KONTROLA
PRAWIDA
OWOÅšCI WYKORZYSTYWANIA
ZWOLNIEC
LEKARSKICH OD PRACY
WYKONYWANA PRZEZ PA
ATNIKÓW SKA
ADEK
I. WST
P
Obowiązek przeprowadzania przez płatnika składek kontroli prawidłowości
wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności
sprawowania opieki, wynika z przepisu art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
(Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.), zwanej dalej ustawÄ… z dnia 25 czerwca 1999 r.
Obowiązek kontroli dotyczy płatnika składek  pracodawcy, który zgłasza do ubezpieczenia
chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.
Kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy pracowników
zatrudnionych u pracodawców zgłaszających do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż
20 ubezpieczonych przeprowadzają upoważnieni pracownicy oddziału Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, który jest płatnikiem zasiłków dla tych pracowników.
Szczegółowy tryb i zasady przeprowadzania kontroli wykorzystywania zwolnień
lekarskich od pracy określają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości
wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń
lekarskich ( Dz. U. nr 65,poz. 743), zwane dalej rozporzÄ…dzeniem z dnia 27 lipca 1999 r.
II. ZASADY I TRYB PRZEPROWADZANIA KONTROLI
1. Zasady ogólne
Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu
choroby polega na ustaleniu, czy pracownik w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie
wykonuje pracy zarobkowej albo czy nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób
niezgodny z jego celem.
2
Pracownik, który w czasie niezdolności do pracy orzeczonej zaświadczeniem
lekarskim wystawionym na druku ZUS ZLA:
1) wykonuje pracÄ™ zarobkowÄ…,
2) wykorzystuje to zwolnienie niezgodnie z jego celem,
- traci prawo do zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy nie przysługuje w takim
przypadku za cały okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w czasie którego została
stwierdzona choćby jedna z tych okoliczności. Okres niezdolności do pracy, za który
pozbawia się prawa do zasiłku z powodu niezgodnego z prawem wykorzystywania
zwolnienia lekarskiego od pracy, wlicza się do okresu zasiłkowego tj. do okresu, przez który
pracownikowi przysługują świadczenia z tytułu niezdolności do pracy (wynagrodzenia
wypłacanego na podstawie art. 92 Kodeksu pracy i zasiłku). To oznacza, że okres wypłaty
świadczeń z tytułu niezdolności do pracy jest krótszy o okres, za który pozbawiono prawa do
świadczeń.
Zasady te dotyczą także wynagrodzenia z tytułu niezdolności do pracy z powodu
choroby, wypłacanego na podstawie art. 92 Kodeksu pracy przez pracodawcę z jego środków
za okres 33 dni, a w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia - za okres 14 dni
niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. A zatem pracodawca może przeprowadzić
kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy także za okres, za
który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby wypłacane ze środków
pracodawcy. Jeżeli zostanie ustalone, że pracownik w czasie niezdolności do pracy wykonuje
pracÄ™ zarobkowÄ… lub wykorzystuje zwolnienie lekarskie od pracy niezgodnie z jego celem,
traci prawo do wynagrodzenia za czas choroby za cały okres niezdolności do pracy objęty
zaświadczeniem lekarskim ZUS ZLA. Wynika to z przepisu art. 92 ż 3 pkt 2 Kodeksu pracy,
zgodnie z którym prawo do wynagrodzenia za czas choroby nie przysługuje we wszystkich
przypadkach, w których nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego.
Okres, za który w wyniku kontroli pozbawiono prawa do wynagrodzenia, podlega
wliczeniu do okresu 33 lub odpowiednio 14 dni, za który pracodawca w danym roku
kalendarzowym jest obowiązany wypłacić to wynagrodzenie.
Kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy może
podlegać każde zwolnienie bez względu na wskazania lekarskie zamieszczone na
zaświadczeniu lekarskim na druku ZUS ZLA  chory powinien leżeć lub  chory może
chodzić .
Do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy należy
typować w szczególności osoby, które:
3
a) korzystają często z krótkotrwałych zwolnień lekarskich od pracy,
b) uzyskują kolejne zaświadczenia lekarskie od pracy od różnych lekarzy,
c) korzystają z kolejnych okresów zasiłkowych,
d) były już pozbawione prawa do wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego
lub opiekuńczego w związku z niewłaściwym wykorzystywaniem zwolnień
lekarskich od pracy,
e) składały wcześniej zaświadczenia lekarskie po terminie, co skutkowało obniżeniem
zasiłku o 25%.
