DOBRE PRAKTYKI
Wskazówki dla nauczyciela do  dobrej rozmowy z rodzicami
" Powiedz coś miłego o uczniu, pochwal za odrobienie zadania domowego lub wzorowe za-
chowanie, przedstaw pracę wykonaną samodzielnie przez ucznia i daj do zrozumienia, że
dostrzegasz u niego mocne strony.
" Porozmawiaj szczerze i z troską o trudnościach, które towarzyszą uczniowi w szkole
i w domu podczas nauki. Przedstaw problem na podstawie zeszytów i prac dziecka.
" Porozmawiaj na temat sposobów radzenia sobie z trudnościami przez dziecko i rodziców
w domu.
" Ustal wzajemne oczekiwania.
" Pomóż rodzicom zrozumieć, na czym polega istota trudności dyslektycznych oraz jakie są
możliwe sposoby udzielania pomocy.
" Jeśli trudności w uczeniu są poważne, rozważ z rodzicami możliwość rozpoznania proble-
mu w poradni psychologiczno-pedagogicznej, przedstaw korzyści kompleksowej diagno-
zy. Podaj kontakt do poradni.
" Przedstaw formy pomocy, na które dziecko może liczyć w szkole, również podczas egza-
minu.
" Wyjaśnij, na czym polegają zajęcia korekcyjno-kompensacyjne i jaki jest ich cel.
" Zaproponuj rodzicom i dziecku zawarcie kontraktu dotyczącego dobrej współpracy, po-
mocnego w osiągnięciu przez dziecko sukcesu szkolnego.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Drogi Rodzicu!
Jeśli u Twojego dziecka rozpoznano ryzyko dysleksji lub dysleksję rozwojową, nie zamartwiaj się
i nie załamuj rąk. Musisz uzmysłowić sobie, że Twoje dziecko nie jest wyjątkiem. Wielu uczniów
ma dysleksję. Musisz wiedzieć, że w każdej klasie znajduje się ich kilku. Często są to dzieci zdol-
ne, wykazujące się ponadprzeciętnym poziomem wiedzy ogólnej, a w wielu dziedzinach odzna-
czają się nawet szczególnymi zdolnościami i umiejętnościami. Potrafią na przykład świetnie się
wypowiadać, zabierać głos w dyskusji. Mają również talenty: pięknie rysują, świetnie odgrywają
role w dramie i w przedstawieniach teatralnych, doskonale znają się na obsłudze komputera,
mogą być znakomitymi sportowcami. Odnoszą sukcesy w naukach ścisłych, przyrodniczych,
informatyce albo mają nietypowe zainteresowania, które nie zawsze są doceniane przez doro-
słych, na przykład wszystko wiedzą o dinozaurach lub o kaktusach, rysują komiksy i karykatury,
grają na perkusji (często zaczynając od garnków), kolekcjonują osobliwe przedmiot, na przykład
bilety. Takie uzdolnienia i zainteresowania często pomagają dziecku kompensować problemy
w nauce.
Czasami Twoje dziecko dodatkowo może być nieśmiałe, wtedy czuje się zagubione i onieśmie-
lone wśród rówieśników. Co ciekawe, dziecko dyslektyczne może wyróżniać się zmiennością po-
ziomu aktywności w zależności od sytuacji, w której uczestniczy. Jeśli lubi mówić, to w sytuacji
gdy angażuje tę umiejętność (na przykład podczas dyskusji), staje się ożywione i bystre, a także
ciekawe i badawcze. Natomiast jego poziom mobilizacji zmniejsza się wtedy, gdy wykonuje za-
dania oparte na czytaniu i pisaniu, ponieważ sprawia mu to trudność.
