Maria Baranowska Izabela Cąkała
Zasady ogólne to podstawowe, wyjęte niejako przed nawias reguły mające kluczowe znaczenie dla całego systemu prawnego. Zasady te są wspólne dla całości postępowania. Mają obowiązywać we wszystkich jego stadiach, a także stanowić wiążący wzorzec dla stosowania wszystkich przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego1. Zasady ogólne mają charakter norm prawnych, nie zaś wskazówek czy zaleceń2. Mogą być stosowane bezpośrednio, bez odnoszenia się do konkretyzujących je przepisów szczególnych, jak i w powiązaniu z innymi przepisami k.p.a. W postępowaniu administracyjnym obowiązują różne zbiory zasad ogólnych: zasady kodeksowe oraz pozakodeksowe. Lista zasad ogólnych uregulowana została w rozdz. 2 działu I k.p.a., w art. 6-16. Jest to katalog zamknięty, co nie oznacza, że są to jedyne zasady mające zastosowanie w postępowaniu administracyjnym. W procedurze administracyjnej prowadzonej przez organy administracji publicznej na podstawie przepisów k.p.a., Ordynacji podatkowej, jak też przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji obowiązują także zasady ustanowione w Konstytucji RP, które są przedmiotem tego opracowania, jak też zasady wywodzone z norm prawa międzynarodowego oraz z doktryny. Z tymi zasadami albo bezpośrednio łączą się swoją treścią zasady ogólne k.p.a. i o.p., albo dopełniają je z racji przystosowania do celów i toku czynności postępowania administracyjnego3. Jak słusznie zauważają B. Adamiak i J. Borkowski, istnieje pewna hierarchia zasad, którym jest podporządkowana
G. Łuszczyna, C. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2010, s. 85.
Wyrok WSA w Warszawie z 19 stycznia 2007 r., sygn. II SA/Wa 2284/06, http://orzecze-nia.nsa.gov.pl/doc/DBA2F7DB9F (30.04.2015).
B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2014, s. 32 i n.