Osobie kontrolujÄ…cej pracodawca zlecajÄ…cy przeprowadzenie kontroli wystawia
imienne upoważnienie według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia z dnia
27 lipca 1999 r. (w zał.).
Kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadza
siÄ™ w:
a) miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej (w przypadku
pracownika, który pracuje również u innego pracodawcy albo prowadzi działalność
gospodarczÄ…),
b) miejscu zamieszkania,
c) miejscu czasowego pobytu,
d) innym miejscu, jeżeli z posiadanych informacji wynika, że jest to celowe.
Podane zasady mają także odpowiednie zastosowanie do podlegających dobrowolnie
ubezpieczeniu chorobowemu:
·ð osób wykonujÄ…cych pracÄ™ nakÅ‚adczÄ…,
·ð osób wykonujÄ…cych pracÄ™ na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo
innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje
siÄ™ przepisy dotyczÄ…ce zlecenia,
którym zasiłek chorobowy wypłaca pracodawca.
2. Protokół z wyników kontroli
W przypadku gdy kontrolujący stwierdzi, że pracownik wykorzystuje zaświadczenie
lekarskie od pracy niezgodnie z jego celem lub wykonuje w jego trakcie pracÄ™ zarobkowÄ…,
sporządza protokół kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich według
wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia z dnia 27 lipca 1999 r.
4
W protokole kontrolujący opisuje na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie
zwolnienia lekarskiego od pracy lub okoliczności wykonywania pracy zarobkowej. Protokół
jest podpisywany przez osoby przeprowadzające kontrolę. Protokół przedkładany jest
kontrolowanemu pracownikowi w celu wniesienia przez niego ewentualnych uwag do ustaleń
zawartych w protokole. Wpis w protokole pracownik potwierdza podpisem.
Sporządzony protokół stanowi podstawę do pozbawienia prawa do zasiłku
chorobowego za cały okres objęty kontrolowanym zaświadczeniem lekarskim o niezdolności
do pracy wystawionym na druku ZUS ZLA.
Przykład:
Pracownik urodzony w 1965 r. przedłożył zaświadczenia lekarskie wystawione na druku ZUS
ZLA na okresy: od 3 do 22 września 2010 r. oraz od 23 września 2010 r. do 8 paz
dziernika
2010 r.
Jest to jego pierwsza niezdolność do pracy w tym roku kalendarzowym. Za okres 33 dni tej
niezdolności tj. od 3 września 2010 r. do 5 paz
dziernika 2010 r., przepisy przewidujÄ… prawo
do wynagrodzenia za czas choroby, a począwszy od 34 dnia niezdolności, tj. od 6 do 8
paz
dziernika 2010 r. - prawo do zasiłku chorobowego.
W wyniku kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy
stwierdzono, że pracownik w dniu 28 września 2010 r. w czasie zwolnienia wykonywał pracę
zarobkową. Ustalenia te zostały zapisane w protokole z kontroli. Na tej podstawie pracownik
został pozbawiony prawa do wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego za cały
okres objęty drugim zaświadczeniem lekarskim od 23 września 2010 r. do 8 paz
dziernika
2010r.
3. Pobyt w szpitalu
Wyjątek od zasady pozbawienia prawa do zasiłku chorobowego za cały okres objęty
zaświadczeniem lekarskim od pracy, w trakcie którego stwierdzono wykonywanie pracy
zarobkowej, dotyczy zaświadczenia lekarskiego obejmującego okres pobytu w szpitalu i
poszpitalny okres niezdolności do pracy.
W przypadku, gdy zwolnienie lekarskie wystawione na druku ZUS ZLA, w czasie
którego przeprowadzono kontrolę, obejmuje okres pobytu w szpitalu i poszpitalny okres
niezdolności do pracy, utrata prawa do zasiłku chorobowego dotyczy tylko okresu
niezdolności do pracy po wypisaniu ze szpitala. Takie stanowisko zaprezentował Sąd
5
Najwyższy w wyroku z dnia 4 lipca 2000r. sygn. akt II UKN 634/99 (OSNAPiUS z 2002 r. nr
2, poz. 48).