Czy wiesz, że dziecko z dysleksją, aby uzyskać ten sam rezultat co dziecko bez dysleksji, wkłada
kilka razy więcej wysiłku w wykonanie zadania? Taka sytuacja powoduje, że Twoje dziecko
może być często bardzo zmęczone, a nawet sfrustrowane. Może na przykład wykazywać nie-
chęć do czynnego uczestniczenia w zajęciach. Szybko obniżająca się motywacja i samoocena
czasami prowadzą do demonstrowania prowokującego zachowania. Dziecko może zacząć od-
grywać różne role, na przykład dowcipnisia czy żartownisia, aby ukrywać swoje niepowodzenia
lub  męczyduszy albo  kozła ofiarnego , by szukać zwolnienia od nauki. Może także w Tobie
szukać wsparcia, byś je z tego wysiłku zwolnił lub może usprawiedliwił przed nauczycielem,
czyli mówiąc inaczej, aby nauczyciel  dał twojemu dziecku święty spokój .
Choć dysleksję należy postrzegać jako problem całego życia, to jednak trudności dziecka nie
muszą prowadzić do porażki. Każde dziecko, to z dysleksją również, może odnieść sukces. Ono
także może uczyć się z powodzeniem, osiągając bardzo dobre wyniki. W przyszłości ma szansę
studiowania na wymarzonej uczelni pod warunkiem, że Ty, Drogi Rodzicu, wesprzesz dziecko
troskliwą uwagą i pomożesz mu pokonać ten problem. Musisz wiedzieć, że dysleksja nie ustę-
puje samoistnie. Nie możesz liczyć na to, że dziecko wyrośnie z problemu, wręcz przeciwnie,
problem może rosnąć wraz z Twoim dzieckiem, jeśli mu nie pomożesz. Terapia pedagogiczna
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
nie jest lekarstwem zapewniającym ustąpienie objawów raz na zawsze. To długotrwały proces,
którego skuteczność zależy od systematyczności, wytrwałości w pracy i właściwego postępowa-
nia. Pamiętaj, że dziecko z dysleksji musi się uczyć innymi sposobami i więcej niż jego rówie-
śnicy bez dysleksji.
Wytworzenie w sobie gotowości do pomocy dziecku jest pierwszym krokiem w kierunku przeciw-
działania trudnościom. Nie wolno zatem myśleć i mówić:  To się nie powiedzie. To za trudne dla
mnie . Musisz uwierzyć w swoje dziecko i w siebie. Zapoznaj się z metodami pracy, technikami
i stylami uczenia się osób z dysleksją. Naucz swoje dziecko gospodarować własnym czasem
oraz radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Rodzicu, ufaj swojemu dziecku i wsłuchuj się w jego
codzienne przeżycia. Naucz go rozpoznawania stanów emocjonalnych i mówienia o własnych
uczuciach, aby rozumiało swój wewnętrzny świat oraz potrafiło komunikować swoje potrzeby.
Drogi Rodzicu, pamiętaj, że systematyczna współpraca z nauczycielem działa na korzyść dziec-
ka. Wymagania wobec dzieci z dysleksją powinny być takie same w domu i w szkole.
Z życzeniami sukcesu
Specjalistki terapii pedagogicznej
posiadające wieloletnią praktykę w pracy
z uczniami z dysleksją rozwojową
Małgorzata Rożyńska i Izabela Mańkowska
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Dzienniczek  złotych myśli dla rodziców
Co trzeba i należy czynić?
TAK!
" dostrzegać i chwalić wszystkie, choćby najmniejsze osiągnięcia dziecka,
" dawać dziecku możliwość wykonania różnych zadań, pełnienia ról,
" zapewnić dziecku pomoc w domu i w szkole,
" zachęcić dziecko do udziału w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych,
" współpracować z nauczycielami uczącymi dziecko,
" włączyć się osobiście do systematycznej pracy z dzieckiem w domu,
" wspomagać rozwój dziecka, na przykład rozmawiać na trudne tematy, zachęcać do ryso-
wania i budowania z klocków, czytać razem z dzieckiem książki,
" rozwijać wrodzone talenty i zainteresowania swojego dziecka,
" pomagać dziecku w osiąganiu celów i odnoszeniu sukcesów,
" wspierać dziecko w prezentowaniu jego umiejętności i zdolności, na przykład przed inny-
mi członkami rodziny (jeśli dziecko ma taką potrzebę),
" okazywać dziecku zainteresowanie i troskę,
" informować dziecko o sprawach, które go dotyczą.
