DSC00073 3

7 4. Reakcja na ofjfld stras ł zaburzania adaptacyjna

475

Se współistnieć z innymi zaburzeniami. Szacuje się, ae ponad my czwarte pacjemAw z PTSD spełnia również kryteria co najmnki jednego innego rozpoznania. Krótkoterminowe skutki urazu {ASDJ wynikają w głównej mierze z istoty zdarzenia unuowp, a w przeciwieństwie do tego - skutki długoterminowe (PTSD) wynikają zasadniczo 2 czynników swoistych dla jednostki Najbardziej zatem powszechnym zaburzeniem w populacji narażonej na urazy powinno być ostre zaburzenie stresowe - ASD Ostre PTSD powinno być znacznie rzadsze, a przewlekle PTSD jeszcze rzadsze. Choć duży ciężar gatunkowy urazu jest zapowiedzią ostrego PTSD, objawy długoterminowe są silnie powiązane z psychopatologią przedchorobową. Podstawowa trudność, jaka wiąże się z określeniem częstości zapadalności i zachorowalności na zaburzenia związane ze stresem, to zmieniające się z upływem czasu od zdarzenia urazowego spektrum objawowe, nawet niezależnie od ewentualnego leczenia. Badania, jakie prowadzono wśród leczonych ofiar urazów z rozpoznanym ASD, wykazały, że u 30% objawy zanikają cal-kowicie, 40% ma w dalszym ciągu objawy łagodne, 20% ma objawy umiarkowane, a u 10% objawy pozostają na tym samym poziomie lub się pogorszą ją. Niestety upływ czasu nie zawsze powoduje automatyczną poprawę, objawy bowiem często z wiekiem się nasilają. Z przeglądu prac poświęconych temu zagadnieniu wynika, żc po 10 latach od urazu jedna trzecia ofiar wciąż ma objawy PTSD, co stanowi 1-2% ogólnej populacji. Badania jeńców wojennych z czasów H wojny światowej sugerują, żc aż połowa tych, u których stwierdzono PTSD, maże chorować dziesiątki lat później. Badania prowadzone w Katedrze Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu jagiellońskiego na grapie 100 byłych więźniów politycznych okresu stalinowskiego wykazały, że w 34-40 lat po zakończeniu represji objawy PTSD stwierdzano u 71% badanych.

Choć uważa się, że PTSD może wystąpić w każdym przedziale wieku, niewykształcone w pełni mechanizmy obronne powodują, ze stopień PTSD jest wyższy u a dole* scentów. Badania nad zróżnicowaniem PTSD pod względem płci wykazują, że prawdopodobieństwo rozwoju tego zaburzenia u kobiet (zwłaszcza w średnim wieku) jest dwukrotnie większe niż u mężczyzn. Badania dzieci narażonych na działanie sticsora spełniającego kryteria PTSD ujawniły umiarkowanie nasilone występowanie symptomów PTSD u 77% Nie wykazano, aby na zapadalność na PTSD miały wpływ czynniki etniczne. Analiza aspektu socjokulturowcgo potwierdziła, że jedynie ubóstwo rodziców w sposób statystycznie istotny zwiększało ryzyko wystąpienia PTSD.

9. Etiopatogeneza PTSD i ASD

Zaburzenia psychiczne związane ze stresem, takie jak PTSD i ASD, są definiowane poprzez przyczynową obecność stresom. Zaburzenie to nie może wystąpić bez urazowego wpływu stresom, ale sama obecność i doświadczenie urazu nic są wystarczające. Wielu ludzi, którzy doświadczyli urazu, nie choruje, jest odpornych na uraz. lednocze-śnie stwierdzono, iż niemal 10% badanych pacjentów spełnia kryteria objawowe PTSD nie spełniając kryterium stresom. Aby stworzyć model przyczynowy dotyczący PTSD, konieczne jest uwzględnienie zarówno czynników predysponujących związanych z podatnością danego człowieka na uraz, jak i cech charakterystycznych stresom, zmiennych pourazowych i współzachorowalności. Nie jest do końca jasne, jakie sensory i jakie cechy predysponujące są najważniejsze, albowiem nawet najbardziej katastrofalne