Przykład:
Pracownik urodzony w 1970 r. przedłożył zaświadczenie lekarskie wystawione na druku ZUS
ZLA na okres od 10 do 31 maja 2010 r. z czego pierwszych 5 dni od 10 do 14 maja
przypadało na pobyt w szpitalu. Jest to jego kolejna niezdolność do pracy w tym roku
kalendarzowym, wcześniej wykorzystał już 17 dni wypłaty wynagrodzenia za czas choroby.
Za okres od 10 do 31 maja 2010 r. pracodawca ustala prawo do:
·ð wynagrodzenia za czas choroby, od 10 do 25 maja 2010 r. ( 16 dni),
·ð zasiÅ‚ku chorobowego, od 26 do 31 maja 2010 r. ( 6 dni).
W wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu 24 maja 2010 r. stwierdzono, że pracownik w
czasie zwolnienia wykonywał prace polowe we własnym gospodarstwie rolnym. Ustalenia te
zostały zapisane w protokole kontroli. Na tej podstawie pracownik został pozbawiony prawa
do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby za okres po wypisaniu ze
szpitala: wynagrodzenia za czas choroby za okres od 15 do 25 maja 2010 r. i zasiłku
chorobowego za okres od 26 do 31 maja 2010 r.
4. Nieobecność pracownika w miejscu zamieszkania lub pobytu w czasie kontroli
W przypadku przeprowadzania kontroli w miejscu zamieszkania lub pobytu
ubezpieczonego i stwierdzenia nieobecności ubezpieczonego, kontrolę należy w miarę
możliwości ponowić i wyjaśnić przyczyny tej nieobecności. Nieobecność w miejscu
zamieszkania lub pobytu w czasie przeprowadzania kontroli może być usprawiedliwiona w
przypadku uzyskania informacji, że pracownik np. był z wizytą kontrolną u lekarza,
realizował receptę w aptece, odbywał rehabilitację. W przypadku odmowy wyjaśnienia
przyczyn nieobecności w domu w czasie kontroli albo nieudzielenia wyjaśnień w
wyznaczonym terminie, uznaje się, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z
jego celem i odmawia się prawa do zasiłku chorobowego. Pracodawca ma też podstawy do
odmowy prawa do wynagrodzenia za okres choroby.
5. Uzyskanie informacji o niewłaściwym wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego od
pracy po zakończeniu niezdolności do pracy
6
Pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego w związku z niewłaściwym
wykorzystywaniem zwolnienia lekarskiego od pracy (niezgodnie z jego celem lub
wykonywaniem pracy zarobkowej), może nastąpić nie tylko w wyniku przeprowadzenia
kontroli ale także wtedy, gdy pracodawca uzyska informacje wskazujące na niewłaściwe
wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy, np. uzyska informacjÄ™ o wykonywaniu
pracy zarobkowej u innego pracodawcy. Sytuacja taka może zaistnieć już po wypłacie zasiłku
chorobowego.
W takim przypadku należy także sporządzić protokół kontroli prawidłowości
wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. W protokole opisuje siÄ™ na podstawie uzyskanych
dokumentów, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od
pracy lub fakt podjęcia pracy zarobkowej. Protokół jest podpisywany przez osoby
upoważnione przez pracodawcę. Protokół przedkładany jest pracownikowi, którego dotyczy,
w celu wniesienia przez niego ewentualnych uwag do ustaleń zawartych w protokole. Wpis w
protokole pracownik potwierdza podpisem.
Przykład:
Pracownik otrzymał zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA na okres od 12 do 26 marca.
Za okresy tej niezdolności do pracy pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku
chorobowego. Pracodawca otrzymał informację z policji, że pracownik spowodował wypadek
samochodowy w stanie nietrzez
wym w dniu 12 marca.
Na podstawie otrzymanej informacji pracodawca sporządził protokół kontroli wpisując jako
wyniki ustaleń treść informacji uzyskanej z policji. Protokół jest podstawą dla pracodawcy do
pozbawienia pracownika prawa do zasiłku chorobowego zakres od 12 do 26 marca.