Czego należy się wystrzegać?
NIE!
" głośnego komentowania jego trudności (narzekania, ile sprawia problemów),
" stwarzania sytuacji rywalizacji wśród rodzeństwa,
" wyręczania dziecka,
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
" podsuwania mu gotowych rozwiązań i podpowiedzi,
"  etykietowania dziecka  nie powinno się mówić  dyslektyk , lecz  uczeń z dysleksją
lub  uczeń dyslektyczny ,
" traktowania dziecka z dysleksją jak chorego, czy leniwego  nie wolno mówić o nim  zdol-
ny leń ,
"  mobilizowania dziecka do nauki karą lub groz
bą, że otrzyma złe oceny albo krytyką czy
kpiną,
" straszenia szkołą, nauczycielem:  Zobaczysz, nie zdasz, będziesz siedzieć w pierwszej klasie
za karę, aż zaczniesz czytać ,  Wszyscy będą się z ciebie śmiać, jak usłyszą twoje dukanie ,
 Jak nie będziesz ćwiczyć czytania, to za karę pani nie zabierze cię na klasową wycieczkę ,
" deprecjonowania starań i aktualnych umiejętności dziecka:  Piszesz jak kura pazurem, na
pewno najgorzej w klasie ,  Ciągle ci nie wychodzi, bo jesteś leniem ,  A
adnie napisałeś, ale
mogłeś lepiej ,
" porównywania osiągnięć, postępów dziecka z rodzeństwem i innymi dziećmi z klasy:
 Wszyscy już czytają, tylko ty jeszcze nie umiesz ,  Magda ładniej pisze niż ty ,  Mogłabyś
choć raz tak ładnie narysować jak twój brat .
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Organizowanie otoczenia sprzyjającego uczeniu się dziecka z dysleksją1
" Wdrażamy porządek i stały rozkład dnia (ta sama pora wstawania, spo-
żywania posiłków, wykonywania obowiązków, kładzenia się spać).
Dziecku daje to poczucie spokoju i ładu. Jego organizm, zwłaszcza
układ nerwowy, ma czas na regenerację.
" Planujemy z wyprzedzeniem wszystkie sprawy dodatkowe (poza rozkładem
dnia), w których dziecko będzie uczestniczyć.
" Dyskretnie przypominamy dziecku o jego obowiązkach.
" Dajemy dziecku czas na odpoczynek po szkole, lecz odrabianie lekcji powinno się odbywać
po niezbyt długiej przerwie. Tuż przed rozpoczęciem pracy niech wykona kilka ćwiczeń
ruchowych przy muzyce.
" Stwarzamy dziecku warunki do dobrej koncentracji uwagi podczas odrabiania lekcji. Trze-
ba ograniczyć silne bodz
ce, czyli unikać głośnej muzyki, włączonego telewizora, radia,
głośnego rozmawiania itp. Wokół stołu do odrabiania lekcji nie eksponujemy obrazków,
maskotek, zabawek, by nie rozpraszać dziecka.
" Ograniczamy dziecku oglądanie telewizji i granie w gry komputerowe. Zajęcia te powinny
się odbywać we wcześniej zaplanowanym czasie i być traktowane jako nagroda (dozowa-
na w ścisłych granicach czasowych). W zamian bardzo wskazane jest wyjście z dzieckiem
na spacer lub udział raz w tygodniu w zajęciach rozwijających zainteresowania.
" Dostosowujemy tempo nauki do możliwości psychofizycznych dziecka.
" Zapewniamy dziecku spokojne miejsce do odpoczynku i zabawy.
" Uczymy dziecko relaksacji.
" Pilnujemy, aby dziecko, przystępując do nauki, nie było głodne ani spragnione
" Dbamy o prawidłową dietę, bogatą w białko i witaminy.
