Rys. 11. Związek naprężenia stycznego i przemieszczenia gąsienicy [1]
Naprężenie styczne powstające w warstwie kontaktowej podłoża, po którym przesuwa się element układu jezdnego, zmienia się wraz z rosnącym przemieszczaniem się cząsteczek tej warstwy w stosunku do głębiej zalegających. Wartość przemieszczenia j jest natomiast wprost proporcjonalna do poślizgu taśmy gąsienicy względem podłoża (patrz rys. 11, gdzie - shear displacement j - przemieszczenie członu ścinającego; shear stress t - naprężenie styczne).
Według klasycznej definicji, poślizg elementów napędzanego pasa gąsienicowego definiujemy jako (4), tj.
gdzie: vt- prędkość teoretyczna maszyny (wynikająca z prędkości obrotowej i wymiarów koła napędowego tzn. ^w-r); można ją przyrównać do prędkości ramy trakcyjnej toczącej się po rozpiętej, leżącej na podłożu gąsienicy; vr - prędkość rzeczywista przemieszczania się maszyny względem podłoża (określana przez urządzenia laserowe bądź ultradźwiękowe).
W literaturze prędkość Vj=(vr-VR) i nazywa się prędkością poślizgu i odzwierciedla ona tempo przesuwania się płyt gąsienicowych po podłożu.
Podczas ruchu płyt z prędkością poślizgu Vj, rosnące naprężenia styczne można (dla stosowanych w ćwiczeniu luźnych ośrodków piaszczystych) opisać poniższą zależnością (5):
gdzie: K - wyznaczany doświadczalnie moduł odkształcenia podłoża.
8
(5)