0007101

— 136 —

ziarnisty są cukrami, które przez fermentacyą zamieniają się w alkohol (spirytusj. Mićczny cukier ma również tę własność, chociaż nie jest do tego używanym. Cukry owocowe trudno albo wcale się Die krystalizują, tylko pozostają w stanie ciekłym. Znajdują się one w roślinach obok cukru skrystalizowanego z^;aruistego.

III. Manna.

Gatunek ten cukru różnym jest od ziarnistego i trzcinowego nie tylko chemicznym składem, ale i tćm. że z dodatkiem młodzi nie fermentuje. Jeżeli zatem przez wyraz cukier rozumićmy sub-staneyą słodką, przez fermentowanie zamieniającą się w alkohol, natenczas manna nie jest cukrfcm, i wielu chemików za taki jój nie uważa.

1. Manna jesionowa. W Sycylii i Kalabryi rośnie gatunek jesionu, który w Lipcu lub Siśrpuiu nacięty, wydziela ze siebie słodki płyn, który albo chwytaią w naczynia, albo mu tćż pozwalają na drzewie S'wardnąć. Nacięcia te robią w poprzek po jedućj stronie drzewa; po drugićj stronie robią nacięcia dopićro na przyszły rok.

Drzewo to jest bardzo obfitern w płyn słodki, który wkrótce się ustoi i daje mannę, jaka zachodzi w handlu. Z drzćw średniego wieku z górnych nacięć i w stósownćj porze otrzymują najlepszy gatunek manny, zwany łzawą manną, manna in lacrymis.

Cukier ten zawióra prócz manny około % gumy i 5% do 10% zwykłego ziarnistego cukru, a przynajmniej bardzo mu podobnego, który z dodatkiem młodzi fermentuje. Skład manny w handlu zachodzący jest następujący: manny    40%

cukru ziarnistego 10% gumy z glutyną itd. 40% wody    10%

100%

Swióża manna jest pożywna i smaczna, ale z czasem przybióra własność rozwalniającą; dlatego do codziennego użytku nie jest zdatną. A właśnie ta właściwość jest powodem, że ją do Europy sprowadzają, i to w znacznćj ilości, gdyż sama Anglia sprowadza jśj 11,000 funtów rocznie. Ló-karska własność nie polega jednakże na niój sa-mćj, ale na przymiśszkach; rafinowana i skrystalizowana manna nie ma własności leczniczych i moźnaby jćj do słodzenia potraw używać, gdyby me była tak drogą.

2.    Na wschodzie znajduje się wiele gatunków tak drzśw, jak i krzewów, obfitych w mannę, która się na liściach i gałązkach krystalizuje. Kiedy wiatr niemi zaszamoce, sypią się na ziemię, i można je zbićrać. W Arabii, w Palestynie, nawet na pustyni, w okolicy góry Synai, znajdują sę krzewy wydzielające mannę.

3.    Słodkie drzewo (glycyrrhiza gla-