1 Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
A
ańcuchowa Metoda Skojarzeń (A
MS)
A
ańcuchową Metodę Skojarzeń z powo-
dzeniem można wykorzystać do zapamię-
tania trudnych ortograficznie wyrazów,
tworząc opowiadania do listy takich wy-
razów. W zależności od wieku, zaangażowania, indywidualnych możliwości lista wyrazów
może być krótsza bądz
dłuższa. Zazwyczaj młodsi uczniowie tworzą opowiadania do mak-
symalnie sześciu wyrazów a starsi dochodzą do dziesięciu wyrazów z daną trudnością orto-
graficzną. Oto konkretny przykład: z listy wyrazów przeznaczonych do opracowania można
wybrać wspólnie z dzieckiem 5 wyrazów do zapamiętania. Są to: Andrzej, rzeka, burza, ma-
rzenie, korzeń. Dziecko kładzie się wygodnie na dywanie. Może zamknąć oczy. Wizualizu-
je tworzone przez rodzica opowiadanie, w którym pojawiają się zgromadzone wyrazy. Po
wysłuchaniu treści, dziecko siada naprzeciw rodzica i powtarza zapamiętane opowiadanie.
Przypomina sobie jednocześnie, jakie wyrazy z trudnością ortograficzną tam wystąpiły.
Następnie siada przy biurku, otwiera osobisty słowniczek ortograficzny, rysuje skojarze-
nia wywołane wysłuchanym opowiadaniem, a potem zapisuje wyrazy w takiej kolejności,
w jakiej wystąpiły w opowiadaniu. Poniżej przykład takiego osobistego słowniczka.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Ćwiczenia oczu przed czytaniem
Wykonuj wybrane ćwiczenie zawsze przed czytaniem oraz podczas czytania, jeśli poczu-
jesz zmęczenie oczu. Dzięki ćwiczeniom wzmacniasz mięśnie podtrzymujące gałkę oczną,
poszerzasz pole widzenia, relaksujesz oczy.
Zestaw 1.
1. Narysuj obiema rękami w powietrzu duży rysunek (na przykład choinkę, chmurę, serce).
Jednocześnie obserwuj wzrokiem ruch obu rąk.
2. Wez
do ręki ołówek i przemieszczaj go w różnych kierunkach  w prawo, w lewo, do góry,
na dół, po skosach, w koło. Wykonuj ruchy płynnie, najpierw wolno, potem trochę szyb-
ciej. Cały czas wódz
wzrokiem (poruszając głową w odpowiednim kierunku) za ruchem,
starając się zdążyć za jego zmianą.
3. Potrzyj mocno obie dłonie aż zrobią się ciepłe. Przyłóż dłonie do zamkniętych oczu, ale
nie przyciskaj ich (ok. 30 s). Otwórz oczy i pomrugaj powiekami najszybciej jak potra-
fisz.
4. Rozciągnij nosem niewidzialną nić pomiędzy przedmiotami w pomieszczeniu, w którym
jesteś. Zacznij od łączenia jakiegoś przedmiotu z innym przedmiotem (na przykład lam-
py z obrazkiem na ścianie), a ten z kolejnym itd. Połącz w ten sposób 10 przedmiotów.
5. Rozglądaj się dokoła pomieszczenia, w którym jesteś. Zatrzymuj na chwilę wzrok na
wybranych przedmiotach i mrugaj na nie kilka razy.
6. Rysuj szlaczki i figury w przestrzeni  z boku, nad sobą, przed sobą. Do rysowania wyko-
rzystaj najpierw dłoń prawą, potem lewą. Pamiętaj, by wzrok podążał za dłonią.
7. Obrysuj oczami przedmioty, które widzisz (na przykład drzwi, okno).
8. Wyobraz
sobie, że twój nos to ołówek. Narysuj nosem kontur takich kształtów jak:
gwiazda, księżyc, choinka, serce, kwiat.