6. Dochodzenie zwrotu zasiłku w wyniku uzyskaniu informacji o niewłaściwym
wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego od pracy po wypłacie zasiłku
W przypadku gdy pracownikowi wypłacono zasiłek chorobowy za okres niezdolności
do pracy, a w wyniku kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od
pracy ustalono brak prawa do zasiłku, pracodawca zobowiązany jest wystąpić do oddziału
ZUS o wydanie decyzji zobowiązującej pracownika do zwrotu wypłaconego zasiłku
chorobowego. Oddział ZUS po analizie sprawy wyda decyzję, w której zobowiąże
pracownika do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku (w kwocie brutto). W decyzji wskazany
7
zostanie numer konta bankowego ZUS, na które pracownik powinien dokonać wpłaty
nienależnie pobranego zasiłku.
W związku z tym, że w tych przypadkach do zwrotu zasiłku jest zobowiązany
pracownik, pracodawca nie dokonuje korekty dokumentów rozliczeniowych.
Przykład:
Pracownik otrzymał zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy z powodu choroby na
druku ZUS ZLA na okres od 20 grudnia 2010 r. do 21 stycznia 2011 r. Pracodawca wypłacił
zasiłek chorobowy za ten okres. Następnie zostało udokumentowane, że pracownik w dniu 8
stycznia 2011 r. będąc w stanie nietrzez
wym spowodował wypadek samochodowy. Na
podstawie otrzymanej informacji pracodawca sporządził protokół kontroli wpisując jako
wyniki ustaleń treść uzyskanej informacji.
Pracodawca wystąpił do oddział ZUS o wydanie decyzji w sprawie nienależnie pobranego
świadczenia. Oddział w dniu 11 lutego 2011 r. wydał decyzję zobowiązującą pracownika do
zwrotu wypłaconego zasiłku chorobowego na konto oddziału w kwocie obejmującej zaliczkę
na podatek dochodowy od osób fizycznych. Pracodawca nie dokonuje korekty dokumentów
rozliczeniowych.
7. Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy za okresy, za
które przysługuje zasiłek opiekuńczy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia
chorobowego oraz zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia
wypadkowego
Przepisy art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. i przepisy rozporzÄ…dzenia z dnia 27
lipca 1999 r. mają odpowiednie zastosowanie także do zasiłku opiekuńczego i świadczenia
rehabilitacyjnego.
W przypadku świadczenia rehabilitacyjnego nie są wystawiane zwolnienia lekarskie
na druku ZUS ZLA, dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty tego świadczenia jest
decyzja oddziału ZUS. Niezdolność do pracy, z tytułu której przysługuje świadczenie
rehabilitacyjne, może być orzekana jednorazowo na okres do 12 miesięcy.
Jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono, że w okresie, na który przyznano świadczenie
rehabilitacyjne, pracownik zarobkował albo wykorzystywał zwolnienie od pracy w sposób
niezgodny z jego celem, to pracownik ten traci prawo do świadczenia za miesiąc
kalendarzowy, w którym miały miejsce stwierdzone okoliczności.
8
Przykład:
Pracownikowi zostało przyznane świadczenie rehabilitacyjne na 9 miesięcy, od 1 września
2010 r. do 28 maja 2011 r.
W wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu 30 września 2010 r. stwierdzono, że pracownik w
czasie świadczenia rehabilitacyjnego wykonywał prace remontowe przy budowie swojego
domu tzn. wykorzystywał świadczenie rehabilitacyjne niezgodnie z jego celem. Ustalenia
kontroli zostały ujęte w protokole. Na tej podstawie pracownik został pozbawiony prawa do
świadczenia rehabilitacyjnego za wrzesień 2010 r., czyli za miesiąc, w którym, jak
stwierdzono, niewłaściwe wykorzystywał zwolnienie od pracy.
Ponadto zgodnie z przepisem art. 7 ustawy z dnia 30 paz
dziernika 2002 r. o
ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst
jednolity Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322) przepisy dotyczące kontroli prawidłowości
wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy zawarte w powołanej ustawie z dnia 25
czerwca 1999 r. stosuje się odpowiednio w przypadku pobierania przez pracownika zasiłku
chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego.
III. ANALIZA WYNIKÓW KONTROLI
1.Przestrzeganie wskazań lekarskich
Stosowanie przepisów o kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od
pracy budzi w praktyce wiele wątpliwości. Jedna z tych wątpliwości dotyczy sposobu oceny
postępowania niezdolnego do pracy pracownika, gdy w zaświadczeniu lekarskim w polu
 Wskazania lekarskie wystawionego na druku ZUS ZLA lekarz leczÄ…cy wpisze cyfrÄ™ 2
oznaczającą  chory może chodzić .
