48 Agnieszka Żbikowska
Powyższe wyliczenie nie wyczerpuje oczywiście listy posiadaczy zasobów informacyjnych przydatnych w marketingu międzynarodowym. Część wiedzy można uzyskać z prasy poświęconej zagadnieniom gospodarczym, czy to z czasopism ekonomicznych, naukowych, czy - zachowując pewną ostrożność - z gazet codziennych. Pomocne będą również przedsiębiorstwa wyspecjalizowane w handlu zagranicznym lub prowadzące bazy danych firm zagranicznych. W dobie Internetu może się nawet okazać, że firmy będą miały problemy z odnalezieniem w natłoku informacji danych właściwych i istotnych.
W badaniach marketingowych rynków zagranicznych korzysta się też z danych wtórnych pochodząifflh z zasobów firmy - są to źródła wewnętrzne. Uzyskanie informacji pochodząSch ze źródeł wewnętrznyclijest zazwyczaj tańsze i szybsze niż pozyskanie stoso®iych danych ze źródeł zewnętrznych. Z drugiej strony dane wewnętrzne często nrc są adekwatne do potrzeb i trzeba|je dopiero odpowiednio przetworzyć, by uzyjMić odpowiedzi na nurtujące badacĄ' pytania.
Brak odpowiednilh informacji w źródłacli wtórnych powoduje konieczność sięgnięcia do źródeł pierwotnych i zdobycia wiedzy np. od klientów, dystrybutorów czy konkurentów. Badania marketingowe prowadzone na podstawie źródeł pierwotnych pozwalają na rozwiązanie specyficznych, szczegółowo określonych problemów badawczych. Pozyskiwanie informacji z tych źródeł wymaga zastosowania całej przedstawionej wcześniej procedury badawczej oraz wyboru odpowiednich metod i narzędzi badawczych.
Badania marketingowe rynków zagranicznych prowadzone przez polskie firmy zazwyczaj ograniczają się do wykorzystania źródeł wtórnych10. Pozyskiwanie informacji ze źródeł pierwotnych j- ze względu na wysokie koszty oraz trudności z nim związane - jest izadko petekie przedsiębiorstwa.
h rynków.
główna
słody analizy danych słuigce d
Z reguły badania zleca się lpl|ąlnyi|i fgsmgjom, 'ęojKjz^ć^ajia uniknięcie przynajmniej części kłopotów wynikających z różnic kulturowych charakterystycznych dla tych rynków.
do oceny rynków
5. Met zagranicznych
Rodzaj metod, które firma wybierze do analizy zgromadzonych informacji, będzie zależał od wielu czynników, W szczególności istotne są cel badań, wielkość badanej próby czy rodzaj zastosowanych mierników7 (np. dochody gospodarstw domowych podane w' jednostkach waluty lub ranking preferowanych przez konsumentów cech produktu: najważniejsza, druga co do ważności, trzecia itd.). Literatura poświęcona badaniom marketingowym szczegółowo opisuje wiele metod
S. Kaczmarczyk, op. cit., s. 345.