6878602079

68

stwy” dzielące serie A od C, C od D i D od E rozszerzają się stopniowo ku dołowi na kształt stożków usypiskowych i jednocześnie w tym samym kierunku rośnie stopniowo ilość i wielkość głazów. Poniżej serii D i E występują głazy największe, osiągające maksymalnie około 50 cm średnicy. Pozwala to wnioskować, że po wycięciu bruzdy w podłożu szczeliny lodowcowej i w czasie akumulacji serii C i D materiał ten przemieszczany był w postaci luźnego gruzu pod bezpośrednim działaniem siły ciężkości po zboczach lodowo-mineralnych szczeliny lodowcowej i w zależności od nachyleń tych zboczy podlegał procesom segregacji grawitacyjnej. Należy jednak zwrócić uwagę na dobre obtoczenie i zaokrąglenie skał krystalicznych, będące zapewne efektem burzliwego ruchu wody (A. Cailleux, J. Tricart 1962) w czasie poprzedzającym końcową depozycję tego materiału.

Genetycznie odrębne osady występują w seriach C i D. Serię C (ryc. 31 — 8) tworzy pakiet rytmicznie warstwowanych żwirów piaszczystych z głazikami (warstwy o miąższości 7—15 cm) i piasków ze żwirem i grudkami iłu (warstwy o miąższości około 1 cm). Utwory te, odcinając się wyraźnie ostrą granicą od osadów serii B, zapadają w całości pod kątem 18° w kierunku północnym. Godne uwagi są odgięcia warstw ku górze w części zachodniej przemieszczonego pakietu.

Osady serii C wykazują duże podobieństwo do opisanych i sfotografowanych przez V. Okko (1955) osadów jezior marginalnych (lóns) Efstaffelsvatn i Gjanupsvatn przy krawędzi Hoffelsjókull na Islandii, składających się z rytmicznie ułożonych warstw głazów, żwiru i piasku, co według interpretacji tego badacza odzwierciedlało oscylacje krawędzi lodowcowej i związane z tym zmiany warunków hydrodynamicznych transportu materiału. Wydaje się, że podobnego typu warunki hydrodynamiczne transportu osadów panować mogły również w rzekach i przepływowych zbiornikach wodnych, istniejących efemerycznie w lodzie lub na jego powierzchni w obrębie zanikającej arealnie czaszy lodowej.

Serię D tworzy pakiet słabo wysortowanych osadów piaszczystych z występującymi gdzieniegdzie naciekowymi wytrąceniami węglanu wapnia (ryc. 31 — 6). Seria ta składa się z naprzemianległych kilkucentymetrowych warstw piasków drobnoziarnistych z domieszką grubszych frakcji piaszczystych i żwirowych oraz cienkich warstewek o miąższości jednego do kilku milimetrów, piasków drobnoziarnistych z domieszką mułku. W płaszczyźnie upadu warstwy te zarysowują się w postaci schodkowych linii (fot. 11), których kąt nachyleń zmniejsza się stopniowo w kierunku zachodnim. Przy brzegach pakietu, zwłaszcza po jego stronie zachodniej, zostały one odgięte ku górze.