Adnotacja lekarza wcale nie oznacza, że pracownik w okresie zwolnienia lekarskiego
może wykonywać uciążliwe czynności, a w szczególności, że w okresie tego zwolnienia
może wykonywać pracę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 listopada 2002 r.
sygn. akt III AUa 3189/01 - Pr. Pracy z 2003 r. nr 10, poz. 43).Taka adnotacja upoważnia
niezdolnego do pracy pracownika do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego
9
takich jak np. udanie siÄ™ na ewentualne zabiegi, kontrolnÄ… wizytÄ™ lekarskÄ… czy po codzienne
zakupy żywności.
W sytuacji, gdy z ustaleń kontroli wynika, że w okresie orzeczonej niezdolności do
pracy pracownik wykonywał czynności niezbędne dla zaspokojenia podstawowych potrzeb
życiowych, gdyż nie było innych domowników mogących wykonać te czynności (np. zakup
podstawowych artykułów żywnościowych, realizacja recepty na leki) nie można uznać że
pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, nawet w przypadku
adnotacji na zwolnieniu lekarskim  Chory powinien leżeć .
Nie może być także podstawą do pozbawienia prawa do świadczenia fakt wyjazdu na
okres leczenia do rodziny, jeżeli pracownik wskazał pracodawcy miejsce pobytu.
2. Praca zarobkowa w okresie orzeczonej niezdolności do pracy  orzecznictwo sądowe
Wielokrotnie w tym zakresie Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie uznał, że każda
praca zarobkowa wykonywana w okresie zwolnienia lekarskiego powoduje utratÄ™ prawa do
zasiłku chorobowego. Uznał, że pojęcie  praca należy rozumieć bardzo szeroko, jest to więc
także wykonywanie czynności na podstawie różnych stosunków prawnych o charakterze
cywilnoprawnym, jak również prowadzenie własnej działalności gospodarczej. O tym czy
wykonywane czynności mogą być uznane za  pracę decyduje charakter stosunku prawnego,
na podstawie którego są wykonywane i rodzaj tych czynności.
I tak np. w wyroku z dnia 20 stycznia 2005 r. sygn.akt I UK 154/04 OSNP z 2005 r. nr
19, poz. 307 Sąd Najwyższy uznał, że pracownik będący m.in. członkiem rady nadzorczej
spółki akcyjnej, który w okresie orzeczonej niezdolności do pracy brał okresowo udział w
posiedzeniach rady nadzorczej i wykonywał czynności nadzorcze otrzymując za to
wynagrodzenie, traci prawo do zasiłku chorobowego.
Sąd Najwyższy uznał, że nie chodzi więc w szczególności o wykonywanie pracy
podporządkowanej, czy zależności służbowej, co jest charakterystyczne dla stosunku pracy.
Jest to więc "praca" w potocznym tego słowa znaczeniu, w tym także wykonywanie różnych
czynności na podstawie różnych stosunków prawnych.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych za pracę w okresie
orzeczonej niezdolności do pracy należy uznać m.in.:
·ð prowadzenie wÅ‚asnej dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej przez pracownika w okresie trwania
umowy o pracÄ™.
10
Działalnością taką jest nie tylko wykonywanie konkretnych robót, ale także
wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem zakładu, takich jak nadzór nad
pracownikami, obsługa klientów, wydawanie materiałów. Jedynie wykonywanie
formalnoprawnych czynności związanych z funkcjonowaniem firmy w okresie
choroby osoby prowadzącej działalność, nie powoduje utraty przez nią prawa do
zasiłku. Chodzi tu przede wszystkim o czynności, których nie może zaniechać w
okresie choroby osoba prowadząca działalność jednoosobowo i będąca jednocześnie
pracodawcą, niezbędnych do funkcjonowania firmy, np. podpisanie, ale nie
sporządzanie dokumentów finansowych. Taka wymuszona okolicznościami
sporadyczna aktywność - zdaniem sądu - w niektórych przypadkach może
usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego(wyrok SN z dnia 17
stycznia 2002 r., sygn. akt II UKN 71/00 - w OSNP z 2003 r. nr 20, poz.498 oraz
wyrok SN z dnia 7 paz
dziernika 2003 r. sygn. akt II UK 76/03 - OSNP z 2004 r. nr 14,
poz. 247).