9. Wybierz jakiś punkt w pomieszczeniu, w którym jesteś, na przykład klamkę. Zatrzy-
maj wzrok na tym miejscu i cały czas go obserwuj, jednocześnie wykonuj ruchy: idz
do
przodu, do tyłu, chodz
w koło, zrób przysiad, wykonaj obrót wokół siebie, stań na jednej
nodze, podskakuj.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Zestaw 2.
1. Usiądz
na krzesełku albo połóż się wygodnie na dywanie.
2. Oddychaj spokojnie, słuchając muzyki, jaką lubisz.
3. Zamknij oczy.
4. Pomasuj je delikatnie swoimi palcami.
5. Przy zamkniętych powiekach napnij kolejno ręce, nogi, pośladki, brzuch, zaciśnij zęby,
powieki, a potem rozluz
nij mięśnie całego ciała i otwórz oczy.
6. Przy zamkniętych powiekach narysuj oczami kolorowe rysunki: zielone koło, niebieski
kwadrat, czerwone serduszko.
7. Pomrugaj powiekami i otwórz oczy.
8. Wez
do ręki przedmiot do ćwiczeń oczu, trzymaj go na wysokości wzroku przy ugiętej
ręce i podążaj za nim wzrokiem  rysując kolejno linię poziomą, pionową, kółeczko. Zbliż
przedmiot do nosa, odsuń go nieco dalej, narysuj domek.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Kilkanaście pomysłów na to, co robić, aby dziecko polubiło czytanie2
Drogi Rodzicu, musisz wiedzieć, że CZYTANIA można nauczyć
się tylko przez CZYTANIE. Tę oczywistą prawdę nie zawsze sobie
uzmysławiamy. Proszę, przemyśl, w jaki sposób Twoje dziecko
jest zachęcane i wdrażane do czytania i do obcowania z książką.
" Własnym przykładem pokazuję dziecku, że czytanie sprawia
mi przyjemność i jest to ważna czynność w codziennym rozkła-
dzie dnia. Dziecko widzi, że czytam systematycznie. Staram się
przeczytać codziennie choćby kilka stron książki.
" Zapewniam dziecku kontakt z książkami od najmłodszych lat. Dbam o to, by w domu były
książki dla dzieci odpowiednie do jego wieku.
" Pomagam dziecku rozumieć rysunki w książkach, zachęcam do mówienia, co dzieje się na
obrazku. Już od wieku przedszkolnego zachęcam je, aby opowiedziało obrazek i usłyszany
tekst oraz podało swoją interpretację.
" Pomagam dziecku zrozumieć, na czym polega czytanie przez uważne obserwowanie
i pokazywanie paluszkiem linijek tekstu czy podpisów do obrazków.
" W trakcie czytania rozmawiam z dzieckiem o przeczytanym fragmencie książki  spraw-
dzam, czy dobrze zrozumiało treść i słownictwo, zachęcam do zadawania pytań na temat
treści, wyjaśniam niezrozumiałe słowa, pojęcia i w ten sposób rozwijam jego myślenie.
" Zwracam uwagę dziecka na ilustracje, ich związek z treścią i proponuję, aby samodziel-
nie ilustrowało czytaną aktualnie książkę według swoich pomysłów i wyobraz
ni. Zachę-
cam je, aby wyrażało swoje emocje, interpretując treść, ilustrując rysunkami przeczytany
tekst.
" Razem z dzieckiem odgrywam role bohaterów przeczytanego fragmentu książki, wyko-
rzystując do tego maskotki lub pacynki. Tego rodzaju zabawy mają znaczenie psychotera-
peutyczne, służą odreagowaniu przeżytych emocji.
" W trakcie czytania zachęcam dziecko do opowiedzenia dalszego ciągu historii, aby wzbu-
dzić w nim chęć do dalszej lektury oraz sprawdzenia, czy jego przewidywania się potwier-
dzą.
2 Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
" Zachęcam dziecko do uczenia się na pamięć krótkich wierszyków i rymowanek, a także po-
magam mu je zapamiętać przez powtarzanie w różnych sytuacjach, na przykład na space-
rze.
