2. 2. Czynniki warunkujące intensywność reakcji na bezrobocie.
Negatywne symptomy bezrobocia są wyraźniejsze wśród różnych grup społecznych. Odwołując się do badań Szylko - Skoczny (1992) można stwierdzić, iż brak pracy najbardziej dezorganizuje życie:
• osobom z najniższym dochodem,
• pozostającym bez pracy 2 lata i dłużej,
• z najniższymi kwalifikacjami i wykształceniem,
• w średnim wieku: 35 - 40 lat lub powyżej 40 roku życia,
• mieszkającym na wsi,
• zamężnym, posiadającym rodziny.
Opierając się natomiast na opracowaniu Bańki (1992) można stwierdzić, iż reakcje na bezrobocie są determinowane przez:
• czas pozostawania bez pracy - uogólniając można stwierdzić, iż negatywne skutki bezrobocia pogłębiają się systematycznie, od szóstego miesiąca bez pracy, który jest granicą stabilizacji.
• wiek bezrobotnego - najbardziej dokuczliwie reperkusje bezrobocia odczuwają osoby w średnim wieku, czyli 20 - 55 lat, ponieważ w tym wieku praca ma największe znaczenie dla człowieka. Objawia się to zarówno w aspekcie utrzymania siebie i rodziny, jak i jako symboliczny wykładnik prestiżu, samooceny, identyfikacji z wykonywanym zawodem.
• płeć - różnice w sposobie reagowania na bezrobocie nie zależą od czynników biologicznych, ale od sytuacji społecznych. Związane jest to z dyskryminacją płciową, która stwarza kobietom gorsze szanse na znalezienie pracy, niż mężczyznom. Wśród młodych kobiet pokutuje też wpojone przez kulturę przekonanie, iż brak pracy może zrekompensować zamążpójście. Natomiast w późniejszym okresie część kobiet, lęki i brak aktywności związanej z powrotem do pracy tłumaczy koniecznością wychowywania dzieci i prowadzenia domu.
• rolę rodziny - bezrobocie w znacznym stopniu wpływa na powstawanie w rodzinie atmosfery napięcia, z drugiej jednak strony wpływa na umacnianie
10