·ð udziaÅ‚ adwokata - czÅ‚onka zespoÅ‚u adwokackiego w rozprawach (wyrok SN z dnia 23
paz
dziernika 1986 r. sygn. akt II URN, 134/86 - PiZS z 1987 r. nr 4),
·ð odpÅ‚atne wykonywanie przez radcÄ™ prawnego czynnoÅ›ci zawodowych, np.
podpisywanie dokumentów, reprezentowanie przed sądem, sporządzanie pism
procesowych (wyrok SN z dnia 14 grudnia 2005 r. sygn. akt III UK 120/05 - OSNP z
2006 r. nr 21-22, poz. 338),
·ð zawarcie przez przedsiÄ™biorcÄ™ w okresie pobierania zasiÅ‚ku chorobowego umowy o
pracÄ™ z nowym pracownikiem w ramach prac interwencyjnych (wyrok SN z dnia 5
czerwca 2008 r. sygn. akt III UK 11/08 - OSNP z 2009 r. nr 21-22, poz. 292).
Nie można natomiast uznać za wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej
niezdolności do pracy:
·ð udziaÅ‚u wspólnika spółki cywilnej, którego wkÅ‚ad nie polega na Å›wiadczeniu usÅ‚ug, w
zysku wypracowanym przez innych wspólników (wyrok SN z dnia 12 maja 2005 r.
sygn. akt I UK 275/04 - OSNP z 2006 r. nr 3-4, poz. 59),
·ð udziaÅ‚u radnego w posiedzeniach zarzÄ…du miasta i uzyskiwaniu z tego tytuÅ‚u diet - nie
sÄ… one bowiem wynagrodzeniem za pracÄ™, a jedynie ekwiwalentem, rekompensatÄ… za
stracony czas i poniesione wydatki; radny wykonuje określone czynności na
11
W tym przypadku może zaistnieć konieczność wyjaśnienia, czy jednak udział w
posiedzeniach zarządu nie spełnia przesłanek wykorzystywania zwolnienia
lekarskiego niezgodnie z jego celem. Będzie to wymagało zasięgnięcia opinii lekarza
leczÄ…cego.
·ð udziaÅ‚u w akcjach ratowniczych czÅ‚onków ochotniczej straży pożarnej, jakkolwiek
uprawniający do otrzymania ekwiwalentu ustalonego według art. 28 ust. 2 ustawy z
dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. nr 178, poz.
1380).
3. Decyzja oddziału ZUS
Decyzje w sprawach związanych z kontrolą prawidłowości wykorzystywania
zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzaną przez pracodawcę mogą być wydane przez
oddział ZUS:
1) gdy pracodawca ma wątpliwości co do ustaleń kontroli,
2) gdy pracownik nie zgadza siÄ™ z ustaleniami kontroli,
3) zawsze na żądanie pracownika lub pracodawcy.
W przypadku, gdy pracodawca po dokonaniu kontroli ma wątpliwości, czy należy
uznać że pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie od pracy niezgodnie z jego celem,
może wystąpić o ich rozstrzygnięcie do właściwego oddziału ZUS. Gdy będzie to niezbędne,
oddział ZUS wystąpi o opinię do lekarza leczącego, czy okoliczności ustalone w wyniku
kontroli można uznać za niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego. W razie
sporu z pracownikiem oddział ZUS wydaje decyzję o pozbawieniu prawa do zasiłku lub
świadczenia rehabilitacyjnego, która zawiera pouczenie o przysługujących pracownikowi
środkach odwoławczych. Od decyzji pracownikowi przysługuje odwołanie do sądu
rejonowego-sądu pracy i ubezpieczeń społecznych .
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do rozstrzygania sporów
dotyczących wynagrodzenia wypłacanego ze środków pracodawcy za okresy niezdolności do
pracy z powodu choroby. W tych sprawach oddział ZUS nie wydaje decyzji.
12
POWI
ZANE PRZEPISY:
·ð RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie
szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień
lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich
·ð Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o Å›wiadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa  WYCI
G
·ð Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - WYCI
G
13