" Uczę dziecko szacunku do książki  wspólnie sprawdzamy czystość rąk przed wzięciem
książki, używamy ładnej zakładki, odkładamy książkę na półkę itp. Książkę traktujemy
jak naszego  dobrego przyjaciela .
" Zwracam uwagę na to, czym dziecko interesuje się szczególnie, na przykład zwierzętami,
sportem, fantastyką, aby do jego pasji dobrać odpowiednią literaturę.
" Zapoznaję dziecko z miejscami, gdzie można książkę lub czasopismo dla dzieci wypoży-
czyć bądz
kupić. Wyjaśniam w ciekawy sposób, jak powstaje książka.
" Wskazuję dziecku korzyści z czytania  poznawanie ciekawostek, poszukiwanie informa-
cji, sposób na ciekawe spędzenie wolnego czasu.
" Zachęcam dziecko do czytania książek innym, np. młodszemu rodzeństwu, dziadkom.
" Zachęcam dziecko do tworzenia własnych opowiadań, wierszyków i ilustracji, oferuję po-
moc w zapisywaniu wymyślonej treści.
" Ukazuję dziecku, że umiejętność czytania jest niezbędna w codziennych sytuacjach. Po-
kazuję dziecku: przepis na zrobienie kisielu lub ciasta, rozkład jazdy pociągu w Internecie,
nazwiska i numery telefonu do znajomych w telefonie, przepis prania z metki na sweter-
ku, datę i imiona z kalendarza itp.
" Sukcesywnie zapoznaję dziecko ze słownictwem dotyczącym książki (wprowadzam takie
słowa jak: tytuł, autor, spis treści, numer strony, ilustrator, rozdział, bohater).
" W miarę dorastania dziecka pokazuję mu różne formy publikacji: czasopisma, słowniki,
leksykony, encyklopedie, mówiąc o ich przeznaczeniu i sposobie korzystania, uświada-
miam, że z niektórych wyszukuje się tylko potrzebne informacje, a inne czytamy  od de-
ski do deski .
" Zaznajamiam dziecko, w jaki sposób i gdzie poszukiwać potrzebnych informacji w publi-
kacjach książkowych oraz w Internecie.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
 Potyczki z ortografią  samodzielna praca uczniów starszych3
Przygotowanie
1. Uczeń zakłada zeszyt do ćwiczeń ortograficznych.
2. Na końcu zeszytu prowadzi słowniczek  Trudne wyrazy, które już znam .
Pisanie z pamięci  co dzień
1. Uczeń czyta uważnie wybrany przez siebie fragment tekstu (3 4 niezbyt długie zda-
nia).
2. Czyta ponownie pierwsze zdanie, zapamiętując tekst i pisownię wyrazów. Uzasadnia
pisownię trudnych wyrazów (powtarza i utrwala odpowiednią zasadę pisowni).
3. Mówi tekst z pamięci.
4. Czyta kolejny raz zdanie, sprawdzając, czy dobrze zapamiętał.
5. Pisze tekst z pamięci.
6. Sprawdza zapis i robi korektę.
7. Porównuje zapis ze zdaniem wzorcowym. Jeśli zrobił błąd, nanosi poprawki.
8. Zakrywa zdanie wzorcowe i napisane.
9. Pisze powtórnie to samo zdanie.
10. Sprawdza zapis i robi korektę.
Poprawa błędów
1. Uczeń wypisuje wyrazy, w których popełnił błędy i uzasadnia poprawną pisownię.
2. Wykonuje ćwiczenie z tymi wyrazami (układa z nimi krzyżówkę, zdania, tworzy rodzinę
wyrazów pokrewnych, wybiera ćwiczenia ze zbioru ćwiczeń).
3. Wpisuje wyrazy do słowniczka na końcu zeszytu.
Sprawdzian  co tydzień
1. Uczeń pracuje codziennie i zapisuje datę przy wykonanych ćwiczeniach.
2. Po tygodniu ćwiczeń prosi kogoś, aby podyktował mu zdania, które codziennie pisał.
3. Sprawdza, o ile błędów mniej zrobił niż poprzednio i poprawia je według wzoru.
Po każdym tygodniu ćwiczeń pokazuje zeszyt nauczycielowi.
