7862447401

zajmowały czołowe miejsca w prasie światowej i były obiektem zainteresowania międzynarodowej opinii. Małe kraje z trzeciego, czwartego i dalszych światów maja szanse wzbudzić żywsze zainteresowanie dopiero wówczas, kiedy zdecydują się na przelew krwi. Smutna to prawda, ale tak jest”²⁶. W tym samym roku opublikowano tomy Gdyby cała Afryka... i Che Guevara - Dziennik z Boliwii. Rok później ukazała się natomiast książka Dlaczego zginął Karl von Spreti?.

W 1972 roku polski reporter znajduje się w Damaszku, wtenczas jednym z najgorętszych regionów planety. Pod koniec następnego roku Kapuściński ponownie odwiedza Bliski Wschód, aby przyjrzeć się konfliktowi arabsko - izraelskiemu. W 1974 roku pisarz rozpoczyna pracę w tygodniku „Kultura” (będzie w tej redakcji do 1981 roku). Od razu jedzie do Afryki - do Angoli i Etiopii. W lipcu otrzymuje Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Rok później Czytelnik wydaje zbiór reportaży z Bliskiego Wschodu, z Afryki i z Ameryki Łacińskiej - Chrystus z karabinem na ramieniu. Także w tym roku zostaje uhonorowany prestiżową Nagrodą im. Bolesława Prusa. W 1976 roku ukazuje się Jeszcze dzień życia wydawnictwa Czytelnik, dzieło to określa Kapuściński jako swoja pierwszą prawdziwą książę. Była ona jednocześnie zapowiedzą gatunku, jaki stanie się specjalnością pisarza - reporterskiego eseju „bez tysięcy niepotrzebnych liczb i faktów, gdzie obserwacja jest pretekstem do szerszej intelektualnej refleksji”²⁷. W lipcu otrzymuje Nagrodę Państwową II stopnia. W 1977 roku zostaje wyemitowany bodaj pierwszy film dokumentalny o Kapuścińskim w TVP 2. Rok później ukazuje się Wojna futbolowa. W grudniu wychodzi największy przebój Ryszarda Kapuścińskiego - Cesarz. Czas powstania Cesarza jest momentem szczególnym w życiu reportera - jego zmęczenie powtarzalnością tych samych wojennych scenariuszy znalazło swoje odzwierciedlenie w pisarstwie literata. Ten twórczy zwrot dał w efekcie nową formułę reportażu²⁸. Cesarz od razu spowodował niemałe zamieszanie wśród publiczności literackiej. Otóż kiedy krytycy łamali sobie głowy, zastanawiając się, czy najnowsza książka Kapuścińskiego jest jeszcze reportażem, czy już literaturą²⁹, czytelnicy, nie czekając na

²⁶    R. Kapuściński, Dałem..., s. 114. Cyt. za: R. Kapuściński. Wojna futbolowa. Warszawa 2007 s. 192

²⁷    W. Bereś, K. Bumetko. Kapuściński..., s. 270.

²⁸    B. Nowacka, Z. Ziątek. Ryszard Kapuściński: biografia..., s. 192 - 193.

²⁹    Zagadnienie to omawiali m. in.: Z. Umiński. Cesarz. „Kierunki” 1980 nr 25 s. 10; A. W. Pawluczuk. Traktat o upadaniu. „Literatura” 1979 nr 9 s. 14; A. Zwaniecki. Rozbieranie Cesarza. „Tygodnik kulturalny” 1979 nr 10 s. 11.

18