6878601498

7/ieipy wśród jakich warunków żyją internowany, na jak i o morał" no przejścia są narażeni, jak władze obozowe starają się brutalnie łamać i'deptać w nich to, ćo jest najszacowniejszą'cnotą,żołnierską.honor munduru. ’Jiomv o odoieraniu szabel oficerom, wśród najbardziej upokarzających okoliczności_f o łamaniu ich dumy oficerskiej przez oddawani© iojh cod rozkazy niemieckich pódofićoróy,o umieszczaniu szrie^ow i prowokatorów wśród żołnierzy w Szczypiórnic..•

Le.y>    , panom obciążonym moralnem dziedzictwem

wystarczyłoś to wszystko, ca władze oboęowe wymyślimy dla żołnierza polskiego, zu mało było męki i przejść zewnętrznych i wewnętrznych, \(<ore musiał żołnierz zwalczyć,by zdobyć się .na akt czynu ideowego* Nie zadowolono ,się użyciem*wszelkich najniższych środków, by siłę jego zmniejszyć, lecz targnięto się na jego wartość ideową. Pomniejszyciele ducha narodowego zaczęli wsączać jad w duszę, które.się zdobyły na wielką wartćsc moralną. Zaczęto spekulować na słabościach ludzkich, zaczęto wyorywać niskie .instynkty, bałarauco.~ no autorytetem, my^ne/mi wiadomościami; mandatem. Nawet spowiedź została użyta do celów agitacyjnych* Część żołnierzy, osłabionych ideowo nieoną agitacyą,decyduje się przysięgać na dawną rotę* w chwili, gdy .Bad* Regencyjna, przekonana o tern z o ta rota jest nieodpowiednią, zastanawia 9ię nad nową. Doprowadzano do skandalu.

Oto opis stosunków w -SzczypiórnioL    *    * .^,v

Oddziały legionowe w obozie jeńców w Szczyp o r-nie poczym.ły wszystko co mogły aby zapobiedz demoralizi.T ro/.przszoniu, które ao wojska pozostającego w niewoli, łatwo 'wkrascć sia mogło. Każdy oddział i Każda grupa zamieszkująca w odrębnym ^bloku”, posiadały swego komendanta, na czele obozu stał komendant /wachmistrz l.o* ułanów Olszę-mowski/ , który miał w. obozie bezwzględny posłuch.. 3 całym obozie' panowała wzorowa karność. Dzięki tej karności internowani uzyskali ze niemieckie władze obozowe^zńały wewnętrzną organizacyę obozu, nie rozbijały jej , lecz większość spraw załatwiały z komendami legiono-wemi uznając j* . za pośredników między „sobą a internowanymi. obozie powstały drogą wyborow także sądy obozowe i blokowe. wyroki tych są-aow władze niemieckie uznawał¹/- . Internowani utworzyli'komisyę apro-wizacyjną, która składała sprawozdanie kaliskiemu komitetowi' opieki, szkoły /kursy maturyczne, średnie, elementarne, kursy języków/ i różne warsztaty . Początkowo praca wewnętrzna pochłaniała* całą energię internowanych, którzy się spodziewali, że społeczeństwo nie zapomni o nich_t jako o tych którzy ponieśli najcięższą ofiarę dla sprawy nagrodowej. Oficerowie łącznikowi rozumieli swoje stanowisko jaito stanowisko bezpartyjnych^opiekunów, dbających o umożliwienie bytu w obozie. Hagie,ok:?0 września '^nenda Legionów odwołała ze ^zczypiórna kpt. ’'r.Kaplic^iegorKapeUnera i chor. !'elę, cieszących się zupełnem zaufaniem zarowno obozu , jak i władz niemieokich.Zastałe te zrobione wbrew władzom niemi ec*im, nie.węt ni iwie dlatego, że obaj ci oficerowie łącznikowi pi* dawali Komendzie gwarancyi_fze będą'agitowali za przysięgą.Był to pierwszy krok szeroko zakroionej akcyi.którą podjął przedewszystki.em trzeci oficer łącznikowy, cnor.Sujkowski';' Stosunki uległy pogorszeniu z cbwilą przyjazdu do Szczypiorna kapelana ks.KwapinskiegOjktory wyzyskiwał swe stanowisko dla prowadzenia w obozie agitącyi za zgłaszaniem się do przysięgą,nadużywając nawet konfesyonąłu'.Opierając się na robocie ks.Kwapinsk-^iego pułk. Llinki.ewicz złożył w "Inspektion des Łieldewesens beira Oberbefenlsha-ber des Polnischen fjeeres" raport informujący, że w obozie istnie ią dwie partye:tych itprzy chcą przysięgać i'Piłsudszyków,którzy w żadnym razie ‘■'przysięgi nie złcźą.Pułk,'-'.inkiewicz zaproponował wysłanie do Szczypiorna Komisyi,któraby•zbadała każdego żołnierza z eso-bna i tych,którzy się zgodzą przysięgać odessą do kursów wyszkoleniu.Raport pułk.Linkiewicza zawierał fałszywe informacye■o terrorze, stosowanym jakoby w obozie,.    .

Działo si£ to w obwili,gdy Koło Polskie i kandydaci do Raćy ;;_Agehc.yjnej v/ warszawie .roępęczynali rokowania z władzami okupacyj-neni o zniesienie o^ozu jeńców i pobudowanie Legionów,gdy oczywistą się spawała możliwość i konieęznosc ustalenia nowej roty przysięgi.

16.K.jeńcy szczypiórnianscy wystosowali do Rady Regencyjnej .lisi następujący:

^MZ wyrązami hołdu i powitania dla powstałej Najwyższej Władzy Narodu i Państwa Poląkiego spieszymy - żołnierze polscy,odsunięci od-dzieła twerzenia.armii polskie j i przez .obcyefi w obozie dla jeńców osadzeni za to,żeśmy chcieli przysięgać tylko.prawowitemu i samodzielnemu rządowi pojśkiemu.    ,    .

Spieszymy dać wyraz wielkiej radość} ,ogarniającej nas jako tvch, którzy od dnia fr.-siarpnia 1914 r.i późnie jw przebiegu wielkiej