7581047905

Tennofile jako przykład ekstremofili

•    wytwarzanie białek szoku cieplnego, które wiążą zdenaturowane termicznie białka, zabezpieczając je przed agregacją oraz przywracając im aktywną fizjologicznie strukturę

•    występowanie specyficznych białek zabezpieczających prawidłową transkrypcję w podwyższonej temperaturze

•    ukształtowanie dodatniego superskręcenia helisy katalizowanego odwrotną gyrazą DNA

•    szybką resyntezę ATP, reszt niektórych aminokwasów oraz innych termolabilnych składników komórki

•    zastąpienie estrów kwasów tłuszczowych i glicerolu, występujących w błonach cytoplazmatycznych mezofili, eterami glicerolowymi izoprenoidów alkilowych z resztami C2o-fitanylowymi lub Cao-bifitanylowymi oraz pojawienie się lipidów zawierających węglowodory izoprenoidowe C15 i Ció

•    zastąpienie peptydoglikanu występującego w ścianach komórkowych mezofili pseudomureiną, białkami lub polisacharydami

•    modyfikacje niektórych grup prostetycznych i koenzymów

•    syntezę trehalozy i innych stabilizatorów cząsteczek (Grzybowska i Synowiecki, 2003).

Wytwarzane przez termofile białka stabilizujące superhelikalną strukturę DNA charakteryzują się niewielką masą cząsteczkową, wykazywanym w środowisku obojętnym ładunkiem powierzchni cząsteczek oraz dużym powinowactwem do DNA. Białka te odznaczają się dość dużą opornością cieplną zapewniającą trwałość ich kompleksów z DNA w temperaturze rozwoju mikroorganizmu, z którego pochodzą. Mało poznane są jeszcze mechanizmy zapewniające wzrost oporności cieplnej RNA z termofili. Stabilizacja tego kwasu nukleinowego wymaga szczególnych mechanizmów zabezpieczających ze względu na występowanie w nim rybozy zamiast bardziej termostabilnej deoksyrybozy znajdującej się w DNA (Grogan, 2000).

Zachowanie integralności błon biologicznych w podwyższonej temperaturze jest niezbędne dla rozwoju termofilnych drobnoustrojów. Właściwość ta zanika szybko po przekroczeniu temperatury topnienia, powodującej likwidację w dwuwarstwie lipidowej uporządkowanego rozmieszczenia alkilowych łańcuchów kwasów tłuszczowych. W lipidach błonowych termofili dominują kwasy tłuszczowe o dłuższych, często rozgałęzionych łańcuchach lub kwasy o większym stopniu nasycenia. Błona

15