8416074525

Maria Baranowska, Izabela Cąkała, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej...

i zgoda. Adresatem tych petycji i wniosków mogą być organy władzy publicznej oraz organizacje i instytucje społeczne w ramach zadań im zleconych z zakresu administracji publicznej¹⁸.

Należy podkreślić, że ustawodawca często łączy ze sobą skargę i wniosek. Można to zauważyć właśnie w k.p.a., w którym to regulacje dotyczące wniosku powołują się na odpowiednie przepisy dotyczące postępowania skargowego. Przemawia to za traktowaniem ich jako instytucji wywodzących się ze wspólnego źródła i mających wiele elementów wspólnych¹⁹. Wniesienie petycji, wniosku czy skargi otwiera postępowanie, którego trybu Konstytucja nie reguluje, uznając słusznie, że nie są to materie konstytucyjne. Tryb ich rozpatrywania określa więc ustawa²⁰. W k.p.a. tryb ten został uregulowany w dziale VIII.

W art. 78 Konstytucji RP zawarta jest równie ważna zasada dwuinstancyjności postępowania: „Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa". Sposób ujęcia tego prawa wskazuje, iż powinno mieć ono szerokie zastosowanie i nie ma podstaw do sprowadzania go tylko do postępowania sądowego²¹. Przedmiotem zaskarżenia mogą być tylko rozstrzygnięcia kończące postępowanie w pierwszej instancji²². W przypadku postępowania administracyjnego skorzystanie z tego prawa umożliwia zaskarżenie decyzji do instancji wyższej, a dopiero później, gdy rozstrzygnięcie tej instancji nie zadowoli skarżącego, może on skierować sprawę do sądu administracyjnego²³. Wyjątki od zasady sformułowanej w art. 78 Konstytucji RP mogą być ustanawiane jedynie w ustawie. Jak stanowi wyrok Trybunału Konstytucyjnego: „należy liczyć się z tym, iż nie mogą one prowadzić do naruszenia innych norm konstytucyjnych. [...] Należy [...] uznać, że odstępstwo od reguły wyznaczonej treścią normatywną art. 78 Konstytucji w każdym razie powinno być podyktowane szczególnymi okolicznościami, które usprawiedliwiałyby pozbawienie strony postępowania środka odwoławczego"²⁴.

Omawiana regulacja zakłada przyjęcie przez Konstytucję zasady dwuinstancyjności postępowania, co wyrażone jest bezpośrednio w art.

¹⁸ Ibidem, s. 76.

¹⁹ B. Banaszak, op.cit., s. 380.

²⁰ W. Skrzydło, op.cit., s. 76.

²¹ Ibidem, s. 93.

²² Postanowienie SN z 5 października 2004 r., sygn. III SP1/04, OSNP 2005, nr 8, poz. 118.

²³ B. Banaszak, op.cit., s. 463.

²⁴ Wyrok TK z 12 czerwca 2002 r., sygn. P13/01, OTK-A 2002, nr 4, poz. 42.