3 Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Zadanie ortograficzne dla wytrwałych
1. Przygotuj małe kartoniki w trzech kolorach: różowym, zielonym i granatowym.
2. Różowy kartonik oznacz literą  ó , zielony litera  ż , granatowy literą  rz .
3. Do tych kartoników będziesz zbierać małe karteczki w tych trzech kolorach z zapisanymi
wyrazami.
4. Wyrazy powinny zawierać trudności ortograficzne. Powinieneś je zbierać według ustalo-
nego schematu: kiedy zauważysz trudny dla Ciebie wyraz w książce aktualnie czytanej,
w przypadkowo napotkanej reklamie albo w swoim zeszycie od dyktand czy innym ze-
szycie przedmiotowym  zapisz go na odpowiedniej karteczce (np. wyraz z  ó na różo-
wej) i włóż do kartonika w tym samym kolorze.
5. Kiedy zgromadzisz 5 wyrazów z daną trudnością ortograficzną, wyjmij je z kartonika
i powieś na domowej tablicy w swoim pokoju.
6. Ułóż wyrazy w rzędzie  jeden pod drugim w dowolnej dla Ciebie kolejności.
7. Na podstawie A
ańcuchowej Metody Skojarzeń połącz te wyrazy w opowiadanie.
8. Raz dziennie przez tydzień powtarzaj treść tego opowiadania, utrwalając w ten sposób
zapis trudnych wyrazów.
9. Po tygodniu zdejmij wyrazy z tablicy.
10. Jeżeli w innym kartoniku masz 5 nowych wyrazów, wyjmij je i powieś na tablicy. Postę-
puj jak poprzednio.
Dobre rady
" Do kartoników zbieraj te wyrazy, które nie podlegają zasadom ortograficznym ( ó ,  rz
niewymienne) lub/i te wyrazy, w których często popełniasz błędy.
" Możesz wykonać więcej niż 3 kartoniki. Proponuję dołożyć kartonik do innych trudności
ortograficznych, np. na  h  pomarańczowy, na  ch  fioletowy,  u  niebieski.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Rady dla ucznia, który przygotowuje się do sprawdzania wiedzy (sprawdzia-
nu, egzaminu)4
Najpierw wykonuj trudne
Planuj z wyprzedzeniem,
zadania, podziel je na mniejsze
nie zostawiaj na ostatnią
części.
chwilę.
PRZYGOTOWANIE
Poznaj swój styl
DO NAUKI
uczenia się.
Ucz się z dala od czynników
zakłócających spokój.
Dowiedz się, co będzie
Zaopatrz się w niezbędne
na teście, klasówce.
książki i pomoce.
Krok po kroku realizuj
plan działania.
Podziel materiał
na części i ucz się
każdego dnia po trochu.
Wypisz w punktach,
czego musisz się
nauczyć i skreślaj z wielką
WST
PNE
przyjemnością,
CZYNNOŚCI
co już umiesz.
Zwróć się o pomoc do
przyjaciela, nauczyciela
lub rodzica, jeśli coś jest dla
ciebie niezrozumiałe.
4 Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
" Skracaj informacje do krótkich notatek, stosuj po-
moce do wzrokowego uczenia się
 gromadz
kartki powtórzeniowe w segregatorze
 zrób listę zagadnień kluczowych i je ponumeruj
 sporządzaj  mapy myśli i schematy
" Nagrywaj na dyktafon i odsłuchuj no-
 przeglądaj mapy, tablice, tabele, schematy, wy-
tatki w każdej możliwej sytuacji, na
kresy, ryciny, rysunki
przykład w drodze do szkoły, przed za-
 podkreślaj kluczowe wyrazy, skojarz je ze szcze-
śnięciem (uczenie słuchowe):
gółami zagadnienia
 fakty, zdarzenia
 używaj kolorowych strzałek do łączenia pojęć
 cytaty
 przenoś informacje na duże arkusze papieru
 słówka
i wieszaj je na ścianach w swoim pokoju
 skomplikowane słownictwo
 używaj kolorów, wykresów, obrazów, filmów,
zdjęć i muzyki
NAUKA
" Wyrazy z języka obcego lub z trudnością ortogra-
ficzną, których nie możesz zapamiętać, wypisuj na
osobnych karteczkach samoprzylepnych i wieszaj
pojedynczo w różnych miejscach, na przykład przy
lustrze w łazience, na stole przy talerzu, na szafie
itp. Gdy się na nie natkniesz, powtórz je wielokrot-
nie w myśli i na głos.
