ANALIZA OTOCZENIA FIRMY
Kompleksowa i wieloczynnikowa analiza otoczenia ma umożliwić dostrzeżenie w porę nie tylko zagrożeń, ale także szans w dynamicznym otoczeniu. Sygnały z otoczenia stanowią podstawę racjonalnego planowania przyszłości oraz budowania strategii. Organizacja może przy tym zwiększyć elastyczność swoich działań, jest mniej narażona na wstrząsy i kryzysy, bardziej zaś nastawiona na zachowania twórcze, kreatywne.
Analizy otoczenia są procesem monitorowania otoczenia organizacji w celu zidentyfikowania istniejących i przyszłych szans i zagrożeń, które mogą mieć wpływ na zdolność organizacji do osiągania swoich celów.
Opracowanie analiz otoczenia użytecznych dla organizacji wymaga przede wszystkim określenia jego struktur. Powszechnie uznany jest podział otoczenia przedsiębiorstwa na makrootoczenie (otoczenie dalsze) oraz otoczenie konkurencyjne, inaczej przemysłowe lub sektorowe (otoczenie bliższe).
ANALIZA MAKROOTOCZENIA
Makrootoczenie jest zespołem warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa wynikający z tego, że działa ono w określonym kraju i regionie, w danym układzie politycznym, prawnym itd.
Otoczenie dalsze to ten obszar otoczenia, którego zmiany wpływają na działanie firmy, ale na któiy firma nie ma wpływu.
Do otoczenia dalszego zaliczamy: otoczenie ekonomiczne, polityczno-prawne, socjokulturowe oraz technologiczne.
Otoczenie ekonomiczne obejmuje stan gospodarki, przykładowo: trendy rozwoju PKB, bezrobocie koniunkturę gospodarczą, bezrobocie, itd.
Przedsiębiorstwo analizując otoczenie ekonomiczne musi sobie odpowiedzieć na pytanie: w jakim stopniu na jego strategię będą miały wpływ następujące zjawiska:
• stopa inflacji,
• stopa bezrobocia,
• tendencje rozwojowe płac i cen,
• kursy walut,
• stopa oprocentowania kredytów,
• koszt energii i paliw,
• stopa wzrostu PKB i siła nabywcza ludności.
Otoczenie polityczno-prawne to podstawowe regulacje prawne dotyczące systemu politycznego państwa jak i systemu ekonomicznego (kodeks pracy, kodeks handlowy) oraz tendencje w stosunkach międzynarodowych. Inne zjawiska analizowane w tym obszarze to m.in. cła importowe, normy zanieczyszczeń, certyfikaty dopuszczające np. leki, żywność, itd.
Otoczenie socjokulturowe to czynnik strategiczny ważny zwłaszcza w dłuższym okresie czasu. Należą do niego m.in.: procesy demograficzne jakie zachodzą w społeczeństwie, systemy wartości i postawy społeczne, mobilność ludzi, migracje lokalne i międzynarodowe, zrzeszenia się konsumentów, itd.
Otoczenie technologiczne, to zmiany w nauce i technice prowadzące do zmian w technologii wytwarzania lub produktu. Ponieważ rozwój technologii jest sprawa globalną obok monitorowania zmian w technologii w skali kraju należy to robić w skali światowej.
METODY ANALIZY OTOCZENIA DALSZEGO
Makrootoczenie można analizować za pomocą następujących metod:
1. Ekstrapolacja trendów
2. Metoda delficka
3. Strategiczna analiza luki
4. Metody scenariuszowe