7581047902

Tennofile jako przykład ekstremofili

działania nie przekraczającej 40-60 °C. Wyjątek stanowią termostabilne glukoamylazy z Clostridium thermosaccharolyticum i Clostridium thermohydrosulphuricum przejawiające maksymalną aktywność w 70 i 75 °C (Synowiecki i Grzybowska, 2001). Dostępne handlowo P-amylazy o temperaturze działania wynoszącej 60 °C zostały wyizolowane z różnych szczepów Bacillus i Clostridium (Haki i Rakshit, 2003). Wśród termostabilnych pululanaz najbardziej przydatne są pochodzące z Pyrococcus furiosus, Pyrococcus woesei i Thermus aąuaticus YT1 o okresach półtrwania w temperaturze 95-98 °C wynoszących odpowiednio 11, 13 i 4,5 godziny. Izomerazy ksylozowe pochodzące z Actinoplanes missouriensis, Bacillus coagulans, Streptomyces albus i innych mezofilnych drobnoustrojów o dość dużej termostabilności używa się do przekształcenia glukozy we fruktozę podczas produkcji syropów fruktozowych (Synowiecki i Grzybowska, 2001). Produkty enzymatycznej hydrolizy skrobi stosuje się powszechnie w browarnictwie, gorzelnictwie, cukiernictwie oraz do wytwarzania napojów, mleka w proszku, keczupów, mrożonej żywności, maltozy, glukozy, fruktozy i stosowanych jako zamienniki cukru alkoholi wielowodorotlenowych (Bryjak, 1999).

W celu lepszego wykorzystania złóż ropy naftowej stosuje się termostabilne P-mannozydazy hydrolizujące hemicelulozy (Synowiecki, 1998). Termostabilne ksylanazy są przydatne do wybielania papieru i ich zastosowanie pozwoliło na zmniejszenie zużycia chloru, a w konsekwencji na obniżenie zanieczyszczenia środowiska (Eichler, 2001). Do odklejania tkanin w przemyśle tekstylnym korzystne jest użycie a-amylaz stabilnych w temperaturach około 100 °C. Duże znaczenie ma też mało dotychczas zbadana możliwość zastosowania termostabilnych enzymów do wytwarzania chityny i chitozanu z pancerzy krabów i krewetek. Do odbiałczania pancerzy stosuje się obecnie gorące roztwory wodorotlenku sodu lub potasu. Ich zastąpienie termostabilnymi enzymami proteolitycznymi zmniejszy zagrożenie dla środowiska. Termostabilne proteazy mogą też znaleźć wiele innych zastosowań, bo enzymy proteolityczne wykorzystywane np. w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, skórzanym i tekstylnym stanowią ponad 65 % światowej produkcji enzymów. Dobrym źródłem termostabilnych proteaz jest Bacillus stearothermophilus wytwarzający proteazę o optymalnej temperaturze działania 85 °C (Haki i Rakshit, 2003). Termostabilne lipazy i esterazy znajdują szereg zastosowań w przemyśle farmaceutycznym, skórzanym i paliwowym. W przemyśle skórzanym lipazy używa sie do usuwania tłuszczu, w paliwowym do otrzymywania biodiesla z olejów roślinnych, natomiast esterazy wykorzystuje się do stereospecyficznych hydroliz, transestryfikacji, syntez estrów oraz

12