8299307849

12 Andrzej Gałganek

normatywne, w którym badanie polityczności podporządkowane jest wartościom i postulatom etycznym¹.

W politologii oba nurty, nazwijmy je empiryczno-analityczny i normatywny, skoncentrowane były na refleksji o państwie. W NSM, głównie z potrzeby fundowania odrębnego przedmiotu badań jako warunku zapewniającego uzasadnienie istnienia dyscypliny, przedmiotem tym stały się stosunki międzynarodowe. Jednak, jak pokażemy dalej, istota problemu jest ogólniejszej natury i prowadzi nas do kwestii braku właściwej teorii społecznej w NSM. W literaturze liczni autorzy wskazują na ten brak, jednak formułowane propozycje nie prowadzą do jego usunięcia. Brian C. Schmidt z uznaniem przyjmuje próby integracji teorii politycznej i teorii stosunków międzynarodowych, rozumiejąc je jako element bardziej ogólnego zadania polegającego na przemyśleniu analitycznych granic, jakie politolodzy stworzyli między polityką wewnętrzną i międzynarodową². Próby takie podejmują zarówno teoretycy polityczni (John Rawls, Jurgen Habermas), teoretycy polityczni zainteresowani historią teorii politycznej stosunków międzynarodowych (H. Williams, D. Boucher, R. Tuck, B.C. Schmidt), a także przedstawiciele NSM zainteresowani historią myśli politycznej (M. Doyle, T. Knutsen, J.M. Owen). Według Schmidta, dowodem postępującej syntezy między teorią polityczną i teorią stosunków międzynarodowych jest fakt, że coraz trudniej określić, czy badacze, tacy jak C. Brown, C. Beitz, W. Connolly, D. Held, A. Linklater czy R.B.J. Walker, są teoretykami politycznymi czy też teoretykami stosunków międzynarodowych. Schmidt wskazuje na trzy obszary, w których wysiłek ten jest podejmowany i może prowadzić do połączenia teorii politycznej i teorii stosunków międzynarodowych: teoria normatywna, teoria demokratyczna i problemy obejmowane określeniem tożsamość/ różnica³.

Problem, jaki stawiam, mieści się w obrębie naszkicowanej wyżej problematyki, ale nadaję mu bardziej radykalnego wymiaru. Po pierwsze, stawiam pytanie, czy istnieje teoria stosunków międzynarodowych w znaczeniu teorii politycznej stosunków międzynarodowych (dalej TPSM)? Po drugie, analizuję „narrację” związaną z propozycją odpowiedzi na to pytanie w postaci TPSM. Po trzecie, przedsta-

1

   S.M. Amadae; B.B. de Mesąuita, The Rochester School: The Origins of Positive Political Theory, „Annual Review of Political Science” 1999, vol. 2, s. 271-272.

2

   C.B. Schmidt, Together again: reunitingpolitical theory and international relations theory, „British Journal of Politics and International Relations” 2002, vol. 4, nr 1, s. 116. Podobne rozumienie problemu można znaleźć w: J. Rosenau, Along the Domestic-Foreign Frontier: Exploring Governance in a Tur-bulent World, Cambridge 1997.

3

   C.B. Schmidt, Together..., s. 116.