4261639271

-    brak reakcji na dźwięki,

-    zaburzenia percepcji słuchowej dotyczące zarówno słuchu fizjologicznego (dokładne słyszenie), jak i pamięci słuchowej oraz umiejętności kojarzenia dźwięków, a także słuchu fonematycznego (mownego),

-    dziecko mówi nosowym, głośnym lub ochrypłym głosem, ma trudności w oddychaniu przez nos,

-    dziecko w trakcie mówienia zacina się [7, s. 167],

Nauka zajmująca się kształtowaniem prawidłowej mowy, zapobieganiem powstawaniu wad wymowy, likwidowaniem błędów i korekcją wad, a także nauczaniem mowy w przypadku jej braku albo utraty, to logopedia.

Badanie rozwoju mowy dziecka ma na celu sprawdzenie jego tendencji rozwojowych, rozpoznanie ewentualnych zaburzeń oraz podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych. Należy je przeprowadzać w pomieszczeniu wyciszonym, odizolowanym od hałasu i dobrze znanym dziecku.

Do pierwszego roku życia możemy w zasadzie jedynie określić, czy dziecko reaguje na dźwięki, czy też nie. Do najprostszych ćwiczeń słuchowych, polegających na rozróżnianiu dźwięków akustycznych należą: skrzypnięcia drzwi, uderzenia klockami, potrząsanie grzechotką. Badanie prowadzi się z odległości około 3 cm. Bodźce nadaje się z obu stron głowy dziecka, poza polem jego widzenia. Słuch uznajemy za prawidłowy, jeśli maluch poszukuje wzrokiem źródła dźwięku. W późniejszych latach najlepszym sposobem jest badanie za pomocą mowy i szeptu, w oparciu o obrazki, rozmowę kontrolowaną, pytania -zagadki, nazywanie przedmiotów [4, s. 55], Dziecka nie wolno zmuszać do mówienia, czy też powtarzania. Należy wzbudzać u niego zainteresowanie mową i uświadamiać mu fakt, że każdy przedmiot, zjawisko posiada swoją nazwę. Podczas badania eksponujemy dziecku pojedyncze obrazki i pytamy, co to jest? Odpowiedzi dziecka należy notować na bieżąco, na specjalnie przygotowanej karcie badania wymowy lub nagrywać na nośnik dźwięku (taśmę magnetofonową) [6, s. 106],

Materiał językowy dobiera się selektywnie, stosownie do potrzeb i możliwości dzieci. Można to osiągnąć poprzez odpowiednie zabawy, inscenizacje, gry, oglądanie barwnych ilustracji, obrazów, filmów, przeźroczy, organizowanie wycieczek, spotkań ze zwierzętami, itp. [4, s.87].

Sprawność warg i języka łatwo możemy sprawdzić w zabawie z dzieckiem. Proponujemy, aby dziecko:

było kotkiem, który oblizuje się po wypiciu mleka, próbuje dotknąć językiem nosa, rozciąga usta w uśmiechu lub parska z radości, uśmiechało się do swojej pani,

otworzyło usta szeroko jak pisklątko, które czeka najedzenie, zacisnęło buzię tak mocno jakby zamykało na kłódkę, wyciągnęło buzię jak dziób bociana i chwytało żabki.

Więcej o sposobach badania rozwoju mowy dziecka przeczytasz w książce A. Balejko, M. Zińczuk (red.): Terapia pedagogiczna w teorii i praktyce. Wydawnictwo „Logopedia radzi”, Białystok 2006.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.    Które czynniki warunkują rozwój mowy dziecka?

2.    Jak można scharakteryzować okresy rozwoju mowy dziecka?

3.    Jakie znasz wady wymowy u małego dziecka?

4.    Jakie znasz sposoby badania rozwoju mowy u małego dziecka?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11