tworzywa dają odgłos głuchy. Polietylen i polipropylen w dotyku przypominają parafinę (Tabl. 1).

4.2.2 Klucz do rozpoznawania tworzyw termoplastycznych (rys. 1)

Omówiona poniżej metoda identyfikacji tworzyw termoplastycznych Jest przykładem prostego sposobu rozróżniania tworzyw sztucznych, nie wymagającego ani specjalnego oprzyrządowania ani laboratorium. Jedyne niezbędne pomoce to:

1.    pojemnik z wodą do wykonania próby pływalności;

2.    zapalniczka do wykonania próby palności;

3.    czterochlorek węgla i ester octowy do wykonania próby rozpuszczenia tworzywa;

4.    palnik Bunsena i drut miedziany do przeprowadzenia próby nefrytowej;

5.    tabela - klucz służąca do określenia rodzaju tworzywa poddanego badaniu.

Posługiwanie się tabelą - kluczem (rys. 1) jest bardzo proste. W najwyższym poziomym rzędzie

tabeli umieszczone mamy skrótowe nazwy najczęściej spotykanych termoplastów (znaczenie poszczególnych symboli podane zostanie w dalszej części instrukcji). Z lewej strony w pionowej kolumnie wymienione są natomiast nazwy kolejnych prób oraz możliwe reakcje tworzywa na te próby. W zależności od sposobu reagowania tworzywa na poszczególne próby, stopniowo eliminujemy na tej podstawie tworzywa, których zachowanie nie odpowiada zachodzącym zjawiskom. Końcowym efektem tych eliminacji jest ostateczne określenie nazwy badanego tworzywa. W metodzie tej wykonuje się następujące próby:

1.    Próba pływalności

Za pomocą tej próby rozdzielamy tworzywa na dwie grupy - grupę tworzyw lżejszych od wody (tworzywa te będą pływać) i grupę tworzyw cięższych od wody (tworzywa te osiądą na dnie naczynia. Próba pływalności jest uproszczonym sposobem badania ciężaru właściwego tworzyw i należy do metod fizycznych.

2.    Zachowanie się zapalonego tworzywa poza płomieniem

Jest to typowa próba fizyko-chemiczna. Podczas tej próby należy zachować pewną ostrożność, ponieważ palące się tworzywo może pryskać lub obciekać kroplami.

3.    Próba rozpuszczania tworzywa

Próbę tę wykonujemy dla dwóch różnych rozpuszczalników. W obu przypadkach wystarczy jedną kroplę rozpuszczalnika rozetrzeć na powierzchni tworzywa przy pomocy palca. Obie próby należą do metod chemicznych.

4.    Próba nefrytowa

Jest to typowa próba chemiczna. Rozżarzony w płomieniu drut miedziany należy zetknąć z próbką tworzywa, a po jej nadtopieniu się ponownie wprowadzić drut do płomienia. Przy obecności w tworzywie związków chloru płomień zmieni swą barwę na jaskrawo zieloną.

W większości wypadków wykonanie w/w prób, szczególnie przy pewnej wprawie, wystarczy do określenia nazwy identyfikowanego tworzywa. Jeśli jednak w dalszym ciągu mamy wątpliwości, przeprowadzamy próby uzupełniające, takie jak próba twardości (przeprowadzana przy użyciu paznokcia), próba zapachu, czy wreszcie próba przełomu tworzywa.

Za pomocą wyżej wymienionej metody można określić jednak jedynie tylko nazwę grupy tworzyw do której należy badana próbka, nie zaś nazwę jej odmiany handlowej. W praktyce jednak na ogół takie rozpoznanie w zupełności wystarcza. Natomiast dokładne określenie odmiany handlowej jakiejś grupy tworzyw udaje się często po określeniu temperatury topnienia, rozpuszczalności w kwasie mrówkowym, itp.