" Czytaj po cichu krótkie fragmenty i powtarzaj je
własnymi słowami. Mów je do lustra.
" Ucz się z kolegą lub koleżan-
ką, wzajemnie się odpytuj-
cie (zabawa w nauczyciela
POWTARZANIE
" Zadawaj sobie pytania, które
i ucznia).
I UTRWALANIE
mogą być na sprawdzianie.
Następnie odpowiadaj na nie,
najpierw czytając, a potem
" Rozwiązuj testy z ubiegłych lat.
mówiąc z pamięci.
" Powtarzaj materiał rapując, tańcząc
i śpiewając, chodząc i mówiąc na głos.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Czy chcesz uczyć się samodzielnie? Jeśli tak, oto kilka rad dla Ciebie! Powodzenia!
1. Przed czytaniem pamiętaj o podpórce pod książką.
2. Odległość oczu od książki  ok. 30 cm.
3. Wskaz
nikiem do czytania może być palec lub patyk.
4. Przeczytaj uważnie tekst.
5. Przy drugim czytaniu zakreśl na żółto najważniejsze informacje.
6. Czytając trzeci raz skoncentruj się tylko na zakreślonym tekście. Zapamiętaj zakreślone
żółte pola.
7. Po 10-ciu minutach powtórz zapamiętane informacje.
8. Przed snem powtórz je ponownie.
9. Po przebudzeniu przypomnij sobie to, co powtarzałeś wieczorem. Zdziwisz się zapewne,
jak łatwo tak wiele zapamiętałeś!
10. Idąc do szkoły maszeruj pewnym, rytmicznym krokiem i powiedz sobie choć raz: Czuję
się świetnie przygotowany do zajęć. Teraz masz pewność, że wszystko umiesz.
Jak to wygląda w praktyce?
1. Moją podkładką pod książkę może być  to drewniana deseczka z regulowaną wysoko-
ścią. Mogę też wykonać podobną z twardej tektury, albo po prostu podłożyć pod książkę
piórnik.
2. Nachylam lekko głowę tak, aby dobrze widzieć druk.
3. Biorę patyczek od szaszłyka lub dużą wykałaczkę. Ozdabiam ją, aby była ciekawa. Potem
przykładam patyk pod linijką czytanego tekstu. Spełnia on rolę pomocnika dla oczu.
4. Czytam tekst wyobrażając sobie jego treść. To coś w rodzaju oglądanego filmu. Nazywa
się to wizualizowaniem treści czytanego tekstu.
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
5. Czytam tekst ponownie. Zakreślam moim ulubionym kolorem te informacje, które wyda-
ją mi się najistotniejsze.
6. Trzeci raz czytam tylko zakreślone wiadomości, aby je zapamiętać.
7. Po 10-ciu minutach ponownie zaglądam do kolorowego tekstu. Czuję, że lepiej kojarzę
materiał i coraz więcej zapamiętuję.
8. Po wejściu do łóżka, tuż przed snem, zaglądam jeszcze do moich wiadomości, ale tylko
na chwilkę. Próbuję całość powtórzyć.
9. Po przebudzeniu dziwię się, że tak wiele informacji pamiętam. Krzątając się podczas
porannej toalety utrwalam ostatecznie moje wiadomości.
10. Idę do szkoły pewnym krokiem. Po prostu, czuję, że wszystko umiem!
Moduł 3  klasy IV VI www.akademiaortograffiti.pl