DSC00068 (19)

7.4. Reakcja na dftki stres i abininii adaptacyjna 471

lub nawracających snów albo doświadczenie intensywna przykrości przy ebyogy cjt na okoliczności przypominające scresor tub z nim związane.

•    C. Pacjent musi wykazywać jednoznaczne lub wynikające z wyboru unikanie oko* licznuści przypominających stresor lub z nim powiązanych, które nie byty obecne przed jego działaniem.

•    D- Musi być obecny jeden z następujących czynników:

(i) niemożność przypomnienia sobie, częściowo lub całkowicie okresu ekspozycji na stresoę

(2} uporczywe objawy podwyższonej wrażliwości psychologicznej i pobudzenie, nieobecne przed narażeniem na działanie stresom (takie samo jak wymienione w klasyfikacji DSM-IVJ.

Choć w obu klasyfikacjach DSM-IV i ICD-10 mówi się o drażiiwośd, wybuchach gniewu czy złości, jedynie w ICD-10 jest mowa o ostrych wybuchach agresji wyzwalanej przez bodźce przypominające bądź odnawiające sytuację urazową. W DSM*IV podtrzymano założenie, iż aby rozpoznać PTSD, wszystkie kategorie objawowe powinny trwać przynajmniej miesiąc. Wyróżniono postać ostrą PTSD, gdy objawy trwają do 3 miesięcy oraz postać przewlekłą (chroniczną} z utrzymywaniem się objawów ponad 3 miesiące. W razie pojawienia się objawów po upływie 6 miesięcy od zadziałania stie-sora, przyjmuje się diagnozę PTSD o opóźnionym początku.

Klasyfikacja ICD-10 zakłada rozpoznanie PTSD jedynie wtedy, gdy wszystkie kryteria objawowe zostały spełnione wciągu 6 miesięcy od zdarzenia urazowego, choć dopuszczać tu można wyjątki Gdy jednak objawy utrzymują się przez dłuższy czas, chroniczne następstwo dewastującego stresu (obecne po wielu latach od traumy} powinno być zakwalifikowane jako trwała zmiana osobowości po katastrofach (po przeżyciu sytuacji ekstremalnej).

5. Ostra reakcja na stres

W DSM-IV ostra reakcja na stres, pod nazwą „ostre zaburzenie stresowe” (acute stres» diwnler - ASDJ, pojawiła się po raz pierwszy jako zupełnie nowa kategoria zaburzeń lękowych, umieszczona (mechronologrcznie) bezpośrednio po diagnozie PTSD. Przyczynami wprowadzenia ASD były: rozpoznawanie poważnych zaburzeń psychopatolo-gicznych bezpośrednio po urazie, konieczność szybkiego udzielania pomocy ofiarom i rozpoczynania leczenia oraz dostosowanie do ICD-10, gdzie podobna jednostka -ostra reakcja na stres (ASR) - była już umieszczona. To krótkotrwałe zaburzenie jest doświadczane podczas lub bezpośrednio po urazie, trwa co najmniej dwa dni i albo zanika w ciągu 4 tygodni po zdarzeniu traumatycznym, albo rozpoznanie zostaje zmienione. Jeżeli objawy trwają ponad miesiąc i są spełnione wszystkie kryteria PTSD, to uzasadnione jest rozpoznanie PTSD. Kryteria objawowe ASD są zasadniczo objawami PTSD wraz z co najmniej trzema z wymienionych pięciu objawów dysocjacyjnych:

*    subiektywne poczucie odrętwienia, wyobcowania łub braku wrażliwości emocjonalnej,

*    zredukowana czujność w stosunku do otoczenia (np. oszołomienie}.

*    derealizacja,

*    depersonalizacja,