7862447403

zaproszenie wydawców do Kolonii, Londynu i Oxfordu. W 1986 roku ukazuje się Notes - pierwszy tom wierszy Kapuścińskiego, o publikacji mówi następująco: „(...) To był czas, który w moim wypadku był zupełnym wytrąceniem z dotychczasowej drogi reporterskiej. (...) Wtedy właśnie zrodziły się te wiersze i zrodził się pomysł Lapidarium. To są produkty sytuacji, w której się znalazłem na początku lat 80.”³³ W marcu 1987 roku Londyński Royal Court Theatre wystawia sceniczną adaptację Cesarza, miejscowa prasa pisze o sztuce w samych superlatywach. W maju Kapuściński, na zaproszenie Lecha Wałęsy, wraz z innymi pisarzami, dziennikarzami, socjologami podpisuje oświadczenie przypominające o prawie Polaków do niepodległości i wolności. Rok później reporter pracuje nad książką o Idi Aminie, ostatnią po Cesarzu i Szachinszachu częścią zamierzonej trylogii o dyktatorach. Z racji tego ponownie wylatuje do Ugandy. Równocześnie dochodzą do niego wieści

0    pierestrojce, dlatego też w 1989 roku postanawia wyruszyć do ZSRR i objechać piętnaście republik Związku.

W roku 1990 opublikowano pierwsze Lapidarium, zbiór fragmentów, refleksji, stron z dziennika, zamykających w sobie myśl pisarza, jego analizy, przeżycia. Sam nazwie „poetyką fragmentu” ten typ literatury, który według niego pojawia się w okresach przesilenia, tłumaczy to następująco: „Wtedy nie pozostaje nic innego, jak wycofać się i pisać tak, jak by się pisało pięćdziesiąt albo i sto lat temu, albo - kiedy się ma naturę bardziej otwartą na rzeczywistość - próbować złapać to, co się da: spostrzeżenia, krótkie refleksje”³⁴. W 1991 roku Kapuściński pracuje nad Imperium, wyjeżdża do Mińska, skąd autobusem odwiedza swoje rodzinne miasto Pińsk. Rok później, po trzynastu latach, ponownie jedzie do Republiki Południowej. W 1993 roku Czytelnik wydaje Imperium. Książka zostaje przetłumaczona na dwadzieścia trzy języki, nigdy natomiast nie została przetłumaczona na język rosyjski. Kapuściński przyznaje, że dzieło kosztowało go najwięcej trudu. W roku następnym pisarz odbiera Nagrodę Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku, a także Nagrodę Niemieckich Wydawców i Księgarzy - jeden najbardziej prestiżowych laurów literackich świata. Korzysta także ze stypendium w Berlinie, mając jednocześnie setki spotkań, wywiadów

1    odczytań. W 1995 roku wyjeżdża do Erytrei i Etiopii, nieco później zostaje uhonorowany francuską Nagrodą Prix d’Astrolabe. W grudniu ukazuję się

³³    Tamże, s. 278.

³⁴    R. Kapuściński. Dałem..., s. 126. Cyt. za: R. Kapuściński. Autoportret reportera. Kraków 2003